Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Kır-Kent Çeperinde Yer Alan Kırsal Yerleşimlerin Sosyo-Mekânsal Dönüşümü: Ödemiş Örneği

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 22 - 55, 30.04.2021

Öz

Kır-kent çeperinde bulunan ve sıklıkla kentleşme baskısı altında kalan yerleşimler, iyileştirilmiş kırsal planlama politikalarıyla, kentin kır üzerindeki olumsuz etkisini hafifletme potansiyeline sahip, doğa odaklı bir kentleşme modeli uygulamak için uygun alanlardır. Yapılan çalışmada ilk olarak, kırsal alanların geçmişten günümüze hangi süreç ve müdahalelerden geçtiği incelenmektedir. İkinci olarak, saha çalışması ve kartopu mülakatlar aracılığıyla İzmir’in kır-kent çeperinde bulunan Ödemiş ilçesi incelenmiştir. Son olarak, Ödemiş ilçesi için önerilen kırsal planlama politikaları bir puanlama sistemiyle değerlendirilmiştir.

Kaynakça

  • Abay, C., Olgan, E., Uysal, Y., Yavuz, F., & Türekul, B. (2005). Türkiye’de Tarım Politikalarında Değişim, Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 3-7 Ocak 2005, Ankara. Erişim adresi: http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/1ce689121e39821_ek.pdf?tipi.
  • Acari, E. (2015). Terkedilmiş yerleşimlerin geleceği (İzmir-Ödemiş-Lübbey köyü örneği), (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Akdağ, M. (1995). Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası Celali İsyanları, İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Akşit, B. (1988). Kırsal Dönüşüm ve Köy Araştırmaları: 1960-1980, Ankara: Maya Matbaacılık.
  • Aksoy, S. (1971). 100 Soruda Türkiye’de Toprak Meselesi 2, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
  • Aktan, C. Ç. (1991). Osmanlı İltizam Sistemi. Türk Dünyası Araştırma Dergisi,71,73-79.
  • Akyüz, Y. (2007). Türk Eğitim Tarihi M.Ö. 1000-M.S. 2007. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Anonim a. (2011, Aralık 24). Ödemiş Kadın Kooperatifi 7 yaşını kutluyor, Haber Türk: https://www.haberturk.com/izmir-haberleri/65617519-odemis-kadin-kooperatifi-7-yasini-kutluyor adresinden alındı.
  • Anonim b. (2018, Ağustos 16). Başkan Soyer Ödemiş’te İki Projeyi Hayata Geçirdi, Cumhutiyet’in Egesi: https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/baskan-soyer-odemiste-iki-projeyi-daha-hayata-gecirdi-1758783 adresinden alındı.
  • Anonim c. (2020, Aralık 6). İzmir Ödemiş’teki Hypaipa Antik Kenti Gün Yüzüne Çıkıyor, Evrensel: https://www.evrensel.net/haber/420453/izmir-odemisteki-hypaipa-antik-kenti-gun-yuzune-cikiyor adresinden alındı
  • Anonim d. (2021, Ocak 21). Çiftçi Doğduğu Yerde Doyacak Kentli Adil Gıdaya Ulaşacak, İzmir Büyükşehir Belediyesi: https://www.izmir.bel.tr/tr/Haberler/ciftci-dogdugu-yerde-doyacak-kentli-adil-gidaya-ulasacak/44587/156
  • Atlı, F., Güler, S., Işıklı, E., & Pekince, Ö. (1994). Son 15 Yılda Türkiye’de Tarımsal Girdilere Verilen Sübvansiyonlar, Türkiye Birinci Tarım Ekonomisi Kongresi. 8-9 Eylül 1994, İzmir, 56-67.
  • Ayhan Selçuk, İ. (2013). Tarihi Amaçlı Yapıların Korunmasında Ve Koruma Amaçlı İmar Planlarının Hazırlanmasında Bir Belirleyici Olarak Trafik Kaynaklı Titreşimlerin Ölçülmesi Ve Modellenmesi, (Yayınlanmış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Başıbüyük, A. (2011). Mesudiye (Ordu) Köykent Projesi, Doğu Coğrafya Dergisi, 9(11).
  • Benlisoy, S. (2014). Müşterekler Üzerinde Piyasa Baskısı, 5. Yeşil Ekonomi Konferansı, İstanbul, http://tr.boell.org/tr/2014/11/05/musterekler-uzerinde-piyasa-baskisi, Erişim tarihi: 19.12.2020.
  • Bilen, M., Şan, K. M., & Aydın, K. M. (2005). Yoksulluk Sorunu Üzerine, Sosyal Bilimler Dergisi,1, 1-26.
  • Bilgin, V. (2005). Sosyal Devlet Nereye Gidiyor veya Sosyal Devletin Altenatifleri Nelerdir, Siyaset ve Toplum 3,1-24.
  • Boto, I., & Fotabong, E. (2012). Resources on Rural transformation in Africa: Briefing no. 24. Reading Materials for the 16th Brussels Development Briefing on rural transformation in Africa.
  • Bölceci Yılmaz, B. (2019). Kentsel alanlarda koruma kullanma dengesi temelinde yeşil yolların tasarlanması: Ödemiş (İzmir) örneği, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Brown, D. L. (2012). How Mobilities are Restructuring the Rural-Urban Periphery, Agriculture in an Urbanizing Society, Conference, Wageningen University, Wageningen.
