Trakya’daki Bazı Projelerin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Raporlarının Değerlendirilmesi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 46 - 62, 15.06.2020

Doğanay Tolunay

Öz

Ülkemizde son yıllarda taş ve maden ocakçılığı, yol, çimento fabrikası, termik santral, HES, RES gibi faaliyetler ile doğaya önemli ölçüde zarar verilmektedir. Bu gibi projelerin doğaya ve çevreye olan etkilerinin değerlendirilmesi ve alınacak önlemlerin ortaya konması ise Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği kapsamında yapılmaktadır. Bu yönetmelikte neredeyse her yıl yapılan değişikliklerle bazı projeler ÇED kapsamı dışında bırakılmakta ya da proje tanıtım dosyaları, ÇED başvuru dosyaları ve ÇED raporları doğru bir şekilde yapılmamaktadır.
Bu çalışma ile Trakya’da açılmak istenen ya da faaliyete geçmiş olan projelerin proje tanıtım dosyaları, ÇED başvuru dosyaları ve ÇED raporlarından bazıları incelenerek bunlardaki eksiklikler ortaya konmuştur. Söz konusu dosyaların incelenmesi ile ÇED’den kaçmak için, proje alanı ve kapasitesinin ÇED Yönetmeliğinin Ek-2 listesindeki sınır değerlerin altında göstermek; dosyalarda eksik ya da hatalı bilgi vermek; olumsuz uygulamalar için alınacak önlemler açıklanmadan “gerekli önlemler alınacaktır” şeklinde yanıtlar vermek; proje sahasında ölçüm, analiz ya da bilimsel değerlendirmeler yapılmışsa bunları görmezden gelmek ya da farklı yorumlamak gibi yöntemlere başvurulduğu görülmüştür. Bu konuda başvurulan diğer bir yöntem ise projelerin uygulanması önünde engel oluşturan mevzuatın değiştirilmesi yönünde girişimler de bulunulmasıdır. Bu girişimler de çoğunlukla yatırımcının lehine, ne yazık ki doğanın aleyhine olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Madencilik, Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED)

Evaluation of Environmental Impact Assessment (EIA) Reports of Some Projects in Thrace

Öz

In recent years, activities such as quarrying and mining applications, road construction, cement production, thermal power plants, HEPP and WPP have been significantly damaged to the nature of Turkey. Assessment of the effects of such projects on nature and the environment and revealing the measures to be taken are done within the scope of regulation on Environmental Impact Assessment (EIA) Reports. With the changes made in this regulation almost every year, some projects are excluded from the scope of EIA, or project information files, EIA application files and EIA reports are not done correctly. With this study, various project information files, EIA application files and EIA reports of the projects that are intended to be applied in Thrace Region or that have been in operation were examined and the deficiencies in these have been revealed.
As a result of the analyses, to avoid EIA, various methods have been observed such as demonstrating the project area and capacity below the limit values in the Annex-2 list of the EIA Regulation; providing incomplete or incorrect information; giving responds as "Necessary measures will be taken" without explaining the measures to be taken for negative applications, and ignoring or interpreting the evaluations differently, if measurement, analysis or scientific evaluations have been made in the project areas. Another strategy used in this regard is to attempt to change the legislation that impedes the implementation of the projects. These initiatives are mostly in favor of the investor, unfortunately against nature.

Anahtar Kelimeler

Mining, Environmental Impact Assessment (EIA)

Kaynakça

• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, (2020). İlk ÇED Yönetmeliği’nin yayımlandığı 1993 yılından 2019 yılı sonuna kadar verilen ÇED Kararları https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/menu/ced-karar-1993-2019_10022019_20200210095300.pdf (Erişim Tarihi, 21.04.2020).
• ÇED, (2010). Entegre Çimento Fabrikası ve Kalker Ocakları projesinin ÇED Nihai Raporu, Kırklareli İli Vize İlçesi Evrencik Köyü. TRAÇİM Çimento Sanayi ve Ticaret A.Ş.
• ÇED1, 2014. İstanbul Bölgesi 3. Havalimanı, İstanbul İli, Arnavutköy ve Eyüp ilçeleri ÇED Raporu, T.C. Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü.
• ÇED2, 2014. 74557 Ruhsat No’ lu I-b Grubu Çimento Kili Ocağı Kapasite Artışı ÇED Raporu, Kırklareli ili, Pınarhisar İlçesi, Poyralı Köyü Limak Batı Çimento San. ve Tic. A.Ş.
• ÇED3, 2014. 3311362 ve 3311364 Erişim Numaralı Birbirine Mücavir Sahalarda Kil Ocağı Projesi Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası Kırklareli ili, Vize İlçesi, Doğanca Köyü Limak Batı Çimento San. ve Tic. A.Ş.
• ÇED, 2015. 3311362 ve 3311364 Erişim Numaralı Birbirine Mücavir Sahalarda Kil Ocağı Projesi Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvuru Dosyası Kırklareli ili, Vize İlçesi, Pazarlı Köyü Limak Batı Çimento San. ve Tic. A.Ş.
• Edirne İÇDR, 2012. Edirne İli 2011 Yılı Çevre Durum Raporu. Edirne Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Edirne.
• Ekonomi Bakanlığı, 2014. Çimento Sektörü. Ekonomi Bakanlığı sektör raporları-Ankara.
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 2015. 2014 Yılı Faaliyet Raporu. Ankara.
• KANTARCI, M.D., 2011. Açık taş ocağı işletmesinin çevreye etkileri ve sürdürülebilirliği. Yayınlanmamış araştırma.
• Kırklareli İÇDR, 2011. Kırklareli İli 2011 Yılı Çevre Durum Raporu. Kırklareli Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Kırklareli.
• PTD1, 2014. Kalker Ocağı Alan Genişlemesi ve Kapasite Artırımı, Kırma-Eleme Tesisi Proje Tanıtım Dosyası, Kırklareli İli Merkez İlçesi Çukurpınar Köyü. Özberce Madencilik İnşaat Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti
• PTD2, 2014. Kalker Ocağı Alan Genişlemesi ve Kapasite Artırımı, Kırma-Eleme Tesisi Proje Tanıtım Dosyası, Kırklareli İli Pınarhisar İlçesi Kurudere Köyü. Özberce Madencilik İnşaat Nakliye San. ve Tic. Ltd. Şti
• PTD3, 2014. Kırklareli İli S:200810906-S:200810907 Ruhsat Nolu Altın-Gümüş Madeni Proje Tanıtım Dosyası, Kırklareli İli Kofçaz İlçesi Kula Köyü. Koza Altın Altın İşletmeleri A.Ş.
• Tekirdağ İÇDR, 2015. Tekirdağ İli 2014 Yılı Çevre Durum Raporu. Tekirdağ Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Tekirdağ.
• Trakyaka, 2014a. Edirne İli Mevcut Durum Analizi. Trakya Kalkınma Ajansı.
• Trakyaka, 2014b. Kırklareli İli Mevcut Durum Raporu. Trakya Kalkınma Ajansı.
• TÜİK, 2015. Türkiye İstatistik Kurumu verileri. www.tuik.gov.tr