Çocuk Oyun Alanlarının Ebeveynler Açısından Değerlendirilmesi (Gaziantep İli Örneği)

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 67 - 83, 30.12.2024

Hasan Kaya Fikret Alıncak

https://doi.org/10.52974/jena.1499332

Öz

Oyun; çocuğun dünyayı tanımasına, anlamlandırmasına ve keşfetmesine yönelik eğlence amaçlı yapılan etkinlikler olarak karşımıza çıkmaktadır. Çocukların kendilerini tanımalarında ve ifade etmelerinde oyun oldukça önemlidir. Özellikle oyun alanlarının çocukların gelişimi açısından en verimli araçlardan birisi olduğunu söyleyebiliriz. Bu çalışmanın amacı çocuk oyun alanlarının ebeveynler açısından değerlendirilmesidir. Araştırmanın evrenini Gaziantep ili içerisinde farklı alanlarda yer alan oyun alanlarını kullanan çocukların ebeveynleri, örneklem grubunu ise gönüllülük esasına dayalı olarak seçilen 201 (128 kadın, 73 erkek) ebeveyn oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Ulaş ve Ayan (2016) tarafından geliştirilen, geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılmış olan “Çocuk Oyun Alanları Değerlendirme Ölçeği (ÇOADÖ)” kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22.0 programı kullanılmıştır. Normallik sınaması için Kolmogorov-Smirnov testi, homojenlik sınaması için Levene testi uygulandı. Normal dağılım göstermeyen veri setleri için çarpıklık ve basıklık değerleri kontrol edildi ve ±2 değeri içinde olan veri setlerinin normal dağılım gösterdiği kabul edildi. Veriler; aritmetik ortalama ve standart sapma olarak sunuldu. Verilerin Kolmogorov-Smirnov testi sonuçlarına ve veri sayısına bakılarak uygun olan test yöntemleri belirlendi. Verilerin bağımsız değişkenlere bağlı farklılaşma düzeyini değerlendirmek için iki bağımsız grup ortalamaları arasındaki karşılaştırmalarda, bağımsız örneklem t-testi; ikiden fazla bağımsız grup ortalamalarının analizinde ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) kullanıldı. Farklılığın hangi uygulamada olduğunun belirlenmesi için LSD düzeltme testi uygulandı. İstatistiksel sonuçlar %95 güven aralığında ve p<0.05 anlamlılık düzeylerinde değerlendirildi. Araştırma sonucunda ebeveynlerin oyun alanlarının yeterliliğinin yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, meslek grubu ve çocuk sayısı değşkeni açısından anlamlı bir farklılık olmadı görülmüştür. Ebeveynlerin oyun alanlarının yeterliliği ile oyun alanlarını kullanma sıklığı değişkeni açısından ölçeğin hijyen ve aydınlatma yeterliliği, donanım yeterliliği, güvenlik ve işlevsellik yeterliliği ve oyun alanlarının yeterliliği alt boyutlarında anlamlı farklılık olmadığı, genel yeterlilik alt boyutunda ise oyun ve rekreatif alan kullanma sıklığı ortalaması yüksek olan gruplar lehine anlamlı farklılığın olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çocuk, Oyun alanı, Ebeveyn.