  • Büyükşehir Belediyesi Kanunu (2004). Resmi Gazete.(Sayı:25531). Erişim Adresi:https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5216.pdf., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2008). Resmi Gazete. (Sayı:26824). Erişim Adresi:https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5747&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • Can Oğuz, S. (2013). Urban Change Dynamics: İzmir Case, 1927-2010, (Yayınlanmış Doktora Tezi), İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Çataloluk, C. (2015). Osmanlı Devlet Bütçesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4, 497-515.
  • Çakıroğlu, Y. (2018). Kırsa Sanatın Rolü ve Sanat Köyleri; Konya Sonsuz Şükran Köyü, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Çelik, F. (2006a). İç Göçlerin İtici ve Çekici Güçler Yaklaşımı ile Analizi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27, 149-170.
  • Çelik, Z. (2006b). Türkiye'de kırsal planlama politikalarının geliştirilmesi (Doktora tezi, DEÜ Fen Bilimleri Enstitüsü).
  • Çelik, H. (2016). Yoksulluk ve Kırsal Kalkınma Politikaların: Güneydoğu Anadolu Projesi İçin Bir Değerlendirme, İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 1, 29-48.
  • Çımrın Kökalan, F. (2009). Küreselleşme, Neoliberalizm ve Refah Devleti İlişkisi Üzerine, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23,195-203.
  • Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu (1945). Resmi Gazete (Sayı: 6032). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/6032.pdf., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • Çörek Öztaş, Ç. (2017). Büyükşehi̇r Beledi̇yeleri̇nde Kentleşen Kırsal Alanların Planlama Sorunlarına Yöneli̇k Sürdürülebi̇li̇r Model Öneri̇si̇, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Çörek Öztaş, Ç., & Karaaslan, Ş. (2017). Türkiye’de Kırsal Planlama ve Farklı Ülkelere Ait Kırsal Planlama Örnekleri. Kent Akademisi, 10 (32), 432-465.
  • Demirkıran, S. (2008). Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında Yerel Yönetimlerin Rolü: Bursa Büyükşehir Belediyesi Örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Devrim Genç, U. (2019), Kırsal Yerleşimlerin Koruma Sorunsalının İrdelenmesi Ve Model Geliştirilmesi, (Yayınlanmış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • DPT (2000). Kırsal Kalkınma Özel İhtisas Komisyon Raporu (Rapor No: DPT:2522), Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
  • DPT (2020). Kalkınma Planları, 1963-2023, https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/, Erişim tarihi: 28.12.2020. Duman, Z. M. (2011). Neo-liberal Küreselleşmenin Zaferi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (1), 666-700.
  • Duran, C. (2008). Derin Komplo: Türkiye’nin Yeniden İşgali. İstanbul: İleri Yayınları
  • Gallent, N., Andersson, J., & Bianconi, M. (2006). Planning on the Edge. Routledge.
  • Geray, C. (1974). Planlı Dönemde Köye Yönelik Çalışmalar. Ankara: TODAİE Yayınları.
  • Geray, C. (2011). Dünden Bugüne Kırsal Gelişme Politikaları, Ankara: Phoenix Yayınevi. ISBN: 978-605-5738-85-3.
  • Göze, A. (2017). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Gül,M. M. (1995). Birgi Geleneksel Yerleşim Dokusunun Koruma İlkeleri Açısında Değerlendirilmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mimar Sinan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Güler, K. (2016). Türkiye'de nüfusunu yitiren kırsal yerleşimlerin korunması için bir yöntem önerisi: Ödemiş-Lübbey Köyü örneği, (Yayınlanmış Doktora Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Güneşer Bozdağ, E. (2018). Türkiye İktisat Kongresi-İzmir 1923: Türkiye’nin İktisadi Kalkınmasında Atılan İlk Tohum, Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 27, 39-42.
  • Güran, T. (2017). İktisad Tarihi. İstanbul: Der Yayınları.
  • Güresinli, N. C. (2015). Avrupa Birliği ve Türkiye Tarımsal Destekleme Politikaları ve Yapısal Politikalarının Tarihi Gelişiminin Değerlendirilmesi (Ab Uzmanlık Tezi). Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ankara.
  • Harari, Y. N. (2014). Sapiens: A brief history of humankind. Random House.
