Evaluation of Activities of Innovative Initiatives by Entropy Based MABAC Method

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 111 - 135, 01.06.2020

Eda Çınaroğlu

Öz

Purpose: Innovation is an indispensable element of efficiency, profitability, competitiveness and sustainability. In this study,
it is aimed to evaluate the activities of innovative enterprises on a sectoral basis.
Methodology: An integrated Multi-Criteria Decision Making Approach is used. Criterion weights are calculated with the
Entropy method and MABAC method is preferred for evaluating the activities of the sectors within the scope of innovation.
Findings: It is determined that the most important criterion in evaluating innovation activities is the innovation of goods,
which is included in the product innovation criteria. The least important one is the criterion of business responsibility,
decision making or organizing human resources management, which is included in the business process innovation criteria. The results of the analysis show that the leading sector in terms of innovative activities is the wholesale trade sector.
Manufacturing industry and industry sectors stand out in the second and third places in the ranking. It is also determined
that the least innovation activity is carried out in the electricity, gas, steam and air conditioning production and distribution
sector in the relevant period.
Practical Implications: The causes of these deficiencies in sectors that are found to be weak in terms of innovation can
be examined and improvement suggestions can be developed.
Originality: This study provides an important contribution to the literature as it is the first study based on the methodology based on the updates made in the Oslo Guide in 2018 in the evaluation of innovative activities. This new methodology
has a feature that focuses more on how innovation activities are performed and re-classify innovation types

Anahtar Kelimeler

Multi-Criteria Decision Making, Entropy, MABAC, Innovation

Yenilikçi Girişimlere Ait Faaliyetlerin Entropi Destekli MABAC Yöntemi ile Değerlendirilmesi

Öz

Amaç: İşletmeler için yenilik; verimliliğin, kârlılığın, rekabetçiliğin ve sürdürülebilir olmanın vazgeçilmez unsurudur. Bu
çalışma kapsamında, yenilikçi girişimlere ait faaliyetlerin sektörel bazda değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Entegre bir Çok Kriterli Karar Verme Yaklaşımı kullanılmıştır. Kriter ağırlıkları Entropi yöntemi ile hesaplanmış
olup, sektörlerin yenilikçilik kapsamındaki faaliyetlerinin değerlendirilmesinde ise MABAC yöntemi tercih edilmiştir.
Bulgular: Yenilikçilik faaliyetlerinin değerlendirilmesinde en önemli kriterin ürün yeniliği kriterleri içerisinde yer alan “mal
yeniliği” kriteri olduğu belirlenmiştir. En az önem arz eden kriter ise iş süreci yeniliği kriterleri içerisinde yer alan “iş sorumluluğu, karar verme veya insan kaynakları yönetimini organize etme yöntemleri yeniliği” kriteridir. Analiz sonuçları, yenilikçi
faaliyetler açısından öncü sektörün “toptan ticaret” sektörü olduğunu göstermiştir. Sıralamada ikinci ve üçüncü sırada
“imalat sanayi” ve “sanayi” sektörleri göze çarpmaktadır. İlgili dönemde en az yenilik faaliyetinin ise “elektrik, gaz, buhar
ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı” sektöründe gerçekleştirildiği belirlenmiştir.
Sonuç ve Öneriler: Yenilikçilik anlamında zayıf olduğu tespit edilen sektörlerin bu eksikliklerinin nedenleri irdelenebilir,
iyileştirme önerileri geliştirilebilir.
Özgün Değer: Yenilikçi faaliyetlerin değerlendirilmesinde Oslo Kılavuzu’nda 2018 yılında gerçekleştirilen güncellemeler
sonrasındaki metodolojiyi esas alan ilk çalışma olması sebebiyle literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bu yeni metodoloji, daha çok yenilik faaliyetlerinin nasıl gerçekleştirildiği üzerine odaklanan ve yenilik türlerini yeni baştan sınıflamaya
tabi tutan bir özelliğe sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme, Entropi, MABAC, Yenilik

