Finansal Yapı ve Sahiplik Yapısının Finansal Performans Üzerine Etkisi: Türk Bankacılık Sektörü Üzerine Uygulama

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 122 - 138, 29.12.2023

Gamze Taştemel Yasemin Deniz Koç

https://doi.org/10.56668/jefr.1318026

Öz

Bankalarda finansal yapıyla sahiplik yapısı göstergelerinin üstlendikleri görevlerle bankaların piyasa değerini etkilediği bilinmektedir. Çalışmanın amacı bankalardaki finansal yapı ve sahiplik yapısının bankaların finansal performansına etkisini piyasa temelli rasyolar üzerinden panel veri regresyon yöntemiyle analiz etmektir. Bu doğrultuda 2010-2022 dönemi çeyreklik verilerle on bir bankaya ilişkin, üç piyasa temelli finansal performans rasyosu (F/K, PD/DD, LOGPD) bağımlı değişkeni, iki sahiplik yapısı göstergesi (EBOSP, HAO), üç finansal yapı göstergesi (TBO, OTA, TA) ve bankanın yaşı (YAS) olmak üzere altı bağımsız değişken üç ayrı panel ve altı ayrı model ile analiz edilmiştir. Analiz bulguları sahiplik yapısıyla finansal yapı değişkenlerinin bankaların piyasa temelli finansal performanslarına etkisinin olduğunu göstermiştir. Bankaların finansal yapıyla sahiplik yapısının piyasa temelli performans göstergeleri üzerine etkisinin bu çerçevede analiziyle ulaşılan bulgular literatüre katkısıdır.

Anahtar Kelimeler

Sahiplik Yapısı, Finansal Yapı, Finansal Performans, Türk Bankacılık Sektörü

TThe Effect of Financial Structure and Ownership Structure on Financial Performance: Application on the Turkish Banking Sector

Öz

It is known that the financial structure and ownership structure indicators in banks affect the market value of banks with the tasks they undertake. The aim of the study is to analyze the effects of the financial structure and ownership structure of the banks on the financial performance of the banks using the panel data regression method over market-based performance ratios. In this direction, six independent variables, three market-based performance ratio (F/K, PD/DD, LOGPD) dependent variables, two ownership structure indicators (EBOSP, HAO), three financial structure indicators (TBO, OTA, TA) and the age of the bank (YAS) for eleven banks for the period 2010-2022, were analyzed with three separate panels and six different models. Analysis findings showed that ownership structure and financial structure variables influence the market-based financial performance of banks. The findings obtained by analyzing the effect of banks' financial structure and ownership structure on market-based performance indicators in this framework contribute to the literature.

Anahtar Kelimeler

Ownership Structure, Financial Performance, Financial Structure, Turkish Banking Sector