  • Harvey, D. (2003). The right to the city. International Journal of Urban and Regional Research, 27(4), 939-941.
  • Harvey, D. (2004). “Yeni” Emperyalizm: Mülksüzleşme Yoluyla Birikim, Çev. Evren Mehmet Dinçer, Praksis, 11, http://www.praksis.org/wp-content/uploads/2011/07/011-02.pdf.
  • Hazar, D. (2017). Kır-Kent Çeperine Ekolojik Yaklaşım, Şehir ve Toplum Dergisi No. 7, Marmara Belediyeler Birliği, sf. 135-142.
  • Hazar, D. (2019). Müşterekler Tartışması Ekseninde Mera Alanları, Beyond İstanbul No. 6, Mekânda Adalet Derneği, sf.122-129.
  • Hazar Kalonya, D., Ayalp, E., Karakaya Ayalp, E., Candan Demirkol, E., Özden, F., Yıldız, M. Y., Kocagöz, U., & Çelik, Z. (2020). Korona Günlerinde Tarım ve Gıda Politikalarını Yeniden Düşünmek, Spektrum 02: Pandemi ve Post-pandemide Toplum ve Mekân: Görüşler, Öngörüler, Öneriler, sf.117-119.
  • Hoel,G.,(1974).Tarımda Kapitalizmin Gelişmesi Ve Toprak Rantı, Ankara :Bilim Yayınları,1979.
  • Huberman, L. (1936). Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla (M, Belge Çev.). İstanbul, İletişim Yayınları, 2019.
  • İnalcık, H. (2000). Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi (Cilt.1), İstanbul: Eren Yayıncılık.
  • İnalcık, H. (2004). Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • İskân Kanunu (1934). Resmi Gazete (Sayı: 2733). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/2733.pdf., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • İzmir Büyükşehir Belediyesi (2016). Küçük Menderes Havzası Sürdürülebilir Kalkınma ve Yaşam Stratejisi, Rapor, İzmir.
  • İzmir Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü (2018).
  • İzmir İl Özel İdaresi (2011). İzmir Kırsal Alan Yerleşim ve Konut Envanteri.
  • İZKA (2015). İzmir Kalkınma Ajansı İzmir Bölge Planı 2014-2023, İzmir.
  • İZKA (2011). İzmir Kalkınma Ajansı 2010-2013 İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları Ödemiş Özet Raporu.
  • Karakaya, E. (2018). Güncel gıda hareketinin alternatifliği: Kavramsal ve eleştirel bir derleme, Beyond İstanbul 3, 67-71.
  • Kazas, J. (2008), Endüstriyel miras kapsamındaki alanların kentsel yenilemeyi oluşturmadaki rolünün irdelenmesi: Ödemiş örneği, (Yayınlanmış Doktora Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Keleş, R. (1998). Yerinden Yönetim ve Siyaset. İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Kerov, V., Mitropolski, D., & Zubristki, Y. (1986). İlkel Köleci ve Feodal toplum (Belli, S, Çev.) Sol Yayınları.
  • Keyder, Ç., & Tabak, F. (1998). Osmanlı’da Toprak Mülkiyeti ve Ticari Tarım. İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Keyder, Ç., & Yenal, Z. (2015). Bildiğimiz Tarımın Sonu: Küresel İktidar ve Köylülük. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Köy Enstitüleri Kanunu (1940). Resmi Gazete (Sayı: 4491). Erişim Adresi https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/4491.pdf., Erişim tarihi: 22.03.2020.
  • Köy Kanunu (1924). Resmi Gazete (Sayı:68). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.442.pdf., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • Köymen, O. (1999). 75 Yılda Köylerden Şehirlere. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
  • Lefebvre, H. (1970). Kentsel Devrim, çev. S. Sezer, İstanbul: Sel, s. 7-26, 2011.
  • Lynch, K. (1960). The image of the environment. The image of the city, 11, 1-13.
  • Marx, K. (1867). Kapital 1.Cilt, (M. Selik ve N. Satlıgan, Çev.). İstanbul. Yordam Yayınları, 2018.
  • Maxwell, P. (2020). Post-pandemic urbanism: why embracing street life is central to the future of the city, Frame, Erişim adresi: https://frameweb.com/article/post-pandemic-urbanism-why-embracing-street-life-is-central-to-the-future-of-the-city?fbclid=IwAR2qxqFBJ4SEl25sR0k1Hrj7XMko303C5uCo8g58niRkDewYVUdDLl8-ka0, Erişim tarihi: 02.10.2020.
  • 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2012). Resmi Gazete. (Sayı: 28489).ErişimAdresi:https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6360&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • Ödemiş İlçe Tarım Müdürlüğü (2020). Mülakat, Eylül 2020.
  • Ödemiş Belediyesi (2014). 2015-2019 Dönemi Stratejik Planı.
  • Ödemiş Belediyesi (2020). 1/25.000 İzmir Doğu Bölgesi Nazım İmar Planı.
