Hayat Bilgisi Dersi “Okulumuzda Hayat” ve “Evimizde Hayat” Ünitelerinin Çocukların Hayal Gücünü Destekleme Durumlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 168 - 185, 30.12.2022

Yıldıray Aydın , Aynur Oksal

https://doi.org/10.52974/jena.1176928

Öz

Araştırmanın amacı Hayat Bilgisi dersi “Okulumuzda Hayat” ve “Evimizde Hayat” ünitelerinin çocukların hayal gücünü destekleme durumlarının değerlendirilmesidir. Bu bağlamda araştırma fenomenolojik yaklaşım temel alınarak sanat temelli metodoloji ile yürütülmüştür. Gerekli literatür taraması yapıldıktan sonra son şekli verilen yarı yapılandırılmış görüşme formu, araştırmacı tarafından öğrencilere dağıtılmış, bir ders saati içinde veri toplama süreci tamamlanmıştır. Hayallerini ifade etmede çizim yapamayan öğrencilerden, hayallerini yazarak anlatmaları istenmiştir. Araştırma, 2018-2019 eğitim öğretim yılında Bursa ilinde bir resmi ilkokulda 4. sınıfa devam eden 31 öğrenci ve 2019-2020 eğitim öğretim yılında Muğla ilinde bir resmi ilkokulda 4. sınıfa devam eden 11 öğrenci ile yapılmıştır. Araştırmaya katılan 4. sınıf öğrencilerinin yaş aralığı değerlendirildiğinde, çocuk resmi gelişim dönemi olarak Gerçekçilik (gruplaşma) dönemi (9-12 yaş) özellikleri karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamda araştırmanın ikinci alt problemine ait veriler çocuk resmi gelişim dönemleri dikkate alınarak analiz edilmiştir. Birinci, üçüncü ve dördüncü alt probleme ait veriler ise betimsel ve içerik analizi yardımıyla çözümlenmiştir. Araştırmanın bulgularından elde edilen sonuca göre, Hayat Bilgisi dersi Okulumuzda Hayat ve Evimizde Hayat ünitelerinin çocukların hayal gücü gelişimini destekleme sürecinde zengin imge, kavram ve fikir sunamadığı görüşü ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hayat bilgisi, hayal gücü, ilkokul, çocuk resimleri

Evaluation of Supporting Children's Imagination in Life Sciences Lesson "Life in Our School" and "Life at Home" Units

Öz

The aim of the research is to evaluate the support of children's imagination of the "Life in Our School" and "Life at Home" units in the Life Sciences lesson. In this context, the research was carried out with an art-based methodology based on the phenomenological approach. After the necessary literature review was completed, the semi-structured interview form, which was given its final shape, was distributed to the students by the researcher, and the data collection process was completed within one class hour. Students who could not draw to express their dreams were asked to describe their dreams in writing. The research was conducted with 31 students attending the 4th grade in a public primary school in Bursa in the 2018-2019 academic year and 11 students attending the 4th grade in a public primary school in Muğla in the 2019-2020 academic year. When the age range of the 4th grade students participating in the research is evaluated, we encounter the characteristics of the Realism (grouping) period (9-12 years) as the child's formal development period. In this context, the data belonging to the second sub-problem of the research were analyzed by considering the child's picture developmental periods. The data of the first, third and fourth sub-problems were analyzed with the help of descriptive and content analysis. According to the result obtained from the findings of the research, it has emerged that the Life Sciences lesson Life at Our School and Life at Home units cannot offer rich images, concepts and ideas in the process of supporting children's imagination development.

