SUBSTANCE USE AND RISK FACTORS AT HIGH SCHOOL AND UNIVERSITY STUDENTS IN ANTALYA

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 3, 1 - 20, 01.09.2014

Defne Yılmaz Mimar Türkkahraman

Öz

The aim of this study was to investigate the prevalence and the risk factors of the substance use at high school and university students. The study was concucted with 1750 high school students and 361 university students in Antalya in 2010-2011 academic year. The data was collected with The Healthy Life Style Survey and Basic Life Scale Inventory Botwin et al 1995, Siyez and Palabıyık, 2009). Central tendency measures and Pearson correlation were cnducted for the data analysis. The finding odthe study showed that the age of the participants tried the substances first time were getting lower ages. The adolescents at risk were found that students had problems with the friends, who had lack of father figure, had parental subtance use in the family and had school attendance problems. There was no relation between school achievement and substance use. The participants implied that they expected school and security services and legal arrangements were important to prevent the substance use. The findings also showed that the adolescents and young people needed the skill based intervention progran-ms and activities as a substance use prevention pproach.

Anahtar Kelimeler

Substance use, prevention studies, adolescents.

ÖNLEME ÇALISMALARINDA ANTALYA İLİ LİSE VE ÜNİVERSİTE ÖGRENCİLERİNDE MADDE KULLANIMININ VE RİSK ETKENLERİNİN İNCELENMESİ

Öz

Bu çalısmanın amacı 13-25 yas grubu gençlerde madde kullanım yaygınlıgı ile madde kullanımı bakımından risk etkenlerini arastırmaktır. Arastırma verileri 2010-2011 egitim yılında 1750 lise, 361 üniversite ögrencisine uygulanan Saglıklı Yasam Bilinci Anketi ve aynı lise ögrencilerine uygulanan Temel Yasam Becerileri Envanteri (Botwin ve dig., 1995, Siyez ve Palabıyık, 2009) ile toplanmıstır. Verilerin analizinde yüzdelik dagılımı, merkezi egilim ölçüleri, çapraz tablo ve Pearson korelasyon analizi kullanılmıstır. Bulgulara göre, gençlerin tüm madde kullanımına erken yaslarda baslama sayılarının önceki yıllara göre arttıgı ve maddeyi ilk deneme yasının düstügü, maddeyle tanısma ortamlarının öncelikle aile ve arkadas çevresi oldugu görülmüstür. Ailelerinde ya da arkadaslarıyla sorun yasayan, baba figürünün bunmadıgı ailelerde yasayan, ailesinde herhangi bir madde kullanılan, okul devamsızlık oranı yüksek olan gençlerin önemli risk grubunu olusturdugu bulunmustur. Madde kullanımına yönelme ile okul basarısı iliskisine yönelik bulguya rastlanmamıstır. Lise ve üniversite ögrencilerinde, madde kullanımı ve bagımlılıgının önüne geçilmesine yönelik olarak, özellikle egitim ve güvenlik kurumlarından ve yasal süreçlerden yüksek beklentileri oldugu göze çarpmaktadır. Ayrıca ergenler ve gençlerin madde kullanımı ve bagımlılıgının önlenmesinde bilinç ve davranıs becerisi kazandırmaya, kararlı ve güvenli davranıs gelistirmeye dönük egitimlere ve etkinliklere gereksinim duydukları görülmüstür.

Anahtar Kelimeler

Madde Kullanımı, Önleme Çalısmaları, Ergenler.