  • Ödemiş Belediyesi (2020a). 2020 Performans Programı.
  • Ödemiş Belediyesi (2020b). 2020-2024 Dönemi Stratejik Planı.
  • Ödemiş Kaymakamlığı Ödemiş İlçe Milli Eğitim İl Müdürlüğü Kayaköy İlkokulu .(2019). Kayaköy İlkokulu 2019-2023 Stratejik Planı,Erişim Adresi: http://kayakoyilkokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/35/18/729952/dosyalar/2020_01/08114347_KAYAKOY_YLKOKULU_2019-2023_STRATEJYK_PLAN.pdf?CHK=9dad6cf47593c104d39df314a9e980e4 Önal, N. E. (2006). Kırsal Dönüşüm Programlarının Ekonomi Politiği. İktisat Dergisi, 477, 56-61.
  • Ödemiş Ticaret Odası (2019). 2019 Yılı Ödemiş Ekonomik Raporu.
  • Özdemir, Z. (1991). Türk Tarımında Destekleme Uygulamaları ve Sonuçları. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 47-56.
  • Özdemi̇r, E., & Kaptan Ayhan, Ç. (2020). Slow City Concept: A Model For Sustainable Development and High-quality Life in The Globalizing World: In Case of Gökçeada, Journal of Awareness 5 (2), 85-102.
  • Özel, S. (2002). Atatürk döneminde Türkiye Ekonomisi, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 2, 235-248.
  • Polat, Y. A. (2000). Türkiye’de Kentsel Dönüşüme Bütüncül Bir Bakış: Elazığ Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1), 185-202.
  • Shiva, V. (2007). Tohum ve Gıdanın Geleceği Üzerine Manifestolar (A, Doğan çev.). Sinek Sekiz Yayınevi, 2017.
  • Şenli, S. (1997). Research of the traditional village architectcure in the region of ödemiş and the problems of conservation, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Şimşek, G., & Mercanoğlu, C. (2018). Bir “Planlama Örneği” Olarak Köy Enstitüleri Deneyimi, Planlama Dergisi, 28. Spinney, L. (2020). Is Factory Farming to Blame for Coronavirus? The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2020/mar/28/is-factory-farming-to-blame-for-coronavirus, Erişim tarihi: Temmuz 2020.
  • Tapu Kanunu (1934). Resmi Gazete (Sayı:2892). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.2644.pdf., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • TDK (2020). Türk Dil Kurumu. Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi:11.06.2020.
  • Tekeli, İ. (2004). Türkiye’de Kent Bölgeleri Üzerine Düşünmek. Değişen-Dönüşen Kent ve Bölge, 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 28. Kolokyumu, Ankara.
  • Tekeli, İ. (2016). Dünyada ve Türkiye’de Kent-Kır Karşıtlığı Yok Olurken Yerleşmeler İçin Temsil Sorunları ve Strateji Önerileri. İdealkent Yayınları, Ankara.
  • Tokgöz, E. (2018). Birinci Dünya Savaşında Dünya Ekonomisinde Değişen Dengeler. Ufuk Üniversitesi,13,7-28.
  • Toprak, N. G. (2008). Cumhuriyetin İlk Döneminde Türk Eğitim Sistemi ve Köy Enstitüleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Afyonkarahisar.
  • Tören, T. (2007). Yeniden Planlanan Dünya Ekonomisinde Marshall Planı ve Türkiye Uygulaması. İstanbul: SAV Sosyal Araştırma Vakfı.
  • Turan, Z. (2011). Dünyadaki ve Türkiye’deki Krizlerin Ortaya Çıkış Nedenleri ve Ekonomik Kalkınmaya Etkisi, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,4,56-80.
  • TÜİK (2020). Adrese dayalı Nüfus kayıt sistemi sonuçları, 2020.Türkiye İstatistik Kurumu, Erişim Adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreTabloArama.do?metod=search&araType=vt.
  • Tülek, B., & Saner, S. H. (2020). Kaderine Terk Edilmiş Bir Köy Olarak Lübbey Köyü Peyzaj Özelliklerinin İncelenmesi, European Journal of Science and Technology,18.
  • Türen, Ö. A. (2020). Köy Enstitüleri Dosyası Türk Rönesansı. İstanbul: Destek Yayınları.
  • Ulusal Tez Merkezi (2020). Türkiye’de “kırsal dönüşüm” ve “kırsal planlama” konularında yapılan tez çalışmaları, Erişim tarihi: 24.12.2020.
  • Yavuz, F. (Ed). (2005). Türkiye’de Tarım. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı.
  • Yeşilyurt Alkan, A. (2016). Kırsal Alanların Kentsel Alanları dönüşümü: Burdur örneği, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Yerasimos, S. (1976). Azgelişmişlik sürecinde Türkiye 3-1. Dünya savaşından 1971’e (1). (B. Kuzucu, Çev.) İstanbul: Gözlem Yayınlar.
  • Yıldırım, A. (2014). Kırsaldan kente göç ve değişen siyaset: Muş örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014(3), 25-32.