Anahtar Kelimeler

Life science, imagination, primary school, child drwings

Kaynakça

• Akbaşlı, S., & Diş, O. (2019). Öğretmen görüşlerine göre okul-aile işbirliğinin okul ortamına yararları. Electronic Turkish Studies, 14(7).
• Aktürk Çopur, D. (2017). Çocukların hayallerindeki okul. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 1 (1), 1-8. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijolt/issue/31367/342882
• Aslanargun, E. (2007). Okul-aile işbirliği ve öğrenci başarısı üzerine bir tarama çalışma. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(18), 119-135.
• Aydın, E. (2015). Hayat bilgisi öğretim programlarında yer almış girişimci birey özelliklerinin incelenmesi ve bu özelliklerin kazandırılabilirliğinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Aydın, Y. (2022). Hayat Bilgisi öğretiminde hayal gücü geliştirici etkinliklerin yaratıcı hayal gücü gelişimine etkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Ayaydın, A. (2011). Çocuk gelişiminde bir oyun olarak sanat ve resim. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 303-316.
• Barone, T. & Eisner, E. (2012). Arts based research, Sage Publishing Inc.
• Belolutskaya, A.K., Vorobyova, I.I., Shiyan, O.A., Zadadaev, S.A. & Shiyan, I.B. (2021). Conditions for developing the child’s creative abilities: The results of approbation of the tool for assessing the quality of education in kindergarten. Mod. Presch. Educ. 2, 12–30.
• Bland, D. (2006). Researching educational disadvantage: Using participatory action research with marginalised students. [Unpublished PhD thesis]. Queensland University of Technology, Brisbane.
• De Vittori, T. (2021). On the Role of Imagination in the Use of History in Mathematics Education. International Electronic Journal of Mathematics Education, 16(3), 1-7. https://doi.org/10.29333/iejme/11296
• Diamond, C.T.P. & Mullen, C.A. (1999). The postmodern educator: arts-based inquiries and teacher development. Peter Lang.
• Ekiz, D., & Gülay, A. (2018). İlkokul öğrencilerinin “ideal sınıf ortamına” ilişkin metaforlarının belirlenmesi. Kastamonu Education Journal, 26(4), 1121-1134. http://dx.doi.org/10.24106/kefdergi.434147 Harris, P.L. (20009. The Work of the Imagination, Blackwell Publishing.
• Hilppö, J., Rajala, A., Zittoun, T., Kumpulainen, K., & Lipponen, L. (2016). Interactive dynamics of imagination in a science classroom. Frontline Learning Research, 4 (4), 20-29. http://dx.doi.org/10.14786/flr.v4i4.213
• Hiçyılmaz, Y. (2020). 8. Sınıf öğrencilerinin ideal okula ilişkin algılarının çiz ve yaz yöntemi ile hayal gücü tipolojisi bağlamında incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(3), 304-315. http://dx.doi.org/10.7822/omuefd.672337 İleri, A. (2017). Okuma kültürü ve okul kütüphaneleri raporu 2017 / okul kütüphanecileri derneği. Türk Kütüphaneciliği, 31(2), 259-262. http://dx.doi.org/10.24146/tkd.2017.14
• Jankowska, D. M., Gajda, A., & Karwowski, M. (2019). How children's creative visual imagination and creative thinking relate to their representation of space. International Journal of Science Education, 41 (8), 1096–1117.
• Kılıç, Z. (2010). İlköğretimde hayat bilgisi dersinde aile katılımı çalışmaları [Yayımlanmamış doktora tezi]. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Knowles, J.G. & Cole, A.L. (2008a). Handbook of the arts in qualitative research. Sage.
• Knowles, J.G. & Cole, A.L. (2008b). Through pre-service teachers’ eyes: exploring field experiences through narrative and inquiry. Backalong Books.
• Latham, G., & Ewing, R. (2018). Children's images of imagination: The language of drawings. Australian Journal of Language and Literacy, The, 41(2), 71-82.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018). Hayat Bilgisi dersi öğretim programı. Erişim adresi: http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=326
• Şeyba, E. (2018). Etkili karar vermede hayal gücü ve sezginin rolü: Otel yöneticilerine yönelik bir araştırma. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
• Sauvageot, A. (2002). Imaginaire (structures et mécanismes de l’). In A. Mucchielli (Ed.), Dictionnaire des méthodes qualitatives en sciences humaines et sociales [Dictionary of qualitative methods in the humanities and social sciences]. Armand Colin.
• Tandoğan, O. (2016). Çocuklar için daha yaşanılır okul bahçeleri. Megaron Dergisi, 11(4), 629-637. https://doi.org/10.5505/megaron.2016.92053 Tay, B. (2017). Hayat bilgisi: Hayatın bilgisi. B. Tay (Ed.), Etkinlik örnekleriyle hayat bilgisi öğretimi içinde (ss. 1-39).
• Topaloğlu, G., Aydın-Türk, Y., Özyavuz, A., Karadeniz, B., Erdoğan, T., Bıyık, M. & Özdemir, C. (2018). Mühendislik ve mimarlık çalışmaları 2018. N. Çiftçi ve Y. Yanar (Eds.), Öğrencilerin hayallerindeki okul bahçeleri ve katılımcı tasarım yaklaşımı (s.27-32). Çizgi Kitabevi.
• Uzunkol, E. (2021). Hayat bilgisi dersinin amacı, kapsamı ve içeriği. V. Aktepe & M. Gündüz (Editörler), Kuramdan uygulamaya hayat bilgisi öğretimi içinde (ss.2-19).
• Vygotsky, L. S. (2004). Imagination and creativity in childhood. Journal of Russian & East European Psychology, 42(1), 7-97. Yıldırım, C. & Dönmez, B. (2008). Okul-aile iş birliğine ilişkin bir araştırma (İstiklal İlköğretim Okulu Örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (23), 98-115. https://dergipark.org.tr/en/pub/esosder/issue/6137/82337
• Yolcu, E. (2019). Okulöncesi dönem çocuklarında hayal gücü ve yaratıcılık ilişkisi. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 13(28), 276-291. https://doi.org/10.29329/mjer.2019.202.16