Açık Denizde Planktondan Hidrokarbon Enerji Kaynakları Aramacılığına

Yıl 2022, Cilt: 34 Sayı: 2, 206 - 216, 30.06.2022

Güzide Kalyoncu Ergüler

https://doi.org/10.7240/jeps.951297

Öz

Hidrokarbon kaynakları, yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı artsa da, gerek nüfüs gerek endüstrideki artış nedeniyle ihtiyaç katlanarak büyümektedir. Enerji ihtiyacını karşılamak için tükenen karasal ortamdaki enerji kaynaklarından açık deniz hidrokarbon yataklarının araştırılmasına doğru süreç ilerlemektedir. Açık denizlerde hidrokarbon enerji kaynağı aramak çok sayıda belirsizlik ve bu belirsizlerde yüksek maliyetlerin daha da artmasına neden olur. Hidrokarbon alanların tespitinde uzun soluklu çabalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışmada öncelikli alan tespitinde, planktonların hareketi sediment çökelim ilişkisi araştırılmıştır. Planktonlar, hareket kabiliyeti olmayan canlılardır. Hareketlerini, akıntının doğasına göre belirlerler. Buzullarda dahi görülebilen bu canlılar, Doğu Karadeniz’de de ağırlıklı olarak görülür. Bu son derece küçük ölü organik maddeler deniz veya okyanus tabanına düşer ve zooplankton adı verilen hayvanlardan veya fitoplankton adı verilen bitkilerden oluşur ve zamanla deniz tabanına iner ve nehirler yoluyla denize giren inorganik maddelerle karışır ve böylece enerji kaynaklarını oluşturma potansiyeli taşır. Bu çalışma plankton varlığından yola çıkarak metorolojik verilerin incelenmesi ile belirlenen tarihlerde yaklaşık 20000 km2 açık deniz alanına ait uzaktan algılama bulanıklık ve sıcaklık haritaları ile incelenmiştir. Bulanıklık haritaları için secchi disk ölçümleri ile yerinde pH, Ec ve sıcaklık ölçümü alınmıştır. İyidere- Hopa arasında sekiz alan potansiyel mikro sediment çökelme alanı olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Plankton, Sıcaklık Haritası, Bulanıklık Haritası, Secchi Disk, Açık Deniz Maden Aramacılığı

Destekleyen Kurum

MTA GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Proje Numarası

2018-38-14-04

Teşekkür

Bu çalışma, MTA Genel Müdürlüğü tarafından 2018-38-14-04 no.lu ‘Doğu Karadeniz Gaz Hidratlarının Oluşum Mekanizmasının Belirlenmesi ve Çevresel Etkilerinin Araştırılması’ projesi kapsamında desteklenmiş ve projenin raporundan üretilmiştir. Yerinde yapılan secchi disk ölçümlerinde yardımlarını gördüğüm Prof. Dr. Zeynal Abiddin Ergüler’e, uzaktan algılama haritalarının temini için Ayşe Dağlıyar ve Melis Bayındır’a çok teşekkür ederim.

