Sosyal Uyumun Başarılmasının Önündeki Engeller: Niteliksel Bir Çalışma

Yıl 2021, Sayı: 63, 339 - 357, 30.06.2021

Edip Aygüler , Sema Buz Bekir Güzel

Öz

Türkiye, çok sayıda sığınmacının uluslararası koruma başvurusu yaptığı ve üçüncü ülkelere gitmek için beklediği bir ülke konumundadır. 2011 yılında Suriye’den Türkiye’ye doğru gerçekleşen kitlesel göç hareketinden sonra ülkedeki sığınmacı sayısı iyice artmıştır. Bu durum yerel toplum mensupları ile sığınmacılar arasında birtakım çatışmaların çıkmasına sebep olmuş ve uluslararası koruma statüsü altındaki Suriyeli olmayan sığınmacılar başta olmak üzere tüm yabancıların yerel toplum üyeleriyle eşit düzlemde bir sosyal uyum ilişkisi geliştirmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu noktada başarılı bir sosyal uyumun nasıl olabileceğini anlamak ve sosyal uyum amacıyla yapılan mevcut çalışmalardaki eksiklikleri ortaya koymak adına, Ankara’da sığınmacılara hizmet sunan çeşitli sivil toplum kuruluşlarında çalışan 17 meslek elemanı ve bu kurumların ikisinden hizmet alan 15 Suriyeli olmayan sığınmacı ile yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bu görüşmeler MAXQDA 12 programı aracılığıyla fenomonolojik yaklaşımla analiz edilmiş ve dört tema ortaya koyulmuştur. İlk temada öznelerin sosyal uyumu nasıl tanımladığı, ikincisinde mevcut sosyal uyum faaliyetlerinin yetersizliğinin/ eksikliğinin sosyal uyumu nasıl etkilediği, üçüncüsünde yerel toplum üyelerinden kaynaklanan sosyal uyumu zorlaştıran durumlara ve sonuncusunda sığınmacılardan kaynaklanan uyumu zorlaştıran etmenlere yer verilmiştir. Çalışma sonucunda sosyal uyum çalışmalarının başarılı olabilmesi için kamu tarafından kapsamlı uyum politikalarının geliştirilmesi ile paydaşlar arasında iş birliğinin arttırılmasının gerekli olduğu tespit edilmiştir. Sosyaluyum çalışmalarının tarafların eşit katılımıyla gerçekleştirilmesinin, benzerlikler üzerinden kurgulanmasının, ön yargıları azaltacak şekilde planlanmasının ve bir arada yaşanılan muhitlerde gerçekleştirilmesinin önemli olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Sosyal uyum, Entegrasyon, Sığınmacılar, Suriyeli olmayan sığınmacılar

Destekleyen Kurum

Erasmus+ Programı Yetişkin Eğitimi Stratejik Ortaklıklar (KA204) programı kapsamında Ulusal Ajans

Proje Numarası

2018-1-TR01-KA204-059635

Teşekkür

Çalışmamıza gönüllü bir şekilde katılmayı kabul ederek katkı sunan ve deneyimlerini paylaşan 32 katılımcımıza teşekkürü borç biliriz.

Barriers in Achieving Social Cohesion: A Qualitative Study

Öz

Turkey currently has a large number of asylum applications from asylum seekers demanding international protection and expecting to move on to third countries. The number of asylum seekers in Turkey increased dramatically following the mass immigration of refugees from Syria in 2011. This situation has led to some conflicts between the local community members and asylum seekers. It has become evident that all asylum seekers under international protection status and local community members should develop a mutual social cohesion process. To understand how to make social cohesion more successful and to reveal the deficiencies in existing social cohesion activities, semi-structured,in-depth interviews were conducted with 17 NGO professionals and 15 non-Syrian asylum seekers. Taking a phenomenological approach, the resulting interview data were analyzed using the MAXQDA 12 program. Four themes emerged: (1) how participants define social cohesion; (2) how the insufficiency/deficiency of existing social cohesion activities affect social cohesion; (3) local community member factors that hinder social cohesion; and (4) asylum seeker factors that hinder social cohesion. The results suggest that, in order for social cohesion efforts to succeed, comprehensive cohesion policies must be developed and cooperation among stakeholders must be increased. It was observed that it is important that social cohesion activities are conducted with the equal participation of all parties, they are constructed on similarities across the groups, and planned in such a way that prejudices are reduced and cohesive neighborhood living is realized.