Kaynakça

• August, G.J., Realmuto, G.M., Winters, K.C. (2001). Prevention of Adolescent Drug Abuse: Targeting high – risk Children with a Multifaceted Intervention Model-The Early Risers Skills for Success” Program. Applied and Preventive Psychology. 10: 135-154.
• Baker, Stanley B. & Gerler, Edwin, R. (2008). School counseling for the twenty-first century. (5th ed.) NJ.: Pearson Ed. Ltd.
• Balseven, A, Özdemir, Ç., Tuğ, A., Hancı, H.,Doğan, Y.B. (2002) Madde Bağımlılığı, Bağımlılıktan Korunma Ve Medya. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, Mart,11(3); 91-93.
• Brook, U., Feigin, R., Sherer, M. Ve Geva, D. (2001). Prevalence, Attitudes and Knowledge of High School Pupils Towards Drugs and Other Addictions Implications for School Health Education in Israel. 43(2):199-204.
• Bulut, A., Nalbant, H. ve Çokar, M. (Ed.) (2002). Ergenlerin Sağlık Bilincinin Geliştirilmesi Projesi: Ergenler ve Sağlık Durum Raporu. Kadın ve Çocuk Sağlığı Eğitim ve Araştırma Birimi, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi.
• Cuijpers, P. (2002). Effective ingeridents of School-based drug-prevention Programs: A Systematic Review” Addictive Behaviors, 27(6): 1009-1023.
• Dilbaz, N. (2006). Madde Bağımlılığı” Toksikoloji Dergisi, 4(1-2):45-52.
• Durlak, J. A. (1995) School-based prevention programs for children and adolescents. Developmental Clinical Psychology and Psychiatry. Sage Publications.
• Faggiano, F., Vigna-Taglianti, F., Burkhart,G. Ve diğ. (2010). The Effectiveness of a School-based Substance Abuse Prevention Program: 18-Month Follow-up of the EU-Dap Cluster Randomized Controlled Trial. Drug and Alcohol Dependence, 108:56-64.
• Faggiano, F., Viagna-Taglianti F.D., Versino, E., Zambon, A., Borraccino,A. Ve Lemma, P. (2008). School Based Intervention for Illicit Drugs use: A Systematic Review. PubMed. 46(5):385-396. doi: 10.1016/j.ypmed.2007.11.012
• Fincancıoğlu, N., Bulut, A. (Ed.) (2002). Öğretmen ve Öğretmen Adayları İçin Cinsel Sağlık Eğitimi. 2. Baskı. İstanbul: İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı.
• Gladwin, T.E., Figner, B., Crone, E.A., Wiers, R.W. (2011). Addiction, Adolescence, and the Integration of Control and Motivation. Developmental Cognitive Neuroscience. 1(364-376).
• Karadağ, Ö. (Çev.) (2004). Akran Eğitimi: Eğitimci Eğitimi Rehberi. BM-Avrupa ve Orta Asya Bölgesi, genç İnsanların Sağlığının Geliştirilmesi ve Korunması Kuruluşlar Arası Grubu Akran Eğitimi Alt Komitesi. Ankara: Semih Ofset.
• __________(2002). Ulusal Üreme Sağlığı ve AIDS Eğitim Programları 2001-2002 Rapor Kitapçığı, İstanbul.
• KOM (2008). Bağımlılık Yapıcı Maddeler ve Bağımlılık İle Mücadele Türkiye 2008 Raporu. T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı. Ankara.
• KOM (2009) Türkiye Uyuşturucu Raporu. T.C. İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığı. Ankara.
• Korkut Owen, F. (2007). Okul Temelli Önleyici Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• McCrystal, P., Percy, A., Higgins, K.(2006). Drug Use Patternes and Behaviors of Young People at an Increased Risk of Drug Use During Adolescence. International Journal of Drug Policy. 17: 393-401
• McWhirter, J.J., McWhirter, B.T., McWhirter, A.M. ve McWhirter, E.H. (1998). At-risk Youth: A Comprehensive response, 2nd Ed. Brooks/cCole Publishing Company.
• Musante, L. ve Treiber, F. (2000) The Relationship Between Anger-Coping Styles and Lifestyle Behaviors in Teenagers. Journal of Adolescent Health. Cilt: 27, s.
• O’Byrne, K.K., Brammer, S.K., Davidson, M.M., & Poston, W.S.C. (2002) Primary prevention in counseling psychology: Back to the future. The Counseling Psychologist 30:330.
• Ögel, K., Taner, S. Ve Yılmazçetin, C. (2003). Ergenlerde Madde Kullanım Bozukluklarına Yaklaşım Klavuzu, İstanbul. IQ Kültür sanat yayıncılık.
• Ögel, K., Uğuz, Ş., Sır, A., Yenilmez, Ç., Tamar, M., Çorapçıoğlu, A., Doğan, O., Tot,Ş., Bilici, M., Tamar, D., Evren, C. ve Liman, O. (1998). Türkiye’de İlköğretim ve Ortaöğretim Gençliği Arasında Esrar Kullanım Yaygınlığı. Bağımlılık Dergisi, 4, 15-19.
• Parker, H. Ve Egginton,R.(2002). Adolescent Recreational Alcohol and Drugs Careers Gone Wrong: Developing a Strategy for Reducing Risks and Harms. International Journa of Drug Policy, 13: 419-432.
• Siyez, D. Ve Palabıyık A. (2009). Günebakan Madde Bağımlılığını Önleme Eğitim Programının Lise Öğrencilerinin Madde Kullanım Sıklığı, Uyuşturucu Maddeler Hakkındaki Bilgi Düzeyleri ve Yanlış İnanışları ile Madde reddetme Becerileri Üzerindeki Etkisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. C.8 S.28 (56-67).
• Solinas, M., Thiriet, N., Chauvet, C., Jaber, M. (2010). Prevention and Treatment of Drug addiction by Environmental Enrichment. Progress in Neurobiology. 92(572-592).
• Tilleczek, K.C. ve Hine, D.W. (2006). The Meaning of Smoking as Health and Social Risk in Adolescence. Journal of Adolescence. 28: 273-287.
• Weiner, I. B.(2001). Child and Adolescent Psychopathology. NY: Willey.
• Wiltshire, S., Amos, A., Haw, S., McNeill, A. (2005). Image, Context and transition: Smoking in mid-to-late Adolescence. Journal of Adolescence, 28 (603-617).