Kaynakça

• [1] Koray, T. (2002). Denizel Fitoplanktonlar. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No:32, 228 pp. İzmir.
• [2] Şahin. Y. ve Akyurt. İ. (2010). Planktonlar ve Fotobiyoreaktörler. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi. Volume: 1 Number: 2. 83-92.
• [3] Cirik, S. ve Gökpınar, Ş. (1993). Plankton Bilgisi ve Kültürü. Ege Su Ürünleri Fakültesi Yayınları No:47, 274 pp. İzmir.
• [4] Galimov, E.M., Kodina, L.A., Stepanets, O.V. et al. (2006). Biogeochemistry of the Russian Arctic. Kara Sea: Research results under the SIRRO project, 1995–2003. Geochem. Int. 44, 1053–1104.
• [5] Dessandier, PA., Borrelli, C., Yao, H. et al. (2020). Foraminiferal δ18O reveals gas hydrate dissociation in Arctic and North Atlantic ocean sediments. Geo-Mar Lett 40, 507–523.
• [6] Panieri G, Graves C ve James R. (2016). Paleo-methane emissions recorded in foraminifera near the landward limit of the gas hydrate stability zone offshore western Svalbard . Geochemistry Geophysics Geosystems. 17(2):521-537
• [7] Panieri, G et al. (2014). Late Holocene Foraminifera Of Blake Ridge Diapir: Assemblage Variation And Stable-Isotope Record In Gas-Hydrate Bearing Sediments. Marine Geology 353. 99-107.
• [8] Wan, S. et all. (2018). Foraminifera From Gas Hydrate-Bearing Sediments Of The Northeastern South China Sea: Proxy Evaluation And Application For Methane Release Activity. Journal of Asian Earth Sciences 168. 125-136.
• [9] Schmale, O., Wäge, J., Mohrholz, V., Wasmund, N., Gräwe, U., Rehder, G., Labrenz, M. ve Loick Wilde, N. (2018). The contribution of zooplankton to methane supersaturation in the oxygenated upper waters of the central Baltic Sea. Lımnology and Oceanography. 63 (1).412-430.
• [10] Traganza, E.D., J.W. Swinnerton ve Cheek C.H. (1979). Methane supersaturation and ATP-zooplankton blooms in near-surface waters of the Western Mediterranean and the subtropical North Atlantic Ocean. Deep-Sea Res. 23A, 1237-1245.
• [11] Bastviken, D., Ejlertsson, J., Sundh, I. ve Tranvik, L. (2003). Methane as a Source of Carbon and Energy for Lake Pelagic Food Webs. Ecology. 84. 4. 969-981.
• [12] Devlin, S. P. et al. (2015). Top consumer abundance influences lake methane efflux. Nat. Commun. 6:8787. doi: 10.1038/ncomms9787.
• [13] Pohlman, J.W., Greinert, J., Ruppel, C., Silyakova, A., Vielstädte, L., Casso, M., Mienert, J. ve Bünz, S. (2017). Enhanced CO 2 uptake at a shallow Arctic Ocean seep field overwhelms the positive warming potential of emitted methane. Proceedings of the National Academy of Sciences 114 (21), 5355-5360.
• [14] Mau, S. Tu, T-H. Becker, M. dos Santos Ferreira, C. Chen, J-N. Lin, L-H. Wang, P-L. Lin S. ve Bohrmann G (2020) Methane Seeps and Independent Methane Plumes in the South China Sea Offshore Taiwan. Front. Mar. Sci. 7:543.
• [15] Grossart, H.-P., Frindte, K., Dziallas, C., Eckert, W. ve Tang, K. W. (2011). Microbial methane production in oxygenated water column of an oligotrophic lake. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 108, 19657–19661.
• [16] Bogard, M. J., Del Giorgio, P. A., Boutet, L., Chaves, M. C. G., Prairie, Y. T., Merante, A., et al. (2014). Oxic water column methanogenesis as a major component of aquatic CH4 fluxes. Nat. Commun. 5:5350.
• [17] U.S. Environmental Protection Agency. (1993). Methods for the determination of inorganic substances in environmental samples: Cincinnati, OH, U.S. Environmental Protection Agency EPA/600/R-93/100, 178 p.USEPA 180.1
• [18] International Organization for Standardization. (1999). Water quality — Determination of turbidity: Geneva, Switzerland, International Organization for Standardization, ISO 7027, 10 p.
