Psikolojik Danışmanların Mutluluk, Psikolojik Sağlamlık ve Bağımlılık Durumları Arasındaki İlişkiler

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 1, 17 - 35, 22.01.2019

Hatice Arslan

Öz

Okullarda psikolojik danışmanlar, öğrenci
ve velilere bağımlılık eğitimleri veren, öğrencilerin bağımlılık deneyimlerini
ilk paylaştıkları kişiler arasındadır. Bireylerin olumsuz yaşantılardan sonra,
kendini toparlama ve hızlı bir şekilde normal hayatlarına dönme güçleri,
psikolojik sağlamlık kavramıyla açıklanmaktadır. Bireyin bedensel ve psikolojik
sağlığını korumada önemli olan mutluluk kavramı ise, bireyin yaşamına dair
olumlu düşünce ve duygularının miktarca üstünlüğüdür ve bir kişinin hayatındaki
en genel amaçlarındandır.

Bu çalışmada, çeşitli eğitim kurumlarında
çalışan psikolojik danışmanların tütün, alkol, madde ve internet kullanım
eğilimleri ile psikolojik sağlamlık ve mutluluk düzeylerinin arasındaki
ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, araştırmada asıl amaca ek olarak
psikolojik danışmanların cinsiyet, yaş, mesleki deneyim ve medeni durumlarına
bağlı olarak tütün, alkol, madde ve internet kullanım eğilimlerinin incelenmesi
de kapsam dâhilinde tutulmuştur.

Araştırmanın örneklemini, Türkiye’nin
çeşitli illerinde görev yapan 192’si kadın (%73.0), 71’i erkek (%27.0) olmak
üzere toplam 263 psikolojik danışman oluşturmuştur. Araştırmada kişisel bilgi
formu, Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ve Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formunu
içeren veriler online olarak elde edilmiştir.

Araştırma bulgularına göre, cinsiyet
açısından tütün, alkol, madde kullanımları ve internet kullanım süresi
açısından herhangi bir farklılık gözlenmezken, yaş değişkeni açısından
bağımlılık eğilimlerinde farklılık olduğu, medeni durum değişkeninde bekâr
psikolojik danışmanların internette daha uzun süre geçirdikleri, 0-5 yıl
arasında çalışma süresi olan psikolojik danışmanların tüm bağımlılık eğilimi
türlerinde anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Mutluluk düzeyi yüksek
olanların, alkol kullanma durumları düşük olanlara göre farklılaşmaktadır.
İnternet kullanım süresi ile psikolojik sağlamlık ve mutluluk düzeyleri
açısından farklılık görülmüştür, ayrıca psikolojik sağlamlık ve mutluluk
değişkenleri arasında orta düzeyde korelasyon saptanmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Mutluluk, psikolojik sağlamlık, psikolojik danışman

The Relationship Between Happiness, Resilience and Addiction Conditions of Psychological Consultants

Öz

Psychological
counselors in schools are among the first to share addictive experiences of
students and parents who provide addiction training to students and parents.
After negative experiences, individuals' ability to recover and return to their
normal lives quickly is explained by the concept of psychological solidarity.
The concept of happiness, which is important in protecting the physical and
psychological health of the individual, is the superiority of the positive
thoughts and feelings about the individual's life and is one of the most
general aims of a person's life.

The aim of this
study is to investigate the relationship between psychological, substance and
internet usage trends and psychological stability and happiness levels of
psychological counselors working in various educational institutions. In
addition, in addition to the main purpose of the study, the examination of the
tendencies of tobacco, alcohol, substance and internet use depending on the
gender, age, professional experience and marital status of the psychological
counselors were also covered.