Kaynakça

• Aksoy, A. ve Demirel, E. T. (2008). “Yenilik Faaliyetleri Açısından KOBİ’ler”, Social Sciences, 3(3), 390-408.
• Avermaete, T., Viaene, L, Morgan, EJ. ve Crawford, N. (2003). “Determinants of Innovation in Small Food Firms”, European Journal of Innovation Management, 6(1), 8-17.
• Ayçin, E. ve Güçlü, P. (2020). “BİST Ticaret Endeksinde Yer Alan Işletmelerin Finansal Performanslarının Entropi ve MAIRCA Yöntemleri ile Değerlendirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (85), 287-312.
• Ayçin, E. ve Çakır, E. (2019). “Ülkelerin İnovasyon Performanslarının Ölçümünde Entropi ve MABAC Çok Kriterli Karar Verme Yöntemlerinin Bütünleşik Olarak Kullanılması”, Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(2), 326-351.
• Bai, C. ve Satir, A. (2020). “Evaluating Green Supplier Satisfaction”, Modern Supply Chain Research and Applications, 1(2), 2631-3871.
• Bakır, M. (2019). “SWARA ve MABAC Yöntemleri ile Havayolu Işletmelerinde eWOM’a Dayalı Memnuniyet Düzeyinin Analizi”, İzmir İktisat Dergisi, 34(1), 51-66.
• Bayrakci, E. ve Aksoy, E. (2019). “Bireysel Emeklilik Şirketlerinin Entropi Ağırlıklı ARAS ve COPRAS Yöntemleri ile Karşılaştırmalı Performans Değerlendirmesi”, Business and Economics Research Journal, 10(2), 415-434.
• Bobar, Z., Božanic‘, D., Djuric‘, K. ve Pamucˇar, D. (2020). “Ranking and Assessment of The Efficiency of Social Media Using the Fuzzy AHP-Z Number Model-Fuzzy MABAC”, Acta Polytechnica Hungarica, 17(3).
• Boly, V., Morel, L. ve Camargo, M. (2014). “Evaluating Innovative Processes in French Firms: Methodological Proposition for Firm Innovation Capacity Evaluation”, Research Policy, 43(3), 608-622.
• Bozkurt, Ö. ve Taşçıoğlu, H. (2007). “KOBİ’lerde İnovasyon Çalışmaları ve Örnekleri Üzerine Bir Inceleme”, Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 11, 1-12.
• Chen, W., Feng, D. ve Chu, X. (2015). “Study of Poverty Alleviation Effects for Chinese Fourteen Contiguous Destitute Areas Based on Entropy Method”, International Journal of Economics and Finance, 7(4), 89-98.
• Dehdasht, G., Ferwati, M. S., Zin, R. M. ve Abidin, N. Z. (2020). “A Hybrid Approach Using Entropy and TOPSIS to Select Key Drivers for A Successful and Sustainable Lean Construction Implementation”, PloS one, 15(2), 1-32.
• Delice, E. K., Adar, T., Emeç, Ş. ve Akkaya, G. (2019). “A Comprehensive Analysis of Location Selection Problem for Underground Waste Containers Using Integrated MC-HFLTS&MAIRCA and MABAC Methods”, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, Özel Sayı, 15-33.
• Detcharat, S., Pongpun, A. ve Tarathorn, K. (2013). “A Hybrid Multi-Criteria Decision Model for Technological Innovation Capability Assessment: Research on Thai Automotive Parts Firms”, International Journal of Engineering and Technology Innovation, 3(1), 20.
• Dev, S., Aherwar, A. ve Patnaik, A. (2020). “Material Selection for Automotive Piston Component Using Entropy-VIKOR Method”, Silicon, 12(1), 155-169.
• Drucker, P. (2014). Innovation and Entrepreneurship. Routledge, California, USA.
• Erdoğan, N. K., Altınırmak, S., Şahin C. ve Karamaşa, Ç. (2020). “Analyzing The Financial Performance of Football Clubs Listed in BIST Using Entropy Based COPRAS Methodology”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (63), 39-53.
• Gigovic‘, L., Pamucˇar, D., Božanic‘, D. ve Ljubojevıc‘, S. (2017). “Application of the GISDANP-MABAC Multi-Criteria Model for Selecting the Location Of Wind Farms: A Case Study Of Vojvodina, Serbia”, Renewable Energy, 103, 501-521.
• Gupta, H. ve Barua, M. K. (2016). “Identifying Enablers of Technological Innovation for Indian SMEs Using Best-Worst Multi Criteria Decision Making Method”, Technological Forecasting and Social Change, 107, 69-79.
• Gupta, H. ve Barua, M. K. (2017). “Supplier Selection Among SMEs on The Basis of Their Green Innovation Ability Using BWM And Fuzzy TOPSIS”, Journal of Cleaner Production, 152, 242-258.
• Hatipler, M. ve Selvi, F. (2019). “Yenilikçi Özelliklerin Toplam Kalite Yönetimine Etkisi”, XI. International Balkan and Near Eastern Social Sciences Congress Series, Tekirdağ, Turkey, Cataloging-In-Publication Data, 562.
• Karaatlı, M., Ömürbek, N., Budak, İ. ve Dağ, O. (2015). “Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Yaşanabilir İllerin Sıralanması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (33), 215-228.
• Karahan, M. ve Dinç, H. (2015). “Türkiye’deki İşletmelerin Yenilik Faaliyetleri ve Karşılaştıkları Sorunların Belirlenmesi”, İnovasyon 2023 Sempozyumu, 24-25 Nisan 2015, Elazığ.
• Kaynak, S., Altuntas, S. ve Dereli, T. (2017). “Comparing the Innovation Performance of EU Candidate Countries: An Entropy-Based TOPSIS Approach”, Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 30(1), 31-54.
