Lojistik Firmalarının Çevresel Yenilik Performanslarının Bulanık ÇKKV Yaklaşımı ile Değerlendirilmesi

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 1 - 20, 01.12.2019

İskender Peker İlker Murat Ar Birdoğan Baki

Öz

Amaç: Çevresel yenilik, bir ürünün üretiminden geri dönüşümüne kadarki süreçlerinden kaynaklanan çevresel etkilerin
azaltılmasını ya da yok edilmesini hedefleyen yenilikçi faaliyetlerdir. Bu kapsamda lojistik firmaları için de çevresel yenilik
yaklaşımının önemli olduğu ifade edilebilir. Mevcut çalışmada lojistik firmalarının çevresel yenilik performanslarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Çalışmanın amacına yönelik iki aşamalı bir Çok Kriterli Karar Verme yaklaşımı kullanılmıştır. İlk aşamada literatürden elde edilen çevresel yenilik faktörleri, Bulanık AHP ile ağırlıklandırılmıştır. İkinci aşamada ise lojistik firmaları, çevresel
yenilik performanslarına göre Bulanık VIKOR yöntemiyle sıralanmıştır.
Bulgular: Analiz sonucunda elde edilen bulgular, lojistik firmalarının çevresel yenilik performansının değerlendirilmesinde
en önemli iki faktörün sırasıyla yeşil tasarım ve yeşil enerji olduğunu ortaya koymuştur.
Sonuç ve Öneriler: Başarılı yeşil tasarım uygulamaları, lojistik firmalarının çevresel etkileri önleme maliyetlerini düşürebilecektir. Özellikle yenilenebilir enerji kullanımı ve emisyon azaltıcı önlemlerin alınmasına yönelik yenilikler, lojistik firmalarının
potansiyel çevresel etkilerini azaltacaktır.
Özgün Değer: Türkiye’deki lojistik firmalarını çevresel yenilik performansları açısından değerlendiren ilk çalışma olması
nedeniyle çalışmanın ilgili literatüre önemli bir katkı sağlayacağı beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Yenilik, Lojistik Firmaları, Bulanık AHP, Bulanık VIKOR

Lojistik Firmalarının Çevresel Yenilik Performanslarının Bulanık ÇKKV Yaklaşımı ile Değerlendirilmesi1

Öz

Amaç: Çevresel yenilik, bir ürünün üretiminden geri dönüşümüne kadarki süreçlerinden kaynaklanan çevresel etkilerin azaltılmasını ya da yok edilmesini hedefleyen yenilikçi faaliyetlerdir. Bu kapsamda lojistik firmaları için de çevresel yenilik yaklaşımının önemli olduğu ifade edilebilir. Mevcut çalışmada lojistik firmalarının çevresel yenilik performanslarının değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Yöntem: Çalışmanın amacına yönelik iki aşamalı bir Çok Kriterli Karar Verme yaklaşımı kullanılmıştır. İlk aşamada literatürden elde edilen çevresel yenilik faktörleri, Bulanık AHP ile ağırlıklandırılmıştır. İkinci aşamada ise lojistik firmaları, çevresel yenilik performanslarına göre Bulanık VIKOR yöntemiyle sıralanmıştır.

Bulgular: Analiz sonucunda elde edilen bulgular, lojistik firmalarının çevresel yenilik performansının değerlendirilmesinde en önemli iki faktörün sırasıyla yeşil tasarım ve yeşil enerji olduğunu ortaya koymuştur.

Sonuç ve Öneriler: Başarılı yeşil tasarım uygulamaları, lojistik firmalarının çevresel etkileri önleme maliyetlerini düşürebilecektir. Özellikle yenilenebilir enerji kullanımı ve emisyon azaltıcı önlemlerin alınmasına yönelik yenilikler, lojistik firmalarının potansiyel çevresel etkilerini azaltacaktır.

Özgün Değer: Türkiye’deki lojistik firmalarını çevresel yenilik performansları açısından değerlendiren ilk çalışma olması nedeniyle çalışmanın ilgili literatüre önemli bir katkı sağlayacağı beklenmektedir

Anahtar Kelimeler

Çevresel Yenilik, Lojistik Firmaları, Bulanık AHP, Bulanık VIKOR.