The sample of
the study, 192 women who serve in various provinces of Turkey (73.0%), 71 men
(27.0%) participated, including a total of 263 counselors. Data in the study
were obtained online from the personal information form, The
Brief Resilience Scale and Oxford Happiness Scale Short Form.
According to the findings of the study, there were no differences in terms of
gender, tobacco, alcohol, substance use and duration of internet use, but there
was a difference in dependence tendencies in terms of age variable. There were
significant differences in all types of addiction tendencies of psychological
counselors. Those with high levels of happiness differ according to those with
low alcohol use. There was a significant difference between the duration of
internet use and psychological resilience and happiness levels, and there was a
moderate correlation between psychological durability and happiness variables.

Anahtar Kelimeler

Happiness, Resilience, Psychological Counselor

Kaynakça

• Açıkgöz, M. Çukurova Üniversitesi tıp fakültesi öğrencilerinin psikolojik sağlamlık ile mizah tarzları ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). 2016 Çağ Üniversitesi, Mersin Aldemir, E. Neden herkes bağımlı olmuyor? Bağımlılık ve İncinme. (2018) 12. Alkol ve madde Bağımlılığı Kongresi konuşma metni Antalya. Aldemir, E., Çelikay, H., Havaçeliği Atlam, D., Ögel, K., Altıntoprak Ender, A. Üniversite öğrencilerinde alkol kullanımı ve alkol kullanımı ile ilişkili faktörler. Tepecik Eğit. ve Araşt. Hast. Dergisi 2018;28(1):47-56 Alim TN, Feder A, Graves RE, Wang Y, Weaver J, Westphal M, et al. Trauma, resilience, and recovery in a high-risk African–American population. Am J Psychiatry. 2008;165:1566–75. Argyle, M. ve Lu, L. (1990). Happiness and social skills. Personality and Individual Differences, II, 1255-1261. Argyle, M., Martin, M. ve Crossland, J. (1989). Happiness as a function of personality and social encounters. In J.P.Forgas ve J.M.Innes (Eds.), Recent Advances in Social Psychology: an international perspective (pp.189–203). North-Holland: Elsevier. Asıcı, E.ve İkiz, F.E. Mutluluğa Giden Bir Yol: Bilişsel Esneklik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2015 1, 35, 191-211. Aykaç, F. Mobbing, öznel iyi oluş ve mesleki doyum:psikolojik danışmanlar üzerinde bir çalışma. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) 2016 Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Aysan, F. ve Bozkurt, N. Okul psikolojik danışmanlarının yaşam doyumu, stresle başaçıkma stratejileri ile olumsuz otomatik düşünceleri:İzmir ili örneklemi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya Bal, M. Alkol kullanım bozukluğu olan ve sosyal içici bireylerin çocukluk travmalarının ve psikolojik dayanıklılıklarının incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) (2018) Yakın Doğu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Lefkoşa. Baş, A.U. ve Yurdabakan, İ. Psikolojik Sağlamlık ve Okul İkliminin Ortaokul Öğrencilerinin Yaşam Doyumunu Yordama Gücü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2017, 1 (41), 202-214 Begum, S., Jabeen, S. ve Awan, A. B. (2014). Happiness: A psycho-philosophical appraisal. Dialogue, 2014, 9(3), 314. Block, J.H., ve Block, J. (1980) The Role of Ego-control and Ego-resiliency in the Organisation of Behaviour. WA Collins (Ed.), Development of Cognition, Affect, and Social Relations: Minnesota Symposia on Child Psychology, NJ:Erlbaum, vol.13: s.39-101. Hillsdale. Bradley B, Davis TA, Wingo AP, Mercer KB, Ressler KJ. Family environment and adult resilience: contributions of positive parenting and the oxytocin receptor gene. Eur J Psychotraumatol. 