• Kılıç, S. (2016). İnovasyon ve İnovasyon Yönetimi, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Li, X., Wang, K., Liu, L., Xin, J., Yang, H. ve Gao, C. (2011). “Application of the Entropy Weight and TOPSIS Method in Safety Evaluation Of Coal Mines”, Procedia Engineering, 26, 2085-2091.
• Liang, W., Zhao, G., Wu, H. ve Dai, B. (2019). “Risk Assessment of Rockburst via An Extended MABAC Method Under Fuzzy Environment”, Tunnelling and Underground Space Technology, 83, 533-544.
• Luo, S. Z. ve Xing, L. N. (2019). “A Hybrid Decision Making Framework for Personnel Selection Using BWM, MABAC and PROMETHEE”, International Journal of Fuzzy Systems, 21(8), 2421-2434.
• Milosavljevic‘, M., Bursac‘, M. ve Tricˇkovic‘, G. (2018). “Selection of The Railroad Container Terminal in Serbia Based on Multi Criteria Decision Making Methods”, Decision Making: Applications in Management and Engineering, 1(2), 1-15.
• Mohseni, M., Ataei, M. ve Khaloo Kakaie, R. (2019). “Dilution Risk Ranking in Underground Metal Mines Using Multi-Attributive Approximation Area Comparison (MABAC)”, Journal of Mining and Environment, DOI: 10.22044/jme.2019.8506.1729
• Oslo Kılavuzu, (2005). Yenilik Verilerinin Toplanması ve Yorumlanması İçin Ilkeler, https://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/BTYPD/kilavuzlar/Oslo_3_TR.pdf?fbclid=IwAR0H_puwXVJ16g05dpBjA8GmJiDO1umf6cL_vA7JrQT_VYZCQc3aVhv3I6Q, (Erişim tarihi: 07.03.2020).
• Ömürbek, N. ve Karataş, T. (2019). “Girişimci ve Yenilikçi Üniversitelerin Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri İle Değerlendirilmesi”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(24), 176-198.
• Ömürbek, N. ve Kişi, E. (2019). “Entropi Temelli Maut Yöntemi İle Yenilikçi Girişimlerin Faaliyetlerinin Değerlendirilmesi”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 264-288.
• Öztürk, B.A. (2020). “Entropy-Based VIKOR Method and A Case Study: An Evaluation of Websites’ Technical and Popularity Performances”, Multi-Criteria Decision Analysis in Management, 251-281.
• Pamucˇar, D. ve C‘irovic‘, G. (2015). “The Selection of Transport and Handling Resources in Logistics Centers Using Multi-Attributive Border Approximation Area Comparison (MABAC)”, Expert Systems with Applications, 42(6), 3016-3028.
• Pan, T. W., Hung, S. W. ve Lu, W. M. (2010). “DEA Performance Measurement of The National Innovation System in Asia and Europe”, Asia-Pacific Journal of Operational Research, 27, 369-392.
• Peker, İ., Ar, İ. M. ve Yılmaz, E. (2016). “Borsa İstanbul’da (BİST) İşlem Gören Lojistik Firmalarının Teknolojik Yenilik Düzeylerinin Belirlenmesi”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(4), 49-70.
• Popiolek, N. ve Thais, F. (2016). “Multi-criteria Analysis of Innovation Policies in Favour of Solar Mobility in France by 2030”, Energy Policy, 97, 202-219.
• Sarihan, A. Y. ve Tepeci, M. (2017). “Manisa İlindeki Ihracatçı Firmaların Yenilik Yeteneklerinin İhracat Performanslarına Etkileri”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 13(5), 867-879.
• Şahin, A. (2011). “Mersin’de Faaliyet Gösteren Küçük ve Orta Büyüklükteki Işletmelerin Yenilik Faaliyetlerinin Ölçülmesi”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 10(2), 259-271.
• Tutar, F., Kocabay, M. ve Arıç, H. (2007). “Firmaların Yenilik (İnovasyon) Yaratma Sürecinde Serbest Bölgelerin Rolü: Kayseri Serbest Bölgesi Örneği”, Karamanoğlu
• Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2007(3), 195-203.
• TÜİK (2018). Yenilik Araştırması, http://www.tuik.gov.tr/MicroVeri/Yenilik_2018/turkce/index.html. (Erişim tarihi: 12.02.2020).
• Ulutaş, A. (2019). “Entropi ve MABAC Yöntemleri ile Personel Seçimi”, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 1552-1573.
• Wang, H., Jiang, Z., Zhang, H., Wang, Y., Yang, Y. ve Li, Y. (2019). “An Integrated MCDM Approach Considering Demands-Matching for Reverse Logistics”, Journal of Cleaner Production, 208, 199-210.
• Wei, G., Wei, C., Wu, J. ve Wang, H. (2019). “Supplier Selection of Medical Consumption Products with A Probabilistic Linguistic MABAC Method”, International Journal of Environmental Research and Public Health, 16(24), 5082.
• Wu, J., Sun, J., Liang, L. ve Zha, Y. (2011). “Determination of Weights for Ultimate Cross Efficiency Using Shannon Entropy”, Expert Systems with Applications, 38(5), 5162- 5165.
• Yeşil, S., Çınar, Ö. ve Uzun, E. (2010). “Kahramanmaraş’ta Faaliyet Gösteren İşletmelerin Yenilik Faaliyetleri Üzerine Bir Alan Çalışması”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 5(2), 81-100.