Socio-Spatial Transformation of Rural Settlements on the Rural-Urban Fringe: The Case of Ödemiş

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 22 - 55, 30.04.2021

Öz

The settlements located on the rural-urban fringe, which are frequently under the pressure of urbanization, have the potential to mitigate the negative impacts of the city on the rural with improved rural planning policies and are suitable areas for implementing a nature-oriented urbanization model. In the study, firstly, the processes and interventions that rural areas have gone through from past to present have been examined. Secondly, snowball interviews through case study of Ödemiş on the rural-urban fringe of İzmir were examined. Finally, rural planning policies proposed for Ödemiş district were evaluated through a scoring system.

Kaynakça

  • Abay, C., Olgan, E., Uysal, Y., Yavuz, F., & Türekul, B. (2005). Türkiye’de Tarım Politikalarında Değişim, Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi, 3-7 Ocak 2005, Ankara. Erişim adresi: http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/1ce689121e39821_ek.pdf?tipi.
  • Acari, E. (2015). Terkedilmiş yerleşimlerin geleceği (İzmir-Ödemiş-Lübbey köyü örneği), (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Akdağ, M. (1995). Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası Celali İsyanları, İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Akşit, B. (1988). Kırsal Dönüşüm ve Köy Araştırmaları: 1960-1980, Ankara: Maya Matbaacılık.
  • Aksoy, S. (1971). 100 Soruda Türkiye’de Toprak Meselesi 2, İstanbul: Gerçek Yayınevi.
  • Aktan, C. Ç. (1991). Osmanlı İltizam Sistemi. Türk Dünyası Araştırma Dergisi,71,73-79.
  • Akyüz, Y. (2007). Türk Eğitim Tarihi M.Ö. 1000-M.S. 2007. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
  • Anonim a. (2011, Aralık 24). Ödemiş Kadın Kooperatifi 7 yaşını kutluyor, Haber Türk: https://www.haberturk.com/izmir-haberleri/65617519-odemis-kadin-kooperatifi-7-yasini-kutluyor adresinden alındı.
  • Anonim b. (2018, Ağustos 16). Başkan Soyer Ödemiş’te İki Projeyi Hayata Geçirdi, Cumhutiyet’in Egesi: https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/baskan-soyer-odemiste-iki-projeyi-daha-hayata-gecirdi-1758783 adresinden alındı.
  • Anonim c. (2020, Aralık 6). İzmir Ödemiş’teki Hypaipa Antik Kenti Gün Yüzüne Çıkıyor, Evrensel: https://www.evrensel.net/haber/420453/izmir-odemisteki-hypaipa-antik-kenti-gun-yuzune-cikiyor adresinden alındı
  • Anonim d. (2021, Ocak 21). Çiftçi Doğduğu Yerde Doyacak Kentli Adil Gıdaya Ulaşacak, İzmir Büyükşehir Belediyesi: https://www.izmir.bel.tr/tr/Haberler/ciftci-dogdugu-yerde-doyacak-kentli-adil-gidaya-ulasacak/44587/156
  • Atlı, F., Güler, S., Işıklı, E., & Pekince, Ö. (1994). Son 15 Yılda Türkiye’de Tarımsal Girdilere Verilen Sübvansiyonlar, Türkiye Birinci Tarım Ekonomisi Kongresi. 8-9 Eylül 1994, İzmir, 56-67.
  • Ayhan Selçuk, İ. (2013). Tarihi Amaçlı Yapıların Korunmasında Ve Koruma Amaçlı İmar Planlarının Hazırlanmasında Bir Belirleyici Olarak Trafik Kaynaklı Titreşimlerin Ölçülmesi Ve Modellenmesi, (Yayınlanmış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Başıbüyük, A. (2011). Mesudiye (Ordu) Köykent Projesi, Doğu Coğrafya Dergisi, 9(11).
  • Benlisoy, S. (2014). Müşterekler Üzerinde Piyasa Baskısı, 5. Yeşil Ekonomi Konferansı, İstanbul, http://tr.boell.org/tr/2014/11/05/musterekler-uzerinde-piyasa-baskisi, Erişim tarihi: 19.12.2020.
  • Bilen, M., Şan, K. M., & Aydın, K. M. (2005). Yoksulluk Sorunu Üzerine, Sosyal Bilimler Dergisi,1, 1-26.
  • Bilgin, V. (2005). Sosyal Devlet Nereye Gidiyor veya Sosyal Devletin Altenatifleri Nelerdir, Siyaset ve Toplum 3,1-24.
  • Boto, I., & Fotabong, E. (2012). Resources on Rural transformation in Africa: Briefing no. 24. Reading Materials for the 16th Brussels Development Briefing on rural transformation in Africa.
  • Bölceci Yılmaz, B. (2019). Kentsel alanlarda koruma kullanma dengesi temelinde yeşil yolların tasarlanması: Ödemiş (İzmir) örneği, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Brown, D. L. (2012). How Mobilities are Restructuring the Rural-Urban Periphery, Agriculture in an Urbanizing Society, Conference, Wageningen University, Wageningen.