Kaynakça

• Abareshi, A., Molla, A. (2013), “Greening Logistics and its Impact on Environmental Performance: An Absorptive Capacity Perspective”, International Journal of Logistics Research and Applications, 16(3), 209-226.
• Acciaro, M., Vanelslander, T., Sys, C., Ferrari, C., Roumboutsos, A., Giuliano, G., Lam, J.S.L., Kapros, S. (2014), “Environmental Sustainability in Seaports: A Framework for Successful Innovation”, Maritime Policy & Management, 41(5), 480-500.
• Aldakhil, A.M., Nassani, A.A., Awan, U., Abro, M.M.Q., Zaman, K. (2018), “Determinants of Green Logistics in BRICS Countries: An Integrated Supply Chain Model for Green Business”, Journal of Cleaner Production, 195, 861-868.
• Al-Ghwayeen, W.S., Abdallah, A.B. (2018), “Green Supply Chain Management and Export Performance: The Mediating Role of Environmental Performance”, Journal of Manufacturing Technology Management, 29(7), 1233-1252.
• Baki, R. (2018), “Literature Review on Green Supply Chain Management Concept and Problems During It’s Implementation”, The Journal of International Scientific Researches, 3(2), 114-122.
• Bossle, M.B., De Barcellos, M.D., Vieira, L.M. (2016), “Why Food Companies Go Green? The Determinant Factors to Adopt Eco-innovations”, British Food Journal, 118(6), 1317-1333.
• Büyükkeklik, A., Toksarı, M., Bülbül, H. (2010), “Çevresel Duyarlılık ve Yenilikçilik Üzerine Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(3), 373-393.
• Chang, D. (1996), “Applications of the Extend Analysis Method on Fuzzy AHP”, European Journal of Operational Research, 95, 649-655.
• Chen, F.T.S., Kumar, N. (2007), “Global Supplier Development Considering Risk Factors Using Fuzzy Extended AHP-Based Approach”, Omega International Journal of Management Science, 35(4), 417-431.
• Chen, L.Y., Wang, T. (2009), “Optimizing Partners’ Choice in IS/IT Outsourcing Projects: The Strategic Decision of Fuzzy VIKOR”, International Journal of Production Economics, 120, 233-242.
• Chen, Y-S., Chang, C-H., Wu, F-S., (2012), “Origins of Green Innovations: The Differences Between Proactive and Reactive Green Innovations”, Management Decision, 50(3), 368-398.
• Cherrafi, A., Garza-Reyes, J.A., Kumar, V., Mishra, N., Ghobadian, A., Elfezazi, S. (2018), “Lean, Green Practices and Process Innovation: A Model for Green Supply Chain Performance”, International Journal of Production Economics, 206, 79-92.
• Chu, Z., Wang, L., Lai, F. (2018), “Customer Pressure and Green Innovations at Third Party Logistics Providers in China: The Moderation Effect of Organizational Culture”, The International Journal of Logistics Management, https://doi.org/10.1108/IJLM-11-2017- 0294.
• Cosimato, S., Troisi, O. (2015), “Green Supply Chain Management: Practices and Tools for Logistics Competitiveness and Sustainability. The DHL Case Study”, The TQM Journal, 27(2), 256-276.
• Cui, L. (2017), “Fuzzy Approach to Eco-innovation for Enhancing Business Functions: A Case Study in China”, Industrial Management & Data Systems, 117(5), 967-987.
• Çankaya, S.Y., Sezen, B. (2015), “Ekolojik Yenilik ile Sürdürülebilirlik Performansı Arasındaki İlişkide Çevresel Belirsizliğin Moderatör Etkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 11(24): 111-134.
• Çolak, M., Boyacı, A.İ. (2018), “A Fuzzy Logic Based Green Performance Evaluation Model for Automotive Industry”, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, 13, 39-44.
• Daldır, I., Tosun, Ö. (2018), “Bulanık WASPAS ile Yeşil Tedarikçi Seçimi”, Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 23(4), 193-208.
• Díaz-García, C., González-Moreno, A., Sáez- Martínez, F.J. (2015), “Eco-innovation: Insights From A Literature Review, Innovation: Management, Policy & Practice, 17(1), 6-23.
