Individual and Environmental Factors Affecting Occupational Health and Safety Culture: Evidence from Çorlu Leather Organized Industrial Zone

Yıl 2025, Cilt: 37 Sayı: 4, 396 - 403, 23.12.2025

Selin Taşkın Ali Rıza Güner

https://doi.org/10.7240/jeps.1733759

Öz

The aim of this study is to identify the individual and environmental factors that influence occupational health and safety (OHS) culture in the leather industry, which is classified as a high-risk sector in Turkey. The research was conducted in ten factories operating within the Çorlu Leather Mixed Organized Industrial Zone in Tekirdağ Province. Data were collected through a validated and reliable questionnaire, and parametric statistical tests were used during the analysis process. The findings indicate that variables such as gender, age, marital status, parenthood, educational attainment, income level, and professional experience significantly affect OHS culture. Notably, female, single, and childless employees were found to have higher levels of OHS awareness. Furthermore, increases in age, experience, and education level were also observed to have a positive impact on OHS consciousness. Correlation analyses revealed a positive relationship between OHS awareness and education-communication, and a negative relationship with risk perception. The results of the study highlight the need to develop sector specific OHS training programs and to tailor safety practices according to demographic differences.

Anahtar Kelimeler

Occupational Health and Safety Culture , Leather Industry , Quantitative Research

İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürünü Etkileyen Bireysel ve Çevresel Faktörler: Çorlu Deri Karma OSB'den Bulgular

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de yüksek risk grubunda yer alan deri sanayisinde iş sağlığı ve güvenliği (İSG) kültürünü etkileyen bireysel ve çevresel faktörleri belirlemektir. Çalışma, Tekirdağ ilindeki Çorlu Deri Karma Organize Sanayi Bölgesi’nde faaliyet gösteren on fabrikada yürütülmüştür. Veriler, geçerliliği ve güvenilirliği test edilmiş bir anket aracılığıyla toplanmış, analiz sürecinde parametrik istatistiksel testler kullanılmıştır. Bulgular, cinsiyet, yaş, medeni durum, çocuk sahibi olma, eğitim düzeyi, gelir seviyesi ve mesleki deneyim gibi değişkenlerin İSG kültürünü anlamlı düzeyde etkilediğini göstermektedir. Özellikle kadın, bekar ve çocuk sahibi olmayan çalışanların İSG farkındalık düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Bunun yanında, yaş ve tecrübe ile eğitim düzeyindeki artış da İSG bilincini olumlu yönde etkilemiştir. Korelasyon analizleri, İSG farkındalığı ile eğitim ve iletişim arasında pozitif; risk algısı ile negatif yönde ilişkiler olduğunu ortaya koymuştur. Çalışma sonuçları, sektöre özgü İSG eğitimlerinin geliştirilmesi ve uygulamaların demografik farklılıklara göre çeşitlendirilmesinin gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

İş sağlığı ve güvenliği kültürü , Deri sanayi , Nicel Araştırma

Etik Beyan

Bu araştırma, bilimsel etik ilkeler doğrultusunda yürütülmüştür. Katılımcıların kişisel bilgilerinin gizliliği sağlanmış; anket formunda isim, iletişim bilgisi gibi tanımlayıcı bilgiler talep edilmemiştir. Katılımcılar araştırmaya gönüllü olarak katılmış, verilerin yalnızca akademik amaçlarla kullanılacağı açık şekilde ifade edilmiştir.

Destekleyen Kurum

Yok

Kaynakça

• Ayduran, A. C., & Olcay, Z. F. (2022). İnşaat sektörü çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği kültürü düzeylerinin güvenli davranışları üzerindeki etkisinin incelenmesi, Ergonomi, 5(2), 108-119.
• Bayyurt, D., & Ekşi, A. (2021). Karayolları sektörü iş sağlığı ve güvenliği uygulamalarında risk ve güvenlik kültürü etkisinin değerlendirilmesi. Hastane Öncesi Dergisi, 6(1), 83-98.
• Can, M., & Hüseyinli, N. (2017). Çalışma hayatında iş sağlığı ve güvenliği kültürü ve otel çalışanlarının güvenli davranışlarının incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(4), 1397–1420.
• Cingiloğlu, A. (2018). Ülkemizde dört farklı deri sanayinde çalışanlarda iş sağlığı ve güvenliği üzerine bir anket araştırması, Yüksek lisans tezi, Tez No: 522065, Üsküdar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd ed.). Lawrence Erlbaum Associates.
• Cooper, M. D. (2000). Towards a model of safety culture. Safety Science, 36(2), 111–136
• Demirel, E. T., Gündoğdu, G., &Emül, E. (2019). İş güvenliği kültürünün hasta güvenliği kültürü üzerindeki belirleyiciliği: Elazığ örneği. The Journal of Academic Social Science Studies, 77, 259–281.
• Gökçe, A. (2020). İş sağlığı ve güvenliği açısından iş güvenliği kültürünün önemi üzerine bir odak grup çalışması. Ergonomi, 3(2), 82-95.
• Hamja, A., Marma, M., Haq, M.M. et al. (2025). A systematic review of occupational health and safety improvements in sustainable leather manufacturing practices. Discover Sustainability 6, 1040.
• Hämäläinen, P., Takala, J. and Kiat, T.B. (2017) Global estimates of occupational accidents and work-related illnesses 2017. Workplace Safety and Health Institute, Ministry of Manpower Services Centre, Singapore.
• Huang, Y. H., Chlevin-Thiele, C., & Giordano, F. B. (2025). Developing and validating a respectful workplace climate scale with construction workers: A Total Worker Health® approach. Journal of Business and Psychology.
• International Labour Organization (ILO). (2022). Safety and health at work, Geneva: ILO. Erişim adresi: https://www.ilo.org/publications/safety-and-health-work
• Nunnally, J.C. (1978). An Overview of Psychological Measurement. In: Wolman, B.B. (eds) Clinical Diagnosis of Mental Disorders. Springer, Boston, MA.
• Olcay, Z. F. (2021). İş Sağlığı ve Güvenliği Kültürü Ölçeği; Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Avrupa Bilim Ve Teknoloji Dergisi (23), 678–685.
• Parasakthibala, G & As, Sathya & Monisha, A. (2025). Occupational health hazards in leather processing -A review. International Journal of Creative Research Thoughts. 1. 38.
• Richardson, J. T. E. (2011). Etasquared and partial etasquared as measures of effect size in educational research. Educational Research Review, 6(2), 135–147.
• Sawilowsky, S. S. (2009). New effect size rules of thumb. Journal of Modern Applied Statistical Methods, 8(2), 597–599.
• Sweeney, J., Richardson, N., Carroll, P., & White, P. J. (2025). The development of the CAIRDE General Awareness Training: A Co-Designed Safety and Health Culture Assessment Scale. International Journal of Environmental Research and Public Health, 22(8), 1306.
• Vural, S., Dalyan, O., & Öztürk, Ö. F. (2025). Sustainable OSH training for safety culture in construction industry: The case of Izmir Province. Journal of Innovative Education Research, 9(1), 44–62.
• Yalım, F., &Elbir, U. (2023). İş güvenliği kültürü: Otel çalışanlarına yönelik bir araştırma. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 105–130.
• Yıldız S., Yılmaz, M., & Bakış, A. (2015). Türk inşaat sektöründe güvenlik kültürü iş güvenliği ilişkisi. 5. İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu Bildiri Kitapçığı, İzmir.
• Yılmaz, G., &Yıldırım, S. (2022). Eğitim sektöründe gerçekleşen iş kazalarına yönelik bir araştırma. OHS Academy, 5(3), 175-185.