ECONOMIC DIMENSION OF HEALTH TOURISM: AN EVALUATION ON TURKEY

Yıl 2024, , 63 - 80, 30.04.2024

Ayşe Eryer

https://doi.org/10.53280/jer.1415610

Öz

One of the notable areas among alternative tourism types is health tourism. Health tourism is known as travel
for treatment purposes. Recently, competition in this sector has increased rapidly as a result of the participation
of developing countries such as Turkey as well as developed countries in the race in the field of health tourism.
The aim of this theoretical study is to examine the current situation of health tourism in Turkey, which has a
significant share in the world economy, and to investigate its economic contributions. As a result of the
examinations, it can be said that the development of the health tourism sector has a positive impact on national
income, employment and the country's economy with foreign currency inflow. It can be said that in order to
increase Turkey's market share in health tourism, leading countries in this field should be taken as an example,
more importance should be given to international promotion and these should be subsidized by the state.

Anahtar Kelimeler

Alternative Tourism, Health Tourism, Turkey

SAĞLIK TURİZMİNİN EKONOMİK BOYUTU: TÜRKİYE ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Alternatif turizm çeşitleri arasında dikkat çeken alanlardan biri de sağlık turizmidir. Sağlık turizmi, tedavi amacıyla yapılan seyahatler olarak bilinmektedir. Son dönemlerde sağlık turizmi alanındaki yarışa, gelişmiş ülkelerin yanı sıra Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerin de dahil olması neticesinde bu sektörde rekabet hızla artmıştır. Ülkelerin sağlık sektörüne yönelik turist sayısı artmış ve artan turist sayısı ülke ekonomisine katkı sağlamıştır. Teorik olarak ele alınan bu çalışmanın amacı, dünya ekonomisinde önemli bir orana sahip olan sağlık turizminin Türkiye’deki mevcut durumunu ele alıp ekonomik katkılarının neler olduğunu araştırmaktır. Bu amaçla Türkiye’de sağlık turizmine yönelik literatür incelemesinden faydalanılmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda sağlık turizminin ekonomik açıdan birçok olumlu etkisinin olduğu söylenebilmektedir. Ülke ekonomisine katkı sağlayan sağlık turizminde pazar payının artırılması için bu konuda öncü ülkelerin örnek alınması, uluslararası tanıtıma daha fazla önem verilmesi ve bunların devlet tarafından sübvanse edilmesi gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Alternatif Turizm, Sağlık Turizmi, Türkiye