Kaynakça

• Aksoy, A. B., & Dere Çiftçi, H. (2018). Oyun alanı materyal ve oyuncaklar. İçinde A. B. Aksoy (Ed.), Çocuk ve oyun (pp. 58-83). Hedef.
• Alıncak, F. (2016). Attitudes of secondary school students including physical activity involving playing games. European Journal of Physical Education and Sport Science, 2(3), 1-14.
• Alıncak, F. (2017). Attitudes of primary school teachers towards playing games that involve physical activity. European Journal of Education Studies, 3(1), 202-216.
• Aly Amer, M. M. (2019). Designing playgrounds for all children: All-inclusive adventure playground for the city of Arlington, Texas (Master’s thesis). The University of Texas at Arlington.
• Arslan, Y., & Bulgu, N. (2010). Oyun yoluyla sosyalleşme. Pamukkale Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 8-22.
• Bal, A. (2005). Zonguldak kenti yeşil alan sistemindeki çocuk oyun alanlarının durumunun peyzaj mimarlığı ilkeleri açısından irdelenmesi (Yüksek mimarlık tezi). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı.
• Başal, H. A. (2007). Geçmiş yıllarda Türkiye’de çocuklar tarafından oynanan çocuk oyunları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(2), 243-266.
• Bergen, D. (2006). Reconciling play and assessment standards. In D. P. Fromberg & D. Bergen (Eds.), Play from birth to twelve and beyond: Contexts, perspectives, and meanings (pp. 233-240). Routledge.
• Burriss, G. K., & Tsao, L. (2002). How much do we know about the importance of play in child development? Childhood Education, 78(4), 230-233.
• Carson, V., Rahman, A. A., & Wiebe, S. A. (2017). Associations of subjectively and objectively measured sedentary behavior and physical activity with cognitive development in the early years. Mental Health and Physical Activity, 13, 1-8.
• Demir, B. (2019). Çocuk oyun alanları ve rekreatif alanların kullanıcıları açısından değerlendirilmesi (Çankırı ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Kırıkkale Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Duman, G., & Koçak, N. (2013). Çocuk oyun alanlarının biçimsel özellikleri açısından değerlendirilmesi: Konya ili örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 64-81.
• Erten, M., & Demir, Z. (2019). Çocuk oyun alanlarının ilkokul öğrencilerinin gelişimi üzerine etkilerinin araştırılması: Düzce Cumhuriyet İlkokulu örneği. Düzce Üniversitesi Orman Fakültesi Ormancılık Dergisi, 15(1), 11-23.
• Fanusçu, M. (1994). Çocuk oyun alanları. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University, 44(1-2), 145-154. Fırat, H. (2013). Çocuk oyunları-eğitim ilişkisi: Bezirgân Başı örneği. Electronic Turkish Studies, 8(13), 885-896.
• Ginsburg, K. R. (2007). The importance of play in promoting healthy child development and maintaining strong parent-child bonds. Pediatrics, 119(1), 182-191.
• İnan Kaya, G. (2018). Oyun, gelişim ve tarihsel olarak oyunun eğitimdeki yeri. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi (UEAD), 2(1), 66-78.
• İşler, H. (2024). 10-14 yaş grubu oryantiring sporcularının oyunsallık ve psikolojik dayanıklılık düzeylerinin yarışma performansına etkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel Yayın Dağıtım.
• Kısakürek, Ş., Külahlıoğlu, M., & Ardıç, E. (2018). Kent parklarındaki çocuk oyun alanlarının kullanıcı istekleri açısından irdelenmesi. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 8(17), 36-46.
• Kutner, L. A., Olson, C. K., Warner, D. E., & Hertzog, S. M. (2008). Parents' and sons' perspectives on video game play: A qualitative study. Journal of Adolescent Research, 23(1), 76-96.
• Öcal, T., Metin, S. N., & Çar, B. (2022). Çocuk oyun alanlarının farklı değişkenler açısından değerlendirmesi üzerine bir alan çalışması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(1), 85-94.
• Ökcün-Akçamuş, M. (2019). Oyun öğretimi 1- Oyunun tarihçesi. Erişim tarihi: 20.04.2019, https://docplayer.biz.tr/106097181-Oyun-ogretimi-1-oyunun-tarihcesi-drmeral-cilem-okcun-akcamus.html.
• Pilten, P., & Pilten, G. (2013). Okul çağı çocuklarının oyun kavramına ilişkin algılarının ve oyun tercihlerinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 15-31.
• Sağlam, M., & Aral, N. (2016). Tarihsel süreç içerisinde çocuk ve çocukluk kavramları. Çocuk ve Medeniyet Dergisi, 1(2), 43-56.
• Sevinç, M. (2004). Erken çocukluk gelişimi ve eğitiminde oyun. Morpa Kültür Yayınları.
• Şişman, E., & Özyavuz, M. (2010). Çocuk oyun alanlarının dağılımı ve kullanım yeterliliği: Tekirdağ örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1), 13-22.
• Toran, M., Ulusoy, Z., Aydın, B., Deveci, T., & Akbulut, A. (2016). Çocukların dijital oyun kullanımına ilişkin annelerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(5), 2263-2278.
• Ulaş, M., & Ayan, S. (2016). Çocuk oyun alanları değerlendirme ölçeği: Geçerlik-güvenirlik çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(2), 10-24.
• Uslu, A., & Shakouri, N. (2012). Engelli çocuklara dost oyun alanı ve dış mekân tasarımı. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(5), 367-374.
• Venetsanou, F., & Kambas, A. (2010). Environmental factors affecting preschoolers’ motor development. Early Childhood Education Journal, 37(4), 319-327.
• Yapıcı, H., Ayan, S., Orhan, R., & Ünver, R. (2019). Assessment of children's playgrounds in Ankara province by parents. International Journal of Fitness, Health, Physical Education & Iron Games, 2(6), 80-90.
• Yılmaz, A., & Öcal, T. (2021). Aksaray ilindeki çocuk oyun alanlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 162-171.
• Yılmaz, M., & Erduran, N. (2015). Oyun dünyam dünyam oyun: Çocuk oyunları el kitabı. Ankara: Eğiten Kitap.
• Yılmaz, S., & Bulut, Z. (2002). Kentsel mekanlarda çocuk oyun alanları planlama ve tasarım ilkeleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(3), 345-351.
• Yüksel, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetimi becerilerinin değerlendirilmesi (Afyonkarahisar ili örneği) (Yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.