• [19] ASTM International, 2003, D6855-03 Standard test method for determination of turbidity below 5 NTU in static mode: ASTM International, Annual Book of Standards, Water and Environmental Technology, 2003, vol. 11.01, West Conshohocken, Pennsylvania, 13 p.
• [20] TÜİK (2017). Su ürünleri üretim miktarları. Türkiye İstatistik Kurumu. Alıntılanma adresi: http://www.tuik.gov.tr/UstMenu. do?metod=temelist (20.04.2017).
• [21] Tachikawa, T.(2005). Mapping of Water Turbidity and Chlorophyll – A Concentration & Mapping of Water Surface Temperature Lecture Notes, Earth Remote Sensing Data Analysis Center.
• [22] Xing, Q. Chen, C.Q.ve Shi, P.(2006). Method of integrating Landsat-5 and Landsat-7 data to retrieve sea surface temperature in coastal waters on the basis of local empirical algorithm. Ocean Sci. J. 41, 97–104.
• [23] Mukherjee, S., Joshi, P.K., Mukherjee, S., Ghosh, A., Grag, R.D. ve Mukhopadhyay, A. (2013). Evaluation of vertical accuracy of open source Digital Elevation Model (DEM). International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 21, 205-217.
• [24] Özçalık, H. Torun, A., T. ve Bilgilioğlu, S., S. (2020). Landsat uydu görüntüleri kullanılarak Mogan Gölü’nün su yüzeyi ve arazi örtü değişiminin belirlenmesi. Türkiye Uzaktan Algılama Dergisi 2(2); 77-84.
• [25] Ehsani, A. ve Sivrikaya O. (2018). Okyanus ve Deniz Altı Madenciliğinin Kısa Tarihçesi. Karaelmas Fen ve Müh. Derg. 8(1):396-402.
• [26] Rowe, G. T. (2017). Offshore Plankton and Benthos of the Gulf of Mexico. Habitats and Biota of the Gulf of Mexico: Before the Deepwater Horizon Oil Spill . 641-767.
• [27] Marina, I.ve M. Lavrova, O., Y. (2017). Multi-sensor satellite survey of natural oil slicks in the southeastern Black Sea, Proc. SPIE 10422, Remote Sensing of the Ocean, Sea Ice, Coastal Waters, and Large Water Regions, 1042215.
• [28] Aryawati, R. ve Thoha, H. (2011). Hubungan Kandungan Klorofil-A Dan Kelimpahan Fitoplankton Di Perairan Berau Kalimantan Timur. Maspari Journal.2. 89-94.
• [29] Sorokın, Yu.I. (1983).The Black Sea. In: Ketchum, P.H. (Ed.), Ecosystems of the World, Ciltl 26. Estuaries and Enclosed Seas. Elsevier. Amsterdam. 253-291.
• [30] Codıspotı, L.A. Friederich, G.,E. Murray, J.W. ve Sakamoto, C.,M. (1991). Chemical variability in the Black Sea: implications of continuous vertical profiles that penetrated the oxic/anoxic interface. Deep-Sea Res I. 38. Suppl.2. 691-S710.
• [31] Sorokın, Yu.I., (2002). The Black Sea ecology and oceanography. Backhuys Publishers. Leiden. 875.
• [32] Pratiwi, N.,T.,M. Wulandari, D.,Y. Ayu, I.,P. ve Iswantari A. (2017). Diversity and Spatial Distribution of Plankton in Connected Waters of Bali Strait, Between Eastern Part of Java and Western Part of Bali Island. IOP Conf. Series: Earth and Environmental Science 54.
• [33] Dragsted, L.O. Vanhaecke, L. Brennan, L. Noerma, S. Nowrotek, M. ve Wright, A. L. (2020). Advances in Marine Plankton. Scientific Research An academic Publicer Books.
• [34] Konsulov, A. ve Kamburska, L. (1998). Black Sea Zooplankton Structural Dynamic and Variability off the Bulgarian Black Sea Coast During 1991-1995. In: NATO TUBlack Sea Project: Ecosystem Modelling as a Management Tool for the Black Sea, Symposium on Scientific Results, L. Ivanov and T. Oguz (eds.), Kluwer Academic Publishers, pp.281-292.
• [35] Satılmış, H.H. ve Bat, L. (2010). Yunus Araştırma Bülteni.10:2.
• [36] MGM. (2017). Meteoroloji Genel Müdürlüğü, İstasyon Bilgileri Veritabanı.
• [37] MGM. (2020). Meteoroloji Genel Müdürlüğü, İstasyon Bilgileri Veritabanı.