  • Büyükşehir Belediyesi Kanunu (2004). Resmi Gazete.(Sayı:25531). Erişim Adresi:https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5216.pdf., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (2008). Resmi Gazete. (Sayı:26824). Erişim Adresi:https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=5747&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • Can Oğuz, S. (2013). Urban Change Dynamics: İzmir Case, 1927-2010, (Yayınlanmış Doktora Tezi), İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Çataloluk, C. (2015). Osmanlı Devlet Bütçesi, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4, 497-515.
  • Çakıroğlu, Y. (2018). Kırsa Sanatın Rolü ve Sanat Köyleri; Konya Sonsuz Şükran Köyü, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Çelik, F. (2006a). İç Göçlerin İtici ve Çekici Güçler Yaklaşımı ile Analizi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 27, 149-170.
  • Çelik, Z. (2006b). Türkiye'de kırsal planlama politikalarının geliştirilmesi (Doktora tezi, DEÜ Fen Bilimleri Enstitüsü).
  • Çelik, H. (2016). Yoksulluk ve Kırsal Kalkınma Politikaların: Güneydoğu Anadolu Projesi İçin Bir Değerlendirme, İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 1, 29-48.
  • Çımrın Kökalan, F. (2009). Küreselleşme, Neoliberalizm ve Refah Devleti İlişkisi Üzerine, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23,195-203.
  • Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu (1945). Resmi Gazete (Sayı: 6032). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/6032.pdf., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • Çörek Öztaş, Ç. (2017). Büyükşehi̇r Beledi̇yeleri̇nde Kentleşen Kırsal Alanların Planlama Sorunlarına Yöneli̇k Sürdürülebi̇li̇r Model Öneri̇si̇, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Çörek Öztaş, Ç., & Karaaslan, Ş. (2017). Türkiye’de Kırsal Planlama ve Farklı Ülkelere Ait Kırsal Planlama Örnekleri. Kent Akademisi, 10 (32), 432-465.
  • Demirkıran, S. (2008). Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Uygulamalarında Yerel Yönetimlerin Rolü: Bursa Büyükşehir Belediyesi Örneği, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Devrim Genç, U. (2019), Kırsal Yerleşimlerin Koruma Sorunsalının İrdelenmesi Ve Model Geliştirilmesi, (Yayınlanmış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • DPT (2000). Kırsal Kalkınma Özel İhtisas Komisyon Raporu (Rapor No: DPT:2522), Ankara: Devlet Planlama Teşkilatı.
  • DPT (2020). Kalkınma Planları, 1963-2023, https://www.sbb.gov.tr/kalkinma-planlari/, Erişim tarihi: 28.12.2020. Duman, Z. M. (2011). Neo-liberal Küreselleşmenin Zaferi, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8 (1), 666-700.
  • Duran, C. (2008). Derin Komplo: Türkiye’nin Yeniden İşgali. İstanbul: İleri Yayınları
  • Gallent, N., Andersson, J., & Bianconi, M. (2006). Planning on the Edge. Routledge.
  • Geray, C. (1974). Planlı Dönemde Köye Yönelik Çalışmalar. Ankara: TODAİE Yayınları.
  • Geray, C. (2011). Dünden Bugüne Kırsal Gelişme Politikaları, Ankara: Phoenix Yayınevi. ISBN: 978-605-5738-85-3.
  • Göze, A. (2017). Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, İstanbul: Beta Yayınevi.
  • Gül,M. M. (1995). Birgi Geleneksel Yerleşim Dokusunun Koruma İlkeleri Açısında Değerlendirilmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Mimar Sinan Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Güler, K. (2016). Türkiye'de nüfusunu yitiren kırsal yerleşimlerin korunması için bir yöntem önerisi: Ödemiş-Lübbey Köyü örneği, (Yayınlanmış Doktora Tezi), İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Güneşer Bozdağ, E. (2018). Türkiye İktisat Kongresi-İzmir 1923: Türkiye’nin İktisadi Kalkınmasında Atılan İlk Tohum, Türkiye Tohumcular Birliği Dergisi, 27, 39-42.
  • Güran, T. (2017). İktisad Tarihi. İstanbul: Der Yayınları.
  • Güresinli, N. C. (2015). Avrupa Birliği ve Türkiye Tarımsal Destekleme Politikaları ve Yapısal Politikalarının Tarihi Gelişiminin Değerlendirilmesi (Ab Uzmanlık Tezi). Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Ankara.
  • Harari, Y. N. (2014). Sapiens: A brief history of humankind. Random House.
  • Harvey, D. (2003). The right to the city. International Journal of Urban and Regional Research, 27(4), 939-941.
  • Harvey, D. (2004). “Yeni” Emperyalizm: Mülksüzleşme Yoluyla Birikim, Çev. Evren Mehmet Dinçer, Praksis, 11, http://www.praksis.org/wp-content/uploads/2011/07/011-02.pdf.
  • Hazar, D. (2017). Kır-Kent Çeperine Ekolojik Yaklaşım, Şehir ve Toplum Dergisi No. 7, Marmara Belediyeler Birliği, sf. 135-142.
  • Hazar, D. (2019). Müşterekler Tartışması Ekseninde Mera Alanları, Beyond İstanbul No. 6, Mekânda Adalet Derneği, sf.122-129.
  • Hazar Kalonya, D., Ayalp, E., Karakaya Ayalp, E., Candan Demirkol, E., Özden, F., Yıldız, M. Y., Kocagöz, U., & Çelik, Z. (2020). Korona Günlerinde Tarım ve Gıda Politikalarını Yeniden Düşünmek, Spektrum 02: Pandemi ve Post-pandemide Toplum ve Mekân: Görüşler, Öngörüler, Öneriler, sf.117-119.
  • Hoel,G.,(1974).Tarımda Kapitalizmin Gelişmesi Ve Toprak Rantı, Ankara :Bilim Yayınları,1979.
  • Huberman, L. (1936). Feodal Toplumdan Yirminci Yüzyıla (M, Belge Çev.). İstanbul, İletişim Yayınları, 2019.
  • İnalcık, H. (2000). Osmanlı İmparatorluğu'nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi (Cilt.1), İstanbul: Eren Yayıncılık.
  • İnalcık, H. (2004). Osmanlı İmparatorluğu Klasik Çağ (1300-1600). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
  • İskân Kanunu (1934). Resmi Gazete (Sayı: 2733). Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/2733.pdf., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • İzmir Büyükşehir Belediyesi (2016). Küçük Menderes Havzası Sürdürülebilir Kalkınma ve Yaşam Stratejisi, Rapor, İzmir.
  • İzmir Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü (2018).
  • İzmir İl Özel İdaresi (2011). İzmir Kırsal Alan Yerleşim ve Konut Envanteri.
  • İZKA (2015). İzmir Kalkınma Ajansı İzmir Bölge Planı 2014-2023, İzmir.
  • İZKA (2011). İzmir Kalkınma Ajansı 2010-2013 İzmir Bölge Planı İlçe Toplantıları Ödemiş Özet Raporu.
  • Karakaya, E. (2018). Güncel gıda hareketinin alternatifliği: Kavramsal ve eleştirel bir derleme, Beyond İstanbul 3, 67-71.
  • Kazas, J. (2008), Endüstriyel miras kapsamındaki alanların kentsel yenilemeyi oluşturmadaki rolünün irdelenmesi: Ödemiş örneği, (Yayınlanmış Doktora Tezi), Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Keleş, R. (1998). Yerinden Yönetim ve Siyaset. İstanbul: Cem Yayınevi.
  • Kerov, V., Mitropolski, D., & Zubristki, Y. (1986). İlkel Köleci ve Feodal toplum (Belli, S, Çev.) Sol Yayınları.
  • Keyder, Ç., & Tabak, F. (1998). Osmanlı’da Toprak Mülkiyeti ve Ticari Tarım. İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
  • Keyder, Ç., & Yenal, Z. (2015). Bildiğimiz Tarımın Sonu: Küresel İktidar ve Köylülük. İstanbul: İletişim Yayınları.
  • Köy Enstitüleri Kanunu (1940). Resmi Gazete (Sayı: 4491). Erişim Adresi https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/4491.pdf., Erişim tarihi: 22.03.2020.
  • Köy Kanunu (1924). Resmi Gazete (Sayı:68). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.442.pdf., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • Köymen, O. (1999). 75 Yılda Köylerden Şehirlere. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
  • Lefebvre, H. (1970). Kentsel Devrim, çev. S. Sezer, İstanbul: Sel, s. 7-26, 2011.
  • Lynch, K. (1960). The image of the environment. The image of the city, 11, 1-13.
  • Marx, K. (1867). Kapital 1.Cilt, (M. Selik ve N. Satlıgan, Çev.). İstanbul. Yordam Yayınları, 2018.
  • Maxwell, P. (2020). Post-pandemic urbanism: why embracing street life is central to the future of the city, Frame, Erişim adresi: https://frameweb.com/article/post-pandemic-urbanism-why-embracing-street-life-is-central-to-the-future-of-the-city?fbclid=IwAR2qxqFBJ4SEl25sR0k1Hrj7XMko303C5uCo8g58niRkDewYVUdDLl8-ka0, Erişim tarihi: 02.10.2020.
  • 6360 sayılı On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun. (2012). Resmi Gazete. (Sayı: 28489).ErişimAdresi:https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=6360&MevzuatTur=1&MevzuatTertip=5., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • Ödemiş İlçe Tarım Müdürlüğü (2020). Mülakat, Eylül 2020.
  • Ödemiş Belediyesi (2014). 2015-2019 Dönemi Stratejik Planı.
  • Ödemiş Belediyesi (2020). 1/25.000 İzmir Doğu Bölgesi Nazım İmar Planı.
  • Ödemiş Belediyesi (2020a). 2020 Performans Programı.
  • Ödemiş Belediyesi (2020b). 2020-2024 Dönemi Stratejik Planı.
  • Ödemiş Kaymakamlığı Ödemiş İlçe Milli Eğitim İl Müdürlüğü Kayaköy İlkokulu .(2019). Kayaköy İlkokulu 2019-2023 Stratejik Planı,Erişim Adresi: http://kayakoyilkokulu.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar/35/18/729952/dosyalar/2020_01/08114347_KAYAKOY_YLKOKULU_2019-2023_STRATEJYK_PLAN.pdf?CHK=9dad6cf47593c104d39df314a9e980e4 Önal, N. E. (2006). Kırsal Dönüşüm Programlarının Ekonomi Politiği. İktisat Dergisi, 477, 56-61.