Kaynakça

• Aksu, A. & Bayar, K. (2019). Development of Health Tourism in Turkey: SWOT Analysis of Antalya Province. Journal of Tourism Management Research. 6, 134-154.
• Altın, U., Bektaş, G., Antep, Z. & İrban, A. (2012). Sağlık Turizmi ve Uluslararası Hastalar İçin Türkiye Pazarı. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 157-163.
• Arslan, E. (2018). Sağlık Turizminde Türkiye'nin Son 5 Yılda Dünya Ülkeleri İçindeki Konumu ve Gelişmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, İstanbul.
• Aslanova, K. (2013). Türkiye’de Sağlık Turizmi ve Sağlık Turizmi Hukuku. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 2(3), 129-145.
• Ayat, M. & Sharifi, M. (2024). Identification and Evaluation of Strategic Factors Affecting the Development of Health Tourism: A Mixed Approach. Strategic Management Studies, doi:10.22034/SMSJ.2023.391355.1825
• Aydın, D. & Şeker, S. (2011). Kamu Hastanelerinde Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Uygulama Rehberi, http://www.saglik.gov.tr/SaglikTurizmi/dosya/1-74694/h/rehber-uygulama.pdf (Erişim Tarihi: 12.10.2023).
• Bağçı, E., Uzun, C. & Bostan, A. (2020). Covid-19 and Health Tourism. Journal of Awareness, 5(3), 331-348.
• Bayar, K. (2019). Dünyada ve Türkiye’de Sağlık Turizminin Önemi ve Gelişimi Antalya Yöresi Araştırması. Akdeniz Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Antalya.
• Bilgir, B. (2021). Turizm Gelirleri ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kars.
• Borek, D., Bugajska, M. & Raniszevski, S. (2023). Innovative Trends in Health Tourism: Medical, Legal and Organizational Aspects, http://dx.doi.org/10.29119/1641-3466.2023.172.2
• Bostan, A. & Aydın, A. (2021). Bölgesel Kalkınma Ajanslarının Sağlık Turizmin Gelişmesindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Aydın Adnan Menderes Üniversity Journal of Travel and Tourism Research, 21-46.
• Bozgeyik, Y. & Yoloğlu, Y. (2015). Türkiye’de Turizm Gelirleri İle GSYH Arasındaki İlişki: 2002-2014 Dönemi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(40), 627-640.
• Can, B. (2019). Türkiye ve Dünyada Sağlık Turizmi ve Hastaların Türkiye’yi Tercih Etme Nedenleri: Özel Bir Hastane Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Chaulagain, S., Farboudi, M. & Fu, X. (2021). Americans' Intention to Visit Cuba as A Medical Tourism Destination: A Destination and Country Image Perspective. Tourism Management Perspectives, 40, 1-15.
• Çetin, T. (2011). Termal Turizm Potansiyeli Açısından Kozaklı (Nevşehir) Kaplıcaları. Turkish Studies, 6(1), 899-924.
• Çıtak, G. & Keklik, B. (2022). Covid-19 Pandemisinin Sağlık Turizmine Etkisinin Nitel Bir Araştırma ile İncelenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 9(2), 161-172.
• Değişgel, S. & Bingöl, Z. (2018).Şanlıurfa İlinin Gençlik Turizmi Potansiyelinin İncelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 377-390.
• Dinler, Z. (2003). İktisada Giriş. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Doğan, B. & Aslan, A. (2019). Türkiye’de Sağlık Turizminin Mevcut Durumu ve Ülke Ekonomisine Katkıları. Dicle Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(18), 391-420.
• Gündüz, F. F., Gündüz, S. & Yavuz, H. B. (2019). Türkiye'nin Sağlık Turizmi Talebini Etkileyen Faktörlerin Analizi: Çekim Modeli Yaklaşımı. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 717-740.
• Hadian, M., Jabbari, A., Hossein, S. & Sheikhbardsiri, H. (2021). Medical Tourism Development: A Systematic Review of Economic Aspects, International Journal of Healthcare Management, https://doi.org/10.1080/20479700.2019.1677977
• Heydarov, M. S. & Gülmez, M. (2021). Alternatif Turizm Kapsamında Eğitim Turizmi: Akdeniz Üniversitesi’nde Bir Uygulama. Verimlilik Dergisi, 3, 263-275.
• Jiang, J., Wu, H. & Song, Y. (2022). Diversified Demand for Health Tourism Matters: from a Perspective of The Intra-Industry Trade. Social Science & Medicine, 293, 1-10.
• Kabacık, M. (2021). Covid 19 Pandemisinin Türkiye Sağlık Turizmine Etkileri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5, 464-476.
• Kandır, S. Y., Karadeniz, E., Özmen, M. & Önal, Y. B. (2008). Türk Turizm Sektöründe Büyüme Göstergelerinin Turizm İşletmelerinin Finansal Performansına Etkisinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(1), 211-237.
• Karakoç, S. (2017). Küresel Dünyada Sağlık Turizminin Önemi ve Türkiye’nin Durumu. Nuh Naci Yazgan Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Kayseri.
• Katırcıoğlu, S. (2009). Tourism, Trade and Growth: The Case of Cyprus. Applied Economics, Taylor and Francis Journals, 41(21), 2741-2750.
• Kızılırmak, İ. & Kurtuldu, H. (2005). Kültürel Turizmin Önemi ve Tüketici Tercihlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Çalışma. Gazi Üniversitesi, Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 100-120.
• Kolcu, B. (2023). Türkiye’de Ekoturizm Uygulamaları ve Ekonomiye Katkıları. Nevşehir Hacı Bektaşi Veli Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir.
• Kozak, N. (2012). Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi’nde Yayımlanan Hakem Denetimli Makalelerin Bibliyometrik Profili. Türk Kütüphaneciliği, 26(4), 734-756.
• Kördeve, M. K. (2016). Sağlık Turizmine Genel Bir Bakış ve Türkiye’nin Sağlık Turizmindeki Yeri, Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 2(1), 51-61.
• Kuşat, N. & Esen, E. (2022). Sağlık Turizmi Perspektifinden Türk Sağlık Sektörü Rekabet Gücü. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 6(1), 38-50.
• Olalı, H. (1988). Turizm Dersleri. İzmir: İstiklal Matbaası.
• Özbay, G. (2018). Alternatif Turizm Politikaları İçerisinde Kış Turizmi: Türkiye’ye Yönelik Swot Analizi. The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences, 4(2), 203-213.
• Özden, Ş. (2017). Sağlık Turizminin, Avrupa Birliği Entegrasyonu Sürecinde Türkiye Ekonomisi Üzerindeki Olası Etkilerinin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Özer, Ö. & Sungur, C. (2012). Türkiye’nin Dünya Sağlık Turizmindeki Yeri ve Ekonomik Boyutu. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(7), 69-81.
• Özgül, A. (2014). Türkiye’de Sağlık Politikaları Üzerine Bir Değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
• Özsarı, S. H. & Karatana, Ö. (2013). Sağlık Turizmi Açısından Türkiye’nin Durumu. The Journal of Kartal Training and Research Hospital, 24(2), 136-144.
• Seyidoğlu, H. (2015). Uluslararası İktisat Teori Politika ve Uygulama. (20. Bs.), İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Sezer, İ. & Kılıç, M. (2015). Yayla Turizmi ve Rekreasyon Amacıyla Yaylalara Gelen Ziyaretçilerin Bakış Açılarının Değerlendirilmesi: Kulakkaya Yaylası Örneği. Uluslararası Sosyal ve Ekonomik Bilimler Dergisi, 5(2), 8-16.
• Soysal, A. (2017). Sağlık Turizmi: Tehdit ve Fırsatlar Bağlamında Türkiye Açısından Bir Durum Değerlendirmesi. Uluslararası Turizm ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2, 169-187.
• Şahbaz, R. P., Akdu, U. & Akdu, S. (2012). Türkiye’de Medikal Turizm Uygulamaları; İstanbul ve Ankara Örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(27), 267-296.
• Şahin, U. & Şahin, M. (2018). Türkiye’de Sağlık Turizminin Potansiyeli ve Geleceği: Swot Analizi. Journal of Avareness, 3, 288-300.
• Tengilimoğlu, D. (2005). Sağlık Turizmi: Tedavi Amaçlı Turizm ve Termal Turizmde Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Hastane Dergisi, 34.
• Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı, Sağlık İstatistikleri Yıllığı, (2022). https://www.saglik.gov.tr/TR-84930/saglik-istatistikleri-yilliklari.html
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2023). https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turizm-Istatistikleri-IV.-Ceyrek:-Ekim---Aralik,-2023 53661#:~:text=Turizm%20geliri%202023%20y%C4%B1l%C4%B1nda%20bir,ise%20paket%20tur%20harcamalar%C4%B1%20olu%C5%9Fturdu.
• Türkiye Sağlık Vakfı, (2010). Dünