Sosyal Sermaye ve Toplumsal Hareketler: Toplumsal Eşitsizliğin İlişkisel Dönüşümü

Yıl 2018, Sayı: 58, 217 - 227, 07.12.2018

Füsun Kökalan Çımrın

Öz

Türkiye’de toplumsal hareketler, sivil toplum ve demokrasi tartışmaları üzerinden gerçekleştirilen akademik yazın alanında disiplinler arası bir bakış açısı geliştirilmeye çalışılmış olsa da günümüzde bu alanın ne yazık ki pek çok eksiği mevcuttur. Ortaya çıkan böylesi bir durumun ise hem politik dayanakları hem de entelektüel yoksunlukları söz konusudur. Sosyal bilimler literatürü içerisinde daha çok kamusal alanın bir temsili olarak kabul edilen toplumsal hareket çalışmalarına farklı bir bakış açısı getirmeyi amaçlayan bu çalışma, aile, örgütlenme ve toplumsal hareketler arasında bağ kurma amacındadır. Bu çalışma, özel alanının önemli bir temsilcisi olan ailenin aslında sosyal sermaye üretme ve sağlama yolu ile toplumsal bir harekete evrilme sürecini LİSTAG (Lezbiyen, Gey, Biseksüel, Trans, İnterseks Bireylerin Aileleri ve Yakınları Grubu) özel örneği üzerinden görünür kılmaya çalışmaktadır. Türkiye için sosyal sermaye olgusunu, aile ve örgütlenme pratikleri bağlamında ele alarak, ülkemizdeki sosyal sermaye rezervlerini toplumsal hareket çalışmaları açısından kullanışlı hale getirmek, çalışmanın temel kurgusunu oluşturmaktadır. 

Bu çalışmada sosyal hareketler ve sosyal sermaye arasında kurulan bağ, sosyal ilişki kavramı çeperinde şekillenmektedir. Kadınlar, yoksullar ve LGBTİ+ birey ve aileleri gibi var olan çeşitli kişilerin sosyal ilişki kurma süreç ve olanaklarının dışında tutulması, toplumsal eşitsizliğin ilişkisel dönüşümüne katkı sağlamaktadır. Ortaya çıkan böylesi bir yoksunluğu aşmanın olanaklarından biri de şüphesiz ki toplumsal hareketlerdir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal sermaye, ilişkisel sosyoloji, LİSTAG, toplumsal hareketler

Social Capital and Social Movements: Relational Transformation of Social Inequality

Öz

Although attempts have been made to develop an interdisciplinary point of view in the field of academic literature through the discussion of social movements, civil society, and democracy in Turkey, there are still many short comings in this field today. Such a situation is both politically and intellectually depriving. The aim of this study is to establish a connection between family, organization, and social movements, aiming at bringing a different perspective to the studies of social movements that are accepted as a representation of the public sphere in the social sciences literature. This study tries to make a family, which is an important representative of the special field, visible in the process of evolving a social movement by producing and providing social capital using the special case of LISTAG. Through considering the social capital phenomenon in the context of family and organization practices, making social capital resources in our country usable for societal movement studies forms the fundamental design of the current study.

In this study, the context established between social movements and social capital shapes in the frame of social relation. Excluding various people in social life such as women, the poor and LGBTI+ individuals and their families from the processes and means of establishing social relations unfortunately contributes to the relational transformation of social inequality. One of the means for overcoming such deprivation is social movements.

Anahtar Kelimeler

Social capital, relational sociology, LİSTAG, social movements

Kaynakça

• Aydemir, M. A. ve Özşahin, C. (2011). Türk demokrasisinde kayıp halkayı keşfetmek: Türkiye örneği üzerinden sosyal sermaye-demokrasi bağlantısını yeniden düşünmek. Akademik İncelemeler Dergisi, 6(1), 41–84.
• Başak, S. ve Öztaş, N. (2010). Güven ağbağları, sosyal sermaye ve toplumsal cinsiyet. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(1), 27–56.
• Bourdieu, P. (2012). Toplumsal uzay ve sembolik iktidar. G. Çeğin ve E. Göker (Eds.), Tözcülüğün tasviyesi-ilişkisel sosyolojide temel yaklaşımlar içinde (s. 349–366). Ankara: Notabene Yayınları.
• Bourdieu, P. (1986). Handbook of theory of researchfor the sociology of education. Westport, Connecticut: Greenwood Press.
• Bourdieu, P. ve Wacquant, L. J. D. (2003). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar (N. Ökten, Çev.). İstanbul:İletişim Yayınları.
• Coleman, J. (1994). Foundations of social theory. Cambridge, UK: Belknap Press.
• Crossley, N. (2015). Bitişiklikler ve beğeniler: İlişkisel sosyolojide ilişkileri kavramsallaştırmak. C. Powell ve F. Depelteau (Eds.), İlişkisel sosyoloji-ontolojik ve teorik yönelimler içinde (s. 193–224). Ankara: Phoenix Yayınları.
• Çeğin, G. ve Göker, E. (2012). Tözlere elveda: İlişkisel sosyolojinin alameti farikası. G. Çeğin ve E. Göker (Eds.), Tözcülüğün tasviyesi-ilişkisel sosyolojide temel yaklaşımlar içinde (s. 11–22).Ankara: Notabene Yayınları.
• Emirbayer, M. (2012). İlişkisel bir sosyoloji için manifesto. G. Çeğin ve E. Göker (Eds.), Tözcülüğün tasviyesi-ilişkisel sosyolojide temel yaklaşımlar içinde (s. 25–63). Ankara: Notabene Yayınları.
• Field, J(. (2008). Sosyal sermaye. (B. Bigen ve B. Şen, Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Fine, B. (2008). Sosyal sermaye sosyal bilime karşı (A. Kars, Çev.). İstanbul: Yordam Kitap.
• Lewi, M. (1996). Social and unsocial capital: A review essay of Robert Putnam’s making democracy work. Politics and Society, 21(1), 45–55.
• Newton, K. (1999). Social capital and democracy in Modern Europa. In J. D. Maraffi, K. Newton, P. Whiteley & H. Keman (Eds.), Social capital and European democracy (pp. 3-24). New York, NY: Routledge.
• Paxton, P. (2002). Social capital and democracy. American Sociological Review, 67(2), 254–277.
• Christopher, P. ve Depelteau, F. (2015). İlişkisel sosyoloji nedir? C. Powell ve F. Depelteau (Eds.), İlişkisel sosyoloji-ontolojik ve teorik yönelimler içinde (s. 15–32). Ankara: Phoenix Yayınları.
• Putnam, R. D., Leonardi, R., & Nanetti, R. (1993). Making democracy work: Civic traditions in modern İtaly. Princeton,NJ: Princeton University Press.
• Putnam, R. D. (2000). Bowling alone: The collapse and revival American community. New York, NY: Simonand Sch.
• Tilly, C. (2012), Eşitsizliğin ilişkisel kökenleri. G. Çeğin ve E. Göker (Eds.), Tözcülüğün tasviyesi-ilişkisel sosyolojide temel yaklaşımlar içinde (s. 219–245). Ankara: Notabene Yayınları.