  • Ödemiş Ticaret Odası (2019). 2019 Yılı Ödemiş Ekonomik Raporu.
  • Özdemir, Z. (1991). Türk Tarımında Destekleme Uygulamaları ve Sonuçları. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, 47-56.
  • Özdemi̇r, E., & Kaptan Ayhan, Ç. (2020). Slow City Concept: A Model For Sustainable Development and High-quality Life in The Globalizing World: In Case of Gökçeada, Journal of Awareness 5 (2), 85-102.
  • Özel, S. (2002). Atatürk döneminde Türkiye Ekonomisi, Yakın Dönem Türkiye Araştırmaları, 2, 235-248.
  • Polat, Y. A. (2000). Türkiye’de Kentsel Dönüşüme Bütüncül Bir Bakış: Elazığ Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 25(1), 185-202.
  • Shiva, V. (2007). Tohum ve Gıdanın Geleceği Üzerine Manifestolar (A, Doğan çev.). Sinek Sekiz Yayınevi, 2017.
  • Şenli, S. (1997). Research of the traditional village architectcure in the region of ödemiş and the problems of conservation, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Şimşek, G., & Mercanoğlu, C. (2018). Bir “Planlama Örneği” Olarak Köy Enstitüleri Deneyimi, Planlama Dergisi, 28. Spinney, L. (2020). Is Factory Farming to Blame for Coronavirus? The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2020/mar/28/is-factory-farming-to-blame-for-coronavirus, Erişim tarihi: Temmuz 2020.
  • Tapu Kanunu (1934). Resmi Gazete (Sayı:2892). Erişim Adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.3.2644.pdf., Erişim tarihi: 11.04.2020.
  • TDK (2020). Türk Dil Kurumu. Erişim Adresi: https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi:11.06.2020.
  • Tekeli, İ. (2004). Türkiye’de Kent Bölgeleri Üzerine Düşünmek. Değişen-Dönüşen Kent ve Bölge, 8 Kasım Dünya Şehircilik Günü 28. Kolokyumu, Ankara.
  • Tekeli, İ. (2016). Dünyada ve Türkiye’de Kent-Kır Karşıtlığı Yok Olurken Yerleşmeler İçin Temsil Sorunları ve Strateji Önerileri. İdealkent Yayınları, Ankara.
  • Tokgöz, E. (2018). Birinci Dünya Savaşında Dünya Ekonomisinde Değişen Dengeler. Ufuk Üniversitesi,13,7-28.
  • Toprak, N. G. (2008). Cumhuriyetin İlk Döneminde Türk Eğitim Sistemi ve Köy Enstitüleri (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Afyonkarahisar.
  • Tören, T. (2007). Yeniden Planlanan Dünya Ekonomisinde Marshall Planı ve Türkiye Uygulaması. İstanbul: SAV Sosyal Araştırma Vakfı.
  • Turan, Z. (2011). Dünyadaki ve Türkiye’deki Krizlerin Ortaya Çıkış Nedenleri ve Ekonomik Kalkınmaya Etkisi, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi,4,56-80.
  • TÜİK (2020). Adrese dayalı Nüfus kayıt sistemi sonuçları, 2020.Türkiye İstatistik Kurumu, Erişim Adresi: http://www.tuik.gov.tr/PreTabloArama.do?metod=search&araType=vt.
  • Tülek, B., & Saner, S. H. (2020). Kaderine Terk Edilmiş Bir Köy Olarak Lübbey Köyü Peyzaj Özelliklerinin İncelenmesi, European Journal of Science and Technology,18.
  • Türen, Ö. A. (2020). Köy Enstitüleri Dosyası Türk Rönesansı. İstanbul: Destek Yayınları.
  • Ulusal Tez Merkezi (2020). Türkiye’de “kırsal dönüşüm” ve “kırsal planlama” konularında yapılan tez çalışmaları, Erişim tarihi: 24.12.2020.
  • Yavuz, F. (Ed). (2005). Türkiye’de Tarım. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı.
  • Yeşilyurt Alkan, A. (2016). Kırsal Alanların Kentsel Alanları dönüşümü: Burdur örneği, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
  • Yerasimos, S. (1976). Azgelişmişlik sürecinde Türkiye 3-1. Dünya savaşından 1971’e (1). (B. Kuzucu, Çev.) İstanbul: Gözlem Yayınlar.
  • Yıldırım, A. (2014). Kırsaldan kente göç ve değişen siyaset: Muş örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2014(3), 25-32.
Toplam 106 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Çevre ve Kültür
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Merve Yıldırım Bu kişi benim 0000-0001-5433-7125

Dalya Hazar Kalonya 0000-0003-0075-0234

Yayımlanma Tarihi 30 Nisan 2021
Yayımlandığı Sayı Yıl 2021 Cilt: 3 Sayı: 1

Kaynak Göster

APA Yıldırım, M., & Hazar Kalonya, D. (2021). Kır-Kent Çeperinde Yer Alan Kırsal Yerleşimlerin Sosyo-Mekânsal Dönüşümü: Ödemiş Örneği. JENAS Journal of Environmental and Natural Studies, 3(1), 22-55.

JENAS | Journal of Environmental and Natural Studies