Anahtar Kelimeler

Social cohesion, integration, asylum seekers, non-Syrian asylum seekers

Proje Numarası

2018-1-TR01-KA204-059635

Kaynakça

• Alba R. (2005). Bright vs blurred boundaries: second-generation assimilation and exclusion in France, Germany, and the United States. Ethnic and Racial Studies, 28(1), 20–49.
• Ager, A., & Strang, A. (2008). Understanding integration: A conceptual framework. Journal of Refugee Studies, 21(2), 166–191.
• Akıncı, B., Nergiz, A., & Gedik, E. (2015). Uyum süreci üzerine bir değerlendirme: Göç ve toplumsal kabul. Göç Araştırmaları Dergisi, (2), 58–83.
• Akman, K. (2018). Göç yönetiminde yerel yönetimler ve STK iş birliği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1(3), 452–466.
• Aslan, G. G., & Güngör, F. (2019). Suriyeli sığınmacıların Türkiye’ye göç sonrası yaşadığı sorunlar: İstanbul örneği. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 1602–1632.
• Back, L., Keith, M., Khan, A., Shukra, K., & Solomos, J. (2002). New Labour’s white heart: politics, multiculturalism and the return of assimilation. The Political Quarterly, 73(4), 445–454.
• Banerjee, S. B., & Linstead, S. (2001). Globalization, multiculturalism and other fictions: colonialism for the new millennium? Organization, 8(4), 683–722. Belediye Kanunu (2005, 3 Temmuz). Resmi Gazete (Sayı: 25874). Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5393.pdf
• Bloemraad, I., Korteweg, A., & Yurdakul, G. (2008). Citizenship and immigration: Multiculturalism, assimilation, and challenges to the nation-state. Annual Review of Sociology, 34, 153–179.
• Buğra, A. (2016). Kapitalizm, yoksulluk ve Türkiye’de sosyal politika. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Cankurtaran, Ö., & Albayrak, H. (2019). Suriye’den Türkiye’ye kadın olmak. Ankara: Merdiven Yayın.
• Cheong, P. H., Edwards, R., Goulbourne, H., & Solomos, J. (2007). Immigration, social cohesion and social capital: A critical review. Critical Social Policy, 27(1), 24–49.
• Corbin, J. M., & Strauss, A. (1990). Grounded theory research: Procedures, canons, and evaluative criteria. Qualitative Sociology, 13(1), 3–21.
• Çakırer Özservet, Y. (2016). Uluslararası Göç, yerel yönetimler ve toplumsal uyum. TBB İller ve Belediyeler Dergisi, 813, 48–55.
• Çebi, E. (2017). The role of Turkish NGOs in social cohesion of Syrians. Turkish Journal of Middle Eastern Studies, 135–170.
• Çelik, K. (2018). Kültürlerarası duyarlılık ve birlikte yaşam. Ankara: Tünel Ada Çeviri Yayıncılık.
• Çetin, İ. (2016). Suriyeli mültecilerin işgücüne katılımları ve entegrasyon: Adana-Mersin örneği. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(4), 1001–1016.
• Dandy, J., & Pe-Pua, R. (2015). The refugee experience of social cohesion in Australia: Exploring the roles of racism, intercultural contact, and the media. Journal of Immigrant & Refugee Studies, 13(4), 339–357.
• Duğan, Ö., & Gürbüz, S. (2018). Suriyeli sığınmacıların sosyal entegrasyonuna yönelik bir araştırma. Turkish Studies Social Sciences, 13(26), 529–546.
• Duruel, M. (2017). Suriyeli sığınmacıların Türk emek piyasasına etkileri, fırsatlar ve tehditler. Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(2), 207–222.
• Doytcheva, M. (2009). Çokkültürlülük. Tuğba akıncılar onmuş (Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Erdoğan, M. M. (2014). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi (HUGO).
• Erdoğan, M. M. (2017). Türkiye’deki Suriyeliler: toplumsal kabul ve uyum. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Erdoğan, M. M., Kavukçuer, Y., & Çetinkaya, T. (2017). Türkiye’de yaşayan Suriyeli mültecilere yönelik medya algısı. Ankara: Özgürlük Araştırmaları Derneği.
• Erdoğan, M.M. (2019). Türkiye’deki Suriyeli mülteciler. Ankara: Konrad-Adenauer-Stiftung
• Fozdar, F. (2012). Social cohesion and skilled Muslim refugees in Australia: Employment, social capital and discrimination. Journal of Sociology, 48(2), 167–186.
• Geddes A. (2007) The Europeanization of what? migration, asylum and the politics of European integration. İçinde: Faist T., Ette A. (Edt.) The Europeanization of National Policies and Politics of Immigration. Migration,Minorities and Citizenship. London: Palgrave Macmillan.
• Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, (2020). T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Web Sayfası. Erişim Tarihi: 14.09.2020, Erişim Adresi: https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Heyneman, S. P. (2000). From the party/state to multi-ethnic democracy: education and its influence on social cohesion in Europe and central Asia region. Educational Evaluation and Policy Analysis, 22 (2), 173–191.
