Supplier Selection in the Iron and Steel Industry with Multi-Criteria Decision Making Methods in a Spherical Fuzzy Environment

Yıl 2024, Cilt: 36 Sayı: 2, 116 - 133, 01.07.2024

Zeynep Simge Baysal Berk Ayvaz Muhammet Ceylan

https://doi.org/10.7240/jeps.1432211

Öz

When selecting suppliers, companies generally pay attention to criteria determined in accordance with their purchasing and competition strategies. However, it is known that many difficulties are encountered when making this choice, and therefore there are many issues that need to be taken into consideration. There are many suppliers in the market and the aim is to choose the one that is most suitable for the company among these suppliers. Multi-Criteria Decision Making (MCDM) methods are generally applied to solve supplier selection problems. In the study in question, the supplier selection problem for a company operating in the iron and steel industry that is subject to the Border Carbon Regulation Mechanism established within the scope of the European Green Deal is discussed. The performance evaluation of three suppliers was made and the suppliers in question were examined in 6 main and 23 sub-criteria. The study includes a decision-making approach that includes Spherical Fuzzy Analytical Hierarchy Process, TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) and CODAS (Communication Disorders, Audiology and Swallowing) methods. During the evaluation of suppliers, the Spherical Fuzzy AHP method was used to calculate the weights of the criteria determined by the experts, and it was determined that the most important criterion was price in the supplier selection phase in the iron and steel industry. Supplier 3 selected with the Spherical Fuzzy TOPSIS method, and spherical fuzzy CODAS method, Supplier 1 was determined to be the best alternative and the suppliers were ranked.

Anahtar Kelimeler

Multi-Criteria Decision Making (MCDM), Spherical Fuzzy Numbers, AHP, TOPSIS, CODAS, Supplier Selection

Küresel Bulanık Ortamda Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Demir Çelik Sektöründe Tedarikçi Seçimi

Öz

Şirketler tedarikçi seçimini gerçekleştirirken genel olarak satın alma ve rekabet stratejilerine uygun olarak belirlenmiş kriterlere dikkat etmektedirler. Fakat bu seçimi yaparken birçok zorlukla karşılaşıldığı, bu sebeple dikkat edilmesi gereken pek çok hususun bulunduğu bilinmektedir. Piyasada çok sayıda tedarikçi bulunmakta ve bu tedarikçiler içinden şirkete en uygun olanın seçilmesi amaçlanmaktadır. Tedarikçi seçim problemlerinin çözümünde genellikle Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemleri uygulanmaktadır. Bahis konusu çalışmada, Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında oluşturulan Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması’na tabi olan demir-çelik sektöründe faaliyet gösteren bir şirket için tedarikçi seçim problemi ele alınmıştır. Üç tedarikçinin performans değerlendirmesi yapılarak söz konusu tedarikçiler 6 ana, 23 alt kriterde incelenmiştir. Çalışmada, Küresel Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi, TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) ve CODAS (Communication Disorders, Audiology and Swallowing) yöntemlerini içeren bir karar verme yaklaşımı yer almaktadır. Tedarikçilerin değerlendirilmesi sürecinde uzmanlar tarafından belirlenen kriterlerin ağırlıklarını hesaplamak için Küresel Bulanık AHP yöntemi kullanılmış olup, demir-çelik sektöründe tedarikçi seçimi aşamasında en önemli kriterin fiyat olduğu tespit edilmiştir. Küresel Bulanık TOPSIS yöntemi kullanılarak Tedarikçi 3; Küresel Bulanık CODAS yöntemiyle ise Tedarikçi 1’in en iyi alternatif olduğu belirlenerek tedarikçiler sıralanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV), Küresel Bulanık Sayılar, AHP, TOPSIS, CODAS, Tedarikçi Seçimi

