Third Generation Turkish Children and Bilingual Bicultural Education Models: Hessen State KOALA Project

Yıl 2016, Sayı: 10, 105 - 135, 25.07.2016

A. Selcen Arslangilay , M. Çağatay Özdemir

Öz

The aim of this research is to evaluate KOALA Project which aims to support the bilingual and bicultural children, that is developed under Frankfurt Model in Hessen State, Germany. It is aimed to assess the Project with views of Turkish teachers, German classroom teachers, German school principals, Turkish students and Turkish parents. In the research, qualitative method and phenomology design is used. In order to choose the participants of the study, purposive sampling method and maximum variety sampling method have been used. Data has been obtained via the semi structured interview forms developed by the researcher. The data collection period has lasted for 10 months in Hessen State’s cities. Content and descriptive analyses have been made in data analysis process. Results of the research are as follows: KOALA helps the students to develop their bilingualism in their bilingual and bicultural situations also to achieve better educational levels and to develop their self-esteem. In schools where KOALA principle is applied, attendance to Turkish mother tongue courses is complete. KOALA also supports Turkish teachers in their professional lives and emotionally. KOALA contributes to intercultural communication and learning. All teachers and school principals who state that KOALA should continue to be applied and be widespread in other schools suggest more course hours and Turkish teachers with adequate German language proficiency. The findings of the research show that KOALA Project is an important support for bilingual and bicultural students. The suggestions can be stated as: other research on KOALA be made; to inform the Turkish authorities about KOALA so that they can contact with the German authorities to help KOALA to be better applied and practiced in more other schools with Turkish children population.

A. Selcen Arslangilay** M. Çağatay Özdemir

Öz

Bu araştırmanın amacı Almanya’nın Hessen eyaletinde Frankfurt Modeli altında geliştirilen ve iki dilli iki kültürlü öğrencilere destek sağlamayı amaçlayan KOALA Projesini Türkçe öğretmenleri, Alman sınıf öğretmenleri, Alman okul müdürleri, Türk öğrenciler ve Türk velilerin görüşleri açısından değerlendirmektir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi ve olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarının belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemi ve maksimum çeşitlilik örnekleme tekniği kullanılmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formları ile toplanmıştır. 10 ay süren veri toplama süreci Hessen eyaletinde bulunan şehirlerdeki okullarda gerçekleştirilmiştir. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi ile birlikte betimsel analiz yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda; eğitim programlarından yola çıkarak iki dilliliği desteklemeyi amaçlayan KOALA’nın öğrencilere iki dilli, iki kültürlü konumlarında ve iki dilliliklerinin gelişiminde destek sağladığı görülmüştür. KOALA’nın öğrencilerin daha yüksek seviyeli okullara gitmesinde destek olduğu, kendilerine güvenlerini artırmada yardımcı olduğu görülmüştür. KOALA okullarında anadili derslerine katılımın eksiksiz olması araştırmanın bir diğer sonucudur. KOALA ile Türkçe öğretmenlerinin de mesleki ve duygusal kazanımları olduğu görülmüştür. KOALA’nın kültürler arası iletişim ve öğrenmeyi desteklemede etkisinin olduğu diğer bir bulgudur. Araştırmaya katılan öğretmen ve müdürler KOALA materyalleri ve hizmet içi eğitim seminerlerinin etkili ve yararlı olduklarını ve KOALA ile ulaşılmak istenen amaçlara uygun olduğunu belirtmişlerdir. Hessen eyaletinde 2000 yılında çıkan yasadan dolayı artık yerel anadili öğretmeni atanmadığı için Türkiye’den gelen konsolosluk öğretmenlerinden bazılarının Almanca dil yetersizliği nedeniyle KOALA’nın uygulanmasında sorunlar yaşandığı görülmüştür. KOALA’nın devam ettirilmesi ve yaygınlaştırılması gerektiğini belirten tüm öğretmen ve müdürler KOALA için daha fazla ders saatinin gerektiğini ve Almancayı iyi bilen Türkçe öğretmenlerine ihtiyaç duyulduğunu belirtmişlerdir. Araştırmanın bulguları KOALA Projesinin iki dilli ve iki kültürlü çocuklara destek sağladığını göstermiştir. Araştırma sonucunda; belirli zaman aralıklarıyla KOALA ile ilgili başka araştırmalar yapılması, Türk makamlarını KOALA hakkında bilgilendirerek Alman makamlarla, yeterli personelin sağlanarak daha iyi uygulanabilmesi için görüşmeler yapmaları ve KOALA’nın daha çok okulda uygulanması için çalışmalar yapılması önerilebilir

Anahtar Kelimeler

Almanya, göç, 3. Kuşak Türk çocukları, iki dillilik-iki dilli eğitim modelleri, Frankfurt Modeli, KOALA Projesi