• Doğru, A., Fışkın, C.S. (2016), “Relationship Between Green Logistics Tendency and Logistics Performance: A Comparative Case Study on Logistics Service Providers”, Turkish Journal of Maritime and Marine Sciences, 2(1), 27-36.
• El Baz, J., Laguir, I. (2017), “Third-Party Logistics Providers (TPLs) and Environmental Sustainability Practices in Developing Countries: The Case of Morocco”, International Journal of Operations & Production Management, 37(10), 1451-1474.
• Fernando, Y., Wah, W.X. (2017), “The Impact of Eco-innovation Drivers on Environmental Performance: Empirical Results From The Green Technology Sector in Malaysia”, Sustainable Production and Consumption, 12, 27-43.
• Foster, C., McMeekin, A., Mylan, J. (2012), “The Entanglement of Consumer Expectations and (Eco) Innovation Sequences: The Case of Orange Juice”, Technology Analysis & Strategic Management, 24(4), 391-405.
• García-Pozo, A., Sánchez-Ollero, J.L., Ons-Cappa, M. (2018), “Impact of Introducing Eco-innovation Measures on Productivity in Transport Sector Companies”, International Journal of Sustainable Transportation, 12(8), 561-571.
• Garza-Reyes, J.A., Villarreal, B., Kumar, V., Rui, P.M. (2016), “Lean and Green in The Transport and Logistics Sector-A Case Study of Simultaneous Deployment”, Production Planning & Control, 27(15), 1221-1232.
• Govindan, K., Kannan, D., Shankar, M. (2015), “Evaluation of Green Manufacturing Practices Using a Hybrid MDCM Model Combining DANP with PROMETHEE”, International Journal of Production Research, 53, 1-28.
• Green Jr, K.W., Zelbst, P.J., Meacham, J., Bhadauria, V.S. (2012),“Green Supply Chain Management Practices: Impact on Performance”, Supply Chain Management: An International Journal, 17(3), 290-305.
• Gönül, M.S. (2011), “A Classification of Research on “Green Design”: The Journey To Sustainable Product-Service Systems”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 29(1), 43-67.
• Gören, H.G., Şenocak, A.A. (2018), “Macbeth Based Taguchi Loss Functions Approach for Green Supplier Selection: A Case Study in Textile Industry”, Tekstil ve Konfeksiyon, 28(2), 90-97.
• Güngör, B., Felekoğlu, B. (2018), “Eko-verimlilik Kavramı, Gelişimi ve Uygulanma Süreci”, BAUN Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 20(3), 90-104.
• Helo, P., Ala-Harja, H. (2018), “Green Logistics in Food Distribution-A Case Study”, International Journal of Logistics Research and Applications, 21(4), 464-479.
• Huang, J-W., Li, Y-H. (2018), “How Resource Alignment Moderates the Relationship Between Environmental Innovation Strategy and Green Innovation Performance”, Journal of Business & Industrial Marketing, 33(3), 316-324.
• Huang, Y-C., Yang, M-L. (2014), “Reverse Logistics Innovation, Institutional Pressures and Performance”, Management Research Review, 37(7), 615-641.
• Isaksson, K., Huge‐Brodin, M., (2013), “Understanding Efficiencies Behind Logistics Service Providers’ Green Offerings”, Management Research Review, 36(3), 216-238.
• Jaggernath, R., Khan, Z. (2015), “Green Supply Chain Management”, World Journal of Entrepreneurship, Management and Sustainable Development, 11(1), 37-47.
• Kavin, L., Stentoft, J. (2017), “Fostering of Innovation within Green Growth Industries: How The Danish National Innovation Systems Affect Supply-Network Enabled Innovation”, International Journal of Energy Sector Management, 11(4), 574-594.
• Klewitz, J., Zeyen, A., Hansen,E.G. (2012), “Intermediaries Driving Eco‐innovation in SMEs: A Qualitative Investigation”, European Journal of Innovation Management, 15(4), 442-467.