Kaynakça

• Abubakar, A. (2015). Relationship between financial leverage and financial performance of deposit money banks in Nigeria. International Journal of Economics, Commerce and Management, 3(10): 759-778.
• Akdağ, S. ve Ekinci, M. A. (2018). Çeşitli finansal oranlar ile kârlılık arasındaki ilişki: Katılım bankaları üzerine bir uygulama. G. Kurt ve Z. U. Özkara (Ed.), Katılım Finans: Teorik ve Ampirik Çalışmalar içinde (s. 153-170). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Al-Wusaaby, M.M.HA. (2016). Sermaye Yapısının Bankaların Performansları Üzerindeki Etkisi: (Yemendeki Banka Sektöründen Kanıtlarla) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü. İstanbul.
• Atukalp, M.E. (2018). Türk bankacılık sisteminde şube ve personel performansı: Mülkiyet yapısına göre bir inceleme. Ege Akademik Bakış, 18(1): 81-106.
• Atukalp, M.E. (2021). Entegre yöntemlerle Türk bankacılık sisteminde ortaklık yapısı odaklı inceleme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(2): 469-496.
• Ay Yalçınkaya, A.E., Şanlısoy, S. ve Aydın, Ü. (2016). Türk bankacılık endüstrisinde performansın belirleyenleri ve politik istikrarsızlık ilişkisi. Sosyoekonomi, 24(27): 161-182.
• Aydın, Y. (2019). Türk bankacılık sektöründe karlılığı etkileyen faktörlerin panel veri analizi ile incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10(1): 181-189.
• Bahadır, O. ve Yardımcı, E. (2022). Bankacılık sektöründe finansal performans ile üst düzey yöneticilere sağlanan faydalar arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 21(65): 47-64.
• Balouei, E., Anvary Rostamy, A.A., Sharif S.J.S. and Saeedi A. (2018). The impacts of financial structure on financial performance of banks listed in Tehran stock exchange: An empirical application. Advances in Mathematical Finance & Applications, 3(3): 1-26.
• Baltagi, B.H. (2001). Econometrics analysis of panel data. Chichester: Wiley
• Belke, M. ve Aydın Ünal, E. (2017). Banka karlılığının belirleyicileri: Türkiye'de borsaya kote olan ve olmayan bankalardan kanıtlar. Journal of Economics, Finance and Accounting, 4(4): 404-416.
• Birru, M.W. (2016). The impact of capital structure on financial performance of commercial banks in Ethiopia. Global Journal of Management and Business Research: C Finance, 16(8): 42-52.
• Coşkun, S. (2021). Sahiplik Yapısı, Sermaye Yapısı ve Finansal Performans Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Borsa İstanbul’da Bir Araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Manisa.
• Çamlıbel, F. (2021). Banka sermaye yapısının performansa etkisi: AHP uygulaması. Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi, 15: 44-58.
• Çelik, M. (2018). Türkiye’de faaliyet gösteren mevduat bankalarının performans analizi: Büyüklük ve sahiplik yapısı ayrımıyla bir karşılaştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2): 146-168.
• Doğan Başar, B. (2022). Sermaye yapısı ve makroekonomik göstergeler: Türk bankalarında bir uygulama. Yeni Fikir Dergisi, 14(29): 1-10.
• Erem, I. (2016). Bankalarda mülkiyet yapısının sermaye yapısı üzerindeki etkisi: Türkiye örneği. Ö.O. Fettahlıoğlu ve C. Birin (Eds.), 3rd International Congress on Social Sciences, China to Ardiatic Bildiriler Kitabı içinde (s. 669-676). 3rd International Congress on Social Sciences, China to Ardiatic Kongresi’nde sunulan bildiri, Antalya.
• Figankaplan, T. (2019). Bankaların kurumsal yönetim uygulamaları ile finansal performansları arasındaki ilişki: Bir panel veri analizi. Türkiye Bankalar Birliği, 30(110): 114-128.
• Figankaplan, T. (2020). Bankaların piyasa değeri ile ekonomik katma değeri arasındaki nedensellik ilişkisi: Panel nedensellik analizi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 14(1): 39-67.
• Gül, Y. (2021). Entropiye dayalı Topsis yöntemi ile bankaların performans değerlendirmesi. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(1): 1-26.
• Işık, Ö. (2017). Türkiye’de faaliyet gösteren kamu, özel ve yabancı sermayeli ticari bankaların karlılığının içsel belirleyicileri. Journal of Economics, Finance and Accounting, 4(3): 342-353.