Kaynakça

• Abadan Unat, N. (2006). Bitmeyen göç. Konuk işçilikten ulus-ötesi yurttaşlığa. (2nd edition). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Aksoy, E. (2010). Almanya’da yaşayan üçüncü kuşak Türk öğrencilerin kimlik algılamaları ve buna bağlı olarak karşılaştıkları ayrımcılık sorunları. Türkiyat Araştırmaları, 7 (12), 7-39.
• Alabay, E. (2008). Almanya’da yaşayan Türk ailelerinin okul öncesi dönem çocuklarında dil gelişimi ve Alman hükümetinin göçmen çocukları için düzenlediği dil gelişim programları, In İ. Aydoğan and F. Yaylacı (Eds.). I. Uluslararası Avrupalı Türkler kongresi “eğitim ve kültür”. Volume II. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları No: 165, ss. 356-371.
• Allemann-Ghionda, C. (2011). Comments on intercultural education in German guidelines and curricula. In C. A. Grant and A. Portera (Eds.), Intercultural and multicultural education enhancing global interconnectedness (pp. 49-68). UK: Routledge.
• Aras, A. N. (2007). Federal Almanya’da çalışan Türk öğretmenlerin mesleki, sosyo- kültürel ve ekonomik sorunları. (Unpublished Master Thesis). Ankara: Ankara University.
• Backus, A. (2006). Turkish as an immigrant language in Europe. In: T. K. Bhatia and W. C. Ritchie (Eds.), The handbook of bilingualism (pp. 689-724). USA: Blackwell Publishing.
• Becker, B. (2010). Equal chances by the third generation? Cognitive and language skills of second and third generation children of Turkish origin in Germany. EQUALSOC Conference, 4-5 June 2010, Amsterdam. Retrieved from: http//www.equalsoc.org/uploaded_files/publications/BeckerEqualchances bythethirdgeneration-1.pdf.
• Canbulat, M. (2009). Almanya’da anadili tartışmaları: yeni bir paradigma. M. M. Erdoğan (Ed.). Yurt dışındaki Türkler: 50. yılında göç ve uyum sempozyumu. Birinci Baskı. Ankara: Orion Kitabevi, ss. 359-366.
• Clauss, S.; Nauck, B. (2009). The situation among children of migrant origin in Germany. Innocenti Working Paper, no: 2009-14, Florence, UNICEF Innocenti Research Centre. Retrieved from: http://www.unicef-irc.org/publications/pdf/iwp_2009_14.pdf.
• Denscombe, M. (2007). The good research guide for small-scale social research projects (Third edition). England: Mc Graw Hill Open University Press.
• FBZ (1997). Überzetsung des rahmenplans für die Grundschule ins Türkische Teil B8- muttersprachlicher unterricht. Fachberaterzentrum beim Hessichen Kultusministerium Stand 1997.
• Gesemann, F. (2005). The integration of young male Muslims in Germany. Education and training as key areas for social integration. Retrieved from: http://library.fes.de/pdf- files/bueros/london/03683.pdf.
• Güzel, A. (2010). İki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretimi (Almanya örneği). (2nd edition). Ankara: Öncü Kitap.
• Huber, E. (2009). Dil edinimi, dil öğrenimi, dil öğretimi. Z. Korkmaz, E. Kunter ve O. Dağhan (Eds.). Göçmenlerin anadili sorunu ve çözüm önerileri, sempozyum 2009. İstanbul: Kayhan Matbaası, pp. 21-28.
• http://www.raa.de/koala.html
• İleri, E. (2008). İki dilli ortamda dil edinimi ve şans eşitliği. Die Gaste, 3, 3.
• Karaca, İ. (2011). Uyumun anahtarı Türkçe. Almanya’daki Türkçenin bizden kaçırılan önemi. Retrieved from:http://anadilim-turkce.de/wp-content/uploads/Uyumun-Anahtari-T%C3%BCrkce.pdf.
• Koçtürk, M. (2008). Almanya’ya göçün tarihi. Die Gaste, 2, 5.
• Kolb, H. (2008). Immigration into a non-immigration country: The German experience. Retrieved from: http://library.fes.de/pdf-files/bueros/seoul/06050.pdf.
• Leblebicioğlu, A. (2009). 50. yılında yurtdışında Türkler entegrasyon/uyum, eğitim ve sivil toplum örgütlerinin rolü ve önemi. M. M. Erdoğan (Editör). Yurt dışındaki Türkler: 50. yılında göç ve uyum sempozyumu. First edition. Ankara: Orion Kitabevi, ss. 327-331.
• Mears, C. L. (2009). Interviewing for education and social science research. The gateway approach. United States: Palgrave Macmillan.
• Miles, M. B. and Huberman, M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded source book. (2nd Edition). CA: International Education and Professional Publisher, Thousand Oaks, Sage Publications.
• Moldenhawer, B. (1995). Discourses on cultural differences: The case of schooling. In Ålund and R. Granqvist (Eds.), Negotiating identities: essays on immigration and culture in present-day Europe (pp. 71-90). Amsterdam-Atlanta: Editions Rodopi B.V.