Kaynakça

• Ageron, B., Gunasekaran, A., & Spalanzani, A. (2012). Sustainable Supply Management: An Empirical Study. International Journal of Production Economics, 140, 168-182.
• Ertunga, E. İ., & Seyhun, Ö. K., (2022). Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması ve Türkiye’nin İhracatına Olası Etkileri. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, Cilt 13, Sayı 1, 2022, ss. 1-13
• T.C. Ticaret Bakanlığı (2023). Avrupa Yeşil Mutabakatı. https://ticaret.gov.tr/dis-iliskiler/yesil-mutabakat/avrupa-yesil-mutabakati
• Erbıyık. H., Kabakçı. G. A., & Erdil. A., (2021). Electre Yöntemi ile Otomotiv Sektöründe Tedarikçi Seçimi: Yeşil Tedarikçi Seçimi Uygulaması, Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi Özel Sayı 24, S. 421-429, Nisan 2021.
• Onat, A., & Kaçtıoğlu, S. (2020). Bulanık AHP ve Bulanık TOPSIS Yöntemi İle Tedarikçi Seçimi: Perakende Sektöründe Bir Uygulama. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 19(37), 65-79.
• Ho, W., Xu, X. & Dey, Pk. (2010). Tedarikçi Değerlendirmesi ve Seçimi için Çok Kriterli Karar Verme Yaklaşımları: Bir Literatür Taraması. Avrupa Yöneylem Araştırması Dergisi, 202, 16-24.
• Mendoza, A., (2007). Effective methodologies for supplier selection and order quantity allocation, The Pennsylvania State University The Graduate School, Doctor of Philosopy, 174 p.
• Kahraman, C., Cebeci, U. and Ulukan Z., (2003). Multi-criteria supplier selection using Fuzzy AHP, Logistics Information Management, volume 16, p. 382-394.
• S. Soner & S. Önüt. (2006) Çok Kriterli Tedarikçi Seçimi: Bir ELECTRE-AHP Uygulaması. Sigma Mühendislik ve Fen Bilimleri Dergisi, 24:4, 110-120.
• Tahriri, F., Osman, M. R., Ali, A., Yusuff, R., Esfandiary, A. (2008). AHP approach for supplier evaluation and selection in a steel manufacturing company. Journal of Industrial Engineering and Management (JIEM), ISSN 2013-0953, OmniaScience, Barcelona, Vol. 1, Iss. 2, pp. 54-76, https://doi.org/10.3926/jiem.v1n2.p54-76
• Büyüközkan, G., & Çiftçi, G. (2012). A novel hybrid MCDM approach based on fuzzy Dematel, fuzzy ANP and fuzzy TOPSIS to evaluate green suppliers. Expert Systems with Applications, 39, 3000-3011.
• Arıkan, F., & Küçükçe, Y. (2013). Satın Alma Faaliyeti İçin Bir Tedarikçi Seçimi- Değerlendirme Problemi ve Çözümü. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 27(2).
• Junior, F. R. L., Osiro, L. & Carpinetti, L. C. R. (2014). A comparison between Fuzzy AHP and Fuzzy TOPSIS methods to supplier selection. Applied Soft Computing, 21, 194-209.
• Bronja, H. (2015). Two-phase selection procedure of aluminized sheet supplier by applying fuzzy AHP and fuzzy TOPSIS methodology, Tehnicki vjesnik - Technical Gazette 22(4):821-828. https://doi.org/10.17559/TV-20140203122653
• Yılmaz, E. (2015). Bulanık AHP-VIKOR Bütünleşik Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 33(2), 331-354.
• Kara, İ., & Ecer, F. (2016). Ahp-VIKOR Entegre Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi: Tekstil Sektörü Uygulaması. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2), 255-272.
• Tekez, E., & Bark, N. (2016). Mobilya Sektöründe Bulanık TOPSIS Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi. Sakarya University Journal of Science, 20(1), 55-63
• Denizhan, B., Yalçıner, A. Y., Berber, Ş. (2017). Analitik Hiyerarşi Proses ve Bulanık Analitik Hiyerarşi Proses Yöntemleri Kullanılarak Yeşil Tedarikçi Seçimi Uygulaması, Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(1), ss. 63-78.