• Hussein, S., Manthorpe, J., & Stevens, M. (2011). Exploring the potential of refugees and asylum seekers for social care work in England: A qualitative study. Health & Social Care in the Community, 19(5), 468–475.
• İçduygu, A. (2004). Türkiye’de kaçak göç. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• İçduygu, A. (2017). Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar: “Siyasallaşan” bir sürecin analizi. Toplum ve Bilim, 140, 27–41.
• Jenson, J., & Saint-Martin, D. (2003). New Routes to Social Cohesion? Citizenship and the Social Investment State. The Canadian Journal of Sociology / Cahiers Canadiens De Sociologie, 28(1), 77–99.
• Kantzara, V. (2011). The Relation of education to social sohesion. Social Cohesion and Development, 6 (1), 37–50.
• KONDA. (2020). Konda barometresi, Suriyeli sığınmacılara bakış. 04.01.2020 tarihinde https://konda.com.tr/tr/rapor/suriyeli-siginmacilara-bakis/ adresinden alındı.
• Laughland‐Booÿ, J., Skrbiš, Z., & Tranter, B. (2014). Toleration or trust? Investigating the acceptance of ‘boat people’among young Australians. Australian Journal of Social Issues, 49(2), 195–217.
• Lordoğlu, K., & Aslan, M. (2016). En fazla Suriyeli göçmen alan beş kentin emek piyasalarında değişimi 2011-2014. Çalışma ve Toplum Dergisi, 49 (2), 789–808.
• Mackreath, H., & Sağnıç, Ş. G. (2017). Türkiye’de Sivil Toplum ve Suriyeli Mülteciler. Helsinki Yurttaslar Dernegi.
• Markaki, Y. & Longhi, S. (2012). What determines attitudes to immigration in European countries? An analysis at the regional level. London: Norface Migration Discussion Paper No. 32.
• Mason, J. (2002). Qualitative Research (2. baskı). Sage Publications: London. Mixed Migration Centre. (2020). Destination unknown – Afghans on the move in Turkey. 14.09.2020 tarihinde http://www.mixedmigration.org/resource/destination-unknown-afghans-on-the-move-in-turkey/ adresinden alındı.
• Mulvaney-Day, N. E., Alegria, M., & Sribney, W. (2007). Social cohesion, social support, and health among Latinos in the United States. Social Science & medicine, 64(2), 477–495.
• Neuman, W. L. (S Özge; Çev). (2012). Toplumsal araştırma yöntemleri: Nicel ve nitel yaklaşımlar. İstanbul: Yayın Odası.
• Nowicka, M. ve Krzyżowski, L. (2016). The social distance of poles to other minorities: A study of four cities in Germany and Britain. Journal of Ethnic and Migration Studies, 6(23), 1–20.
• ORSAM. (2015). Suriyeli mültecilerin Türkiye’ye ekonomik etkileri: sentetik bir modelleme. Rapor No: 196.
• Özdemir, E. (2017). Suriyeli mültecilerin Türkiye’deki algıları. Savunma Bilimleri Dergisi, 16(1), 116–136.
• Özüdoğru, H. Y., Kan, A., Uslu, L., & Yaman, E. (2018). Yerel halkın Suriyelilere yönelik tutum ölçeği geliştirme çalışması. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(40/2), 115–140.
• Patton, M. Q. (M, Bütün ve S. B. Demir, Çev. Edt.) (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. Ankara:Pegem Akademi.
• Phillimore, J., & Goodson, L. (2006). Problem or opportunity? Asylum seekers, refugees, employment and social exclusion in deprived urban areas. Urban Studies, 43(10), 1715–1736.
• Sirkeci, İ. (2016). Uyum çalışmalarına giriş. B. D. Şeker, İ. Sirkeci ve M.M. Yüceşahin, (Edt.), Göç ve Uyum (1-10) içinde. Londra: Transnational Press.
• Strauss, A., & Corbin, J. (1990). Basics of qualitative research. New York: Sage Publications.
• Şen, F. (2017). Bir ‘öteki’ olarak mülteciler: Suriyeli mültecilerin ana akım ve alternatif medyada temsili. Atatürk İletişim Dergisi, (12), 27–42.
• Şimşek, D. (2018). Mülteci entegrasyonu, göç politikaları ve sosyal sınıf: Türkiye’deki Suriyeli mülteciler örneği. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 18(40/2), 367–392.
• Tekinalp, Ş. (2005). Küreselleşen dünyanın bunalımı: Çokkültürlülük. Journal of istanbul Kültür University, 1,75–87.
• Türk, G. D. (2016). Türkiye’de Suriyeli mültecilere yönelik sivil toplum kuruluşlarının faaliyetlerine ilişkin bir değerlendirme. Marmara İletişim Dergisi, (25), 145–157.
• UNHCR. (2020). UNHCR Türkiye istatistikleri. 10.01.2020 tarihinde https://www.unhcr.org/tr/unhcr-turkiyeistatistikleri adresinden alındı.
• UN WOMEN. (2018) Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyeli kadın ve kız çocukların ihtiyaç analizi. 10.02.2020 tarihinde http://sgdd.org.tr/wpcontent/uploads/2018/08/The_ Needs_ Assessment_TR_WEB.pdf adresinden alındı.
• Yemen, A., Ölmez Ü., & Oruç S. (2017). Ankara’nın göçmen Türkmenleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(4), 1123–1142.
• Yılmaz, E., & Ünal, S. (2018). Türkiye’deki kamu politikalarının Suriyeli sığınmacıların uyum süreçlerine yansımaları. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6 (14), 318–330.