2013;18:21659. Büyüköztürk, Ş. Veri Analizi El Kitabı. 2004 Ankara:Pegem A Yayıncılık. Cocco KM, Carey KB. Psychometric properties of the drug abuse screening test in psychiatric outpatients. Psychol Assess. 1998;10:408–14. Collishaw S, Pickles A, Messer J, Rutter M, Shearer C, Maughan B. Resilience to adult psychopathology following childhood maltreatment: evidence from a community sample. Child Abuse Negl. 2007;31:211–29. Cooper, M.L., Frone, M.R. ve diğerleri. Drinking to Regulate Positive and Negative Emotions: A Motivational Model of Alcohol Use.  Journal of Personality and Social Psychology 69(5):990-1005 December 1995 Çataloğlu, B. Madde kullanan ve kullanmayan ergenlerin psikolojik sağlamlık ve aile işlevleri açısından karşılaştırılması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) 2011. DEÜ Eğitim Bilimleri Enstitüsü). Çivilidağ, A. (2007). Okul psikolojik danışmanlarının psikolojik taciz ve yaşam doyumu düzeylerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (1), 129-144. Diener, E. Subjective well-being. Psychological Bulletin, 1984 95, 542-575. Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J. ve Griffin, S. The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 1985, 49, 71–75. Diener, E., Suh, E.M., Lucas, R. E., Smith, H. L. Subjective Well-being: Three Decades of Progress. Psychological Bulletin, Vol 125(2), Mar 1999, 276-302 Diener, E. ve Ryan, K. Subjective Well-Being: A General Overview. South African Journal of Psychology 2009 Vol 39, Issue 4. Doğan, T. Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması The Journal of Happiness & Well-Being, 2015, 3(1), 93-102. Doğan, T. ve Akıncı Çötok, N. Oxford Mutluluk Ölçeği Kısa Formunun Türkçe Uyarlaması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi 2011, 4 (36), 165-172. Erkuş, A. Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci.Seçkin Yayınevi, Şubat 2017 5. Baskı www.espad.org/report Fergusson DM, Lynskey MT. Adolescent resiliency to family adversity. J Child Psychol Psychiatry & Allied Discip. 1996;37:281 Gizir, C.A. Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. 2007 Cilt:III Sayı:28 Türk Psikolojik Danısma ve Rehberlik Dergisi. Green JG, McLaughlin KA, Berglund PA, Gruber MJ, Sampson NA, Zaslavsky AM, ve ark.. Childhood adversities and adult psychiatric disorders in the national comorbidity survey replication I: associations with first onset of DSM-IV disorders. Arch Gen Psychiatry. 2010a;67:113–123. Green KT, Calhoun PS, Dennis MF, Beckham JC. Exploration of the resilience construct in posttraumatic stress disorder severity and functional correlates in military combat veterans who have served since September 11, 2001. J Clin Psychiatry. 2010b;71:823–30. Gülcan, A., Bal Nedim, P. Genç yetişkinlerde iyimserliğin mutluluk ve yaşam doyumunun üzerindeki etkisinin incelenmesi. Asya Öğretim Dergisi 2014 – 2(1(ÖZEL)), 41-52 Karaırmak, Ö. ve Siviş Çetinkaya, R. The Effect of Self-Esteem and Locus of Control on Resilience: The Mediating Role of Affects. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi Yıl 2011, Cilt 4, Sayı 35, 30 – 41 Kılıç, Ş.D. Üniversite öğrencilerinin yalnızlık düzeyleri ve psikolojik dayanıklılıkları arasındaki ilişkilerin bazı değişkenlere göre incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi) 2014 Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Krentzman, A.R. Review of the Application of Positive Psychology to Substance Use, Addiction, and Recovery Research. Psychology of Addictive Behaviors 2013, Vol. 27, No. 1, 151–165. Kutlu, M., Savcı M., Demir, Y. ve Aysan, F. (2016). Young İnternet Bağımlılığı Testi Kısa Formunun Türkçe uyarlaması: Üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 17(Ek1), 69-76. Lyubomirsky, S. Why are some people happier than others? American Psychologist Marc 2001 Vol.56 No.3, 239-249 Masten, A. S. (1994). Resilience in individual development: Successful adaptation despite risk and adversity: Challenges and prospects. In M. Wang, & E. Gordon (Eds.), Educational resilience in inner city America: Challenges and prospects (pp. 3-25). Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum. Masten, A. S., & Reed, M.-G. J. (2002). Resilience in development. In C. R. Snyder & S. J. Lopez (Eds.), Handbook of positive psychology (pp. 74-88). New York Myers, D., G. ve Diener, E. Who Is Happy? Psychological Science, Vol. 6, No. 1 (Jan., 1995), pp. 10-19. www.narkotik.pol.tr/.../2018%20TURKIYE%20UYUSTURUCU%20RAPORU.pdf Özdamar, K. Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modelleri sayfa:150 Nisan Kitabevi 2016 Eskişehir Rubenking, B. ve Lang, A. Appetitive and impulsive: Examining alcohol use via the motivational and self-control systems. The Social Science Journal 2015 52 (2), 258-265. Sapmaz, F. , Doğan, T. , (2012). Mutluluk ve Yaşam Doyumunun Yordayıcısı Olarak İyimserlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 8, Sayı 3, ss.63-69. Sarıkaya, A. 14-18 Yaş Arası Ergenlerin Benlik Saygısı ve Psikolojik Dayanıklılık Düzeyleri Arasındaki İlişki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) 2015. İstanbul BilimÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Skovholt, T.M., Goh, M., Upidi, S. & Grier, T. The resilient multicultural practitioner. California Psychologist, 2004. 37, (6), 18-19. Stewart, M., Reid,G.J. ve Mangham, C. (1997). Fostering children's resilience. Journal of Pediatric Nursing, 12 (1), 21-31. Şahiner, Ş. F. Alkol ve madde bağımlılarının sosyodemografik özellikler, çocukluk çağı travmaları, başa çıkma yöntemleri, ve kişilik özellikleri açısından karşılaştırılması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) 2012. Gazi Üniversitesi, Ankara. Terzi, Ş. İyi olmaya ilişkin psikolojik dayanıklılık modeli (Yayımlanmamış doktora tezi). 2005 Gazi Üniversitesi, Ankara Toprak, H. Ergenlerde mutluluk ve yaşam doyumunun yordayıcısı olarak psikolojik sağlamlık ve psikolojik ihtiyaç doyumu. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) 2014 Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Turgut, Ö. ve Çapan Eraslan, B. Ergen Psikolojik Sağlamlık Düzeyinin Yordayıcıları: Algılanan Sosyal Destek ve Okul Bağlılığı. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. Yıl 2017, Cilt 0, Sayı 44, 162-183. Ümmet, D. ve Ekşi, F. Türkiye'deki Genç Yetişkinlerde İnternet Bağımlılığı: Yalnızlık ve Sanal OrtamYalnızlık Bağlamında Bir İnceleme. Addicta: The Turkish Journal On Addictions, 2016 - addicta.com.tr Veenhoven, R. Is happiness relative? Social Indicators Research, 1991 vol. 24, pp. 1-34. Veenhoven, R. Is happiness a trait? Tests of the theory that a better society does not make people any happier Social Indicators Research, 1994 vol. 32, p 101-160 Veenhoven, R. Paper presented at conference on ‘New Directions in the Study of Happiness: United States and International Perspectives’, University of Notre Dame, USA, October 22-24 2006 Wingo, P, Ressler, K. ve Bradley, B. (2014) Resilience characteristics mitigate tendency for harmful alcohol and illicit drug use in adults with a history of childhood abuse: A cross-sectional study of 2024 inner-city men and women. J Psychiatr Res. 2014 Apr; 51: 93–99 Yüncü, Z., Kesebır, S., Özbaran, B., Çelık, Y., ve Aydin, C. (2009). Madde Kullanım Bozukluğu Olan Ergenlerin Ebeveynlerinde Psikopatoloji ve Mizaç: Kontrollü Bir Çalışma. Turk Psikiyatri Dergisi, 20(1).