• Kablan, A. ve Erdoğan, S. (2021). Mülkiyetine göre bankaların finansal performanslarının Copras yöntemi ile analizi: 1980-2018 yılları arası Türk bankacılık sektörü üzerine bir araştırma. Mali Çözüm, 31(163): 67-92.
• Kahveci, E., Ekşi, İ.H. ve Kaya, Z. (2016). Türkiye’deki mevduat bankalarında sermaye yapısı – karlılık ilişkisi: 2002 – 2014 yılları arası panel veri uygulama. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12: 446-461.
• Karpuz, E. ve Özkan, N. (2021). Kurumsal kalitenin ve makroekonomik göstergelerin finansal piyasalara etkisi: Gelişmekte olan piyasalar üzerine bir araştırma. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 15(1) :147-173.
• Kevser, M. (2018). Bankaların Sahiplik Yapısı ile Finansal Performans Arasındaki İlişki: Türkiye İçin Ampirik Bir Araştırma (Yayımlanmamış doktora tezi). Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yalova.
• Kılıç, M. (2019). Bankaların finansal yapısının karlılık üzerindeki etkisi: Özel sermayeli mevduat bankaları üzerine bir inceleme. International Journal of Economic and Administrative Studies, 24: 45-58.
• Korkmaz, Ö. ve Dilmaç, M. (2018). Firma piyasa değerini etkileyen finansal faktörler: Banka ve sigorta işletmeleri üzerine bir uygulama. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 16(2): 178-201.
• Kurt Gümüş, G., Gümüş, Y. ve Altunal, I. (2017). Bankacılık sektöründe kurumsal yönetim ve finansal performans ilişkisi: Türkiye ve Kazakistan örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(2): 104-121.
• Lee, C. and Hsieh, H. (2013). The impact of bank capital on profitability and risk in Asian banking. Journal of International Money and Finance, 32: 251-281.
• Niresh, J.A. (2012). Capital structure and profitability in Srilankan banks. Global Journal of Management and Business Research, 12(13): 82-90.
• Nwude, E.C. and Anyalechi, K.C. (2018). Impact of capital structure on performance of commercial banks in Nigeria. International Journal of Economics and Financial Issues, 8(2): 298-303.
• Özarslan Saydar, Ö. ve Sacaklı Saçıldı, İ. (2012). İMKB’de işlem gören ticari bankaların karlılığını etkileyen faktörler. Finans, Politik ve Ekonomik Yorumlar, 570: 5-20.
• Özen, A.K. (2019). Sahiplik ve Sermaye Yapısının İşletmelerin Finansal Performansı Üzerindeki Etkileri: BİST Sınai Endeksi ve BİST Hizmet Endeksi Firmaları Üzerinde Karşılaştırmalı Bir Uygulama (Yayımlanmamış doktora tezi). Gebze Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Gebze.
• Rotich, G. (2015). The Relationship Between Financial Structure and Financial Performance of Microfinance Banks in Kenya (Unpublished doctoral thesis). Universıty of Nairobi, Kenya.
• Sarıtaş, H. ve Saray, C. (2012). Türk bankacılık sektörünün karlılık performansının analizi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11: 23-38.
• Sayman, Y. (2012). Sahiplik Yapısının Firma Performansı ve Sermaye Yapısı Üzerine Etkileri: İMKB’de İşlem Gören Üretim Firmalarında Bir Uygulama (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Sivalingam, L. and Kengatharan L. (2018). Capital structure and financial performance: A study on commercial banks in Sri Lanka. Asian Economic and Financial Review, 8(5): 586-598.
• Taani, K. (2013). Capital structure effects on banking performance: A case study of Jordan. International Journal of Economics, Finance and Management Sciences, 1(5): 227-233.
• Taşsümer, E. ve Cengiz, S. (2022). Kurumsal yönetim uygulamaları ile finansal performans ilişkisi: BİST- Bankacılık Sektöründe Bir Araştırma. The Journal of International Scientific Researches, 7(3): 215-231.
• Topaloğlu, E.E. ve Ege, İ. (2018). Borsa İstanbul’da işlem gören bankaların yönetim kurulu yapısının finansal performansa etkisi: Panel veri analizi. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 19(41): 9-33.
• Tükenmez, N.M., Gençyürek, A.G. ve Kabakcı, C.Ç. (2016). Türk bankacılık sektöründe sahiplik yoğunlaşması ile finansal performans ilişkisinin incelenmesine yönelik ampirik bir çalışma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(3): 625-645.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2012). Panel veri ekonometrisi. İstanbul: Beta Yayınevi.