• Arslan. H. M., (2017). Electre I Yöntemi ile En Uygun Tedarikçinin Belirlenmesi: Ahşap Sektörü Uygulaması, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 7, Sayı: 1.
• Daldır, I., & Tosun, Ö. (2018). Bulanık WASPAS İle Yeşil Tedarikçi Seçimi, Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 23(4), ss. 193-208.
• Narayanan, Arun K. & Jinesh, N. (2018) Application of SWARA and TOPSIS Methods for Supplier Selection in a Casting Unit, International Journal of Engineering Research & Technology (IJERT), Vol. 7 Issue 05, May-2018, 2278-0181
• Madenoğlu, F., S. (2019). Green Supplier Selection In Fuzzy Multi Criteria Decision Making Environment, Business & Management Studies: An International Journal, 7(4), ss. 1850–1869.
• Doğan, N. Ö., & Akbal, H. (2019). Sağlık Sektöründe Tedarikçi Seçim Kararının AHP Yöntemi ile İncelenmesi: Bir Üniversite Hastanesi Örneği. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(4),440-456. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.664380
• Korkusuz Polat, T. & Kaçmaz, Ö. (2019). Supplier Selection Application with Fuzzy AHP in Machine Manufacturing Factory. Presented at the 4th International Symposium on Innovative Approaches in Engineering and Natural Sciences (ISAS WINTER-2019 (ENS)), Samsun, Turkey, Nov 22, 2019. SETSCI Conference Proceedings, 2019, 9, Page (s): 37-41, https://doi.org/10.36287/setsci.4.6.017
• Şekerci, A. Z., & Yazıcıoğlu, O. (2019). Ahp Yöntemi İle Tedarikçi Seçimi: Gıda Sektöründe Bir Uygulama. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 23-41.
• Cezlan, E. Ç. (2022). Çok ölçütlü karar verme yöntemleri ile yeşil tedarikçi seçimi: Sağlık sektöründe bir uygulama. Lojistik Dergisi, 55, 39-52.
• Unal, Y., & Temur, G. T. (2022). Sustainable supplier selection by using spherical fuzzy AHP. Journal of Intelligent & Fuzzy Systems, 42 (1), 593-603. https://doi.org/10.3233/JIFS-219214
• Nebati, E., Yürük, H., & Kenar, Z. (2021). Bir Otobüs İşletmesi İçin Tedarikçi Seçimi. Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi, 4(1), 1-14.
• Afzali, M., Afzali, A. & Pourmohammadi, H. (2022). An interval-valued intuitionistic fuzzy-based CODAS for sustainable supplier selection. Soft Computing, 1-22
• Ay Türkmen, M. & Demirel, A. (2022). SWARA Ağırlıklı Bulanık COPRAS Yöntemi ile Tedarikçi Seçimi, Alanya Akademik Bakış, 6(1), Sayfa No. 1739-1756.
• Zaralı, F. (2022). Third Part Reverse Logistics Service Provider Selection Using the Spherical Fuzzy TOPSIS Method. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 38(2), 268-279.
• Nebati, E. E., Ayvaz, B., Kuşakcı A. O. (2023). ERP System Evaluation in the Defense Industry: A Hybridized Spherical Fuzzy AHP-Codas Approach, Internatıonal Journal Of Information Technology & Decision Makıng , cilt.19, sa.2, ss.1-42, 2023
• Gündoğdu, F. K., & Kahraman, C. (2019). A novel fuzzy TOPSIS method using emerging interval-valued spherical fuzzy sets. Engineering Applications of Artificial Intelligence, 85, 307–323.
• Kocakaya, K.; Engin, T.; Tektaş, M. ve Aydın, U. (2021). Türkiye’de Bölgesel Havayolları için Uçak Tipi Seçimi: Küresel Bulanık AHP-TOPSIS Yöntemlerinin Entegrasyonu. Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulama Dergisi, 4(1), 27-58.
• Ghorabaee, M. K., Zavadskas, E. K., Turskis, Z., & Antucheviciene, J. (2016). A new combinative distance-based assessment (CODAS) method for multi-criteria decision-making. Economic Computation & Economic Cybernetics Studies & Research,50(3),25-44.