• Morgan, D. L., Guevara, H. (2008). Audiorecording. In L. M. Given (Ed.), The Sage encyclopedia of qualitative research methods. Volumes 1 & 2. (pp 40-41). USA: Sage Publications.
• Nakipoğlu-Schimang, B. (2012). Çok dillilik kapsamında Frankfurt modeli. Weilburg seminar, Koordiniertes Lernen mit Herkunftssprachen KOALA/KoLeF Deutsch-Turkisch. Eine Didaktische Entsheidung. Staatlisches Schulamt für die Stadt Frankfurt am Main. Fachberater Zentrum für Herkunftssprachen, Mehrsprachigkeit und Schulische Integration.
• Nakipoğlu-Schimang, B. (2011). Çokdillilik kapsamında Frankfurt modeli: Türkçe/Almanca KOALA ilkesi. Die Gaste, 8, 10.
• Nakipoğlu-Schimang, B. (2011a). Das Frankfurter Modell zur Mehrsprachigkeit. In: Europa braucht Freiheit, Vielfalt, Neugier –Zusammenleben und Integration in der Stadt der Zukunft (s. 95-98). Tagungsreader zum Kongress der Hessischen Europaschulen. Wiesbaden: Druckkollektiv Gießen.
• Nakipoğlu-Schimang, B. (2010). Çok dillilik kapsamında Frankfurt modeli- Türkçe/Almanca KOALA ilkesi. Retrieved from: http://www.tasam.org/trTR/Icerik/4200/cok_dillilik_kapsaminda_frankfurt_mod eli-_turkcealmanca_koala_ilkesi.
• Nakipoğlu-Schimang, B. (2009). Das Frankfurter modell zur mehrsprachigkeit-am Beispiel des KOALA-prinzips Türkisch/Deutsch. M. M. Erdoğan (Editör). Yurt dışındaki Türkler: 50. yılında göç ve uyum sempozyumu. (First Edition). Ankara: Orion Kitabevi, pp. 327-331.
• Nakipoğlu-Schimang, B. (2004). Lernen für die vielfalt am Beispiel des KOALA- Projektes. In: Vielfalt ist Unser Reichtum: Warum heterogenität eine chance für die bildung unsere kinder ist. Verband Binationaler Familien und Partnerschaften, iaf (hrsg.). Frankfurt am Main: Brandes & Apsel Verlag.
• Nakipoğlu-Schimang, B. (2001). “3. kuşak” daha sorunlu. Cumhuriyet Hafta. 28.04.2001.
• Nakipoğlu-Schimang, B., Binışık, G. (1998). Koordination des anfangsunterrichts mit dem muttersprachligen unterricht-Türkisch. Weilburg Seminar, Lehrgangs thema: Koordinierte Alphabetisierung Deutsch-Türkisch. Weilburg, 2-4 Şubat 1998. Hessisches Landeinstitut für Pädagogik.
• Neumann, U. (2007). Eğitim ve öğretim sürecinde bir kaynak olarak çokdillilik. In A. Kaya ve B. Şahin (Eds.). Kökler ve yollar, Türkiye’de göç süreçleri. (First Edition). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, pp. 185-203.
• Nohl, A-M. (2009). Kültürlerarası pedagoji. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Parlakyıldız, A. (2008). Avrupa’daki Türklerin göç ettikleri ülkelerin kültürlerine yaklaşımları, In İ. Aydoğan ve F. Yaylacı (Eds.). I. Uluslararası Avrupalı Türkler kongresi “eğitim ve kültür”. Cilt II. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları No: 165, pp. 372-390.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods. (Third Edition). USA: Sage Publications.
• Punch, K. (2011). Sosyal araştırmalara giriş. Nitel ve nicel yaklaşımlar. (Translator D. Bayrak, H. B. Arslan, Z. Akyüz). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Schwirner, S. (2006). Multiculturalism and successful integration- A capable system or contradiction? A situation analysis of migrants in Germany and France. BA Thesis Muenster University. Retrieved from: http://essay.utwente.nl/57838/1/scriptie_Schwirner.pdf.
• Şahin, B. (2010). Almanya’daki Türk göçmenlerin sosyal entegrasyonunun kuşaklar arası karşılaştırması: Kültürleşme. Bilig, 55, 103-134. Retrieved from: http://yayinlar.yesevi.edu.tr/files/article/421.pdf.
• Werges, M. (2004). Bilingualismus bei grundschulkindern- erkentnisse der zweitsprcherwerbsforschung und ihre konkrete umzetzung am beispiel KOALA- Koordinierte Alphabetisierung im Anfangsunterricht. Universitat Osnabrück: Grin.
• www.koala-projekt.de
• Yaman, E. (2010). Psikoşiddete (mobbinge) maruz kalan öğretim elemanlarının örgüt kültürüne ve iklimine ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri/Educational Sciences: Theory & Practice, 10 (1), 547-578.
• Yıldırım, A.; Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, C. (2012). Alman okullarında sunulan Türkçe derslerinin değerlendirilmesi ve iki dillilik. Retrieved from: http://anadilim.eu/wp- content/uploads/2012/04/ProfDrCemalYildiz_KonferansMetni.pdf
• Zengin, D. (2000). Göçmen edebiyatı'nda yeni bir yazar. Mehmet Kılıç ve "fühle dich wie zu hause" adlı romanı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 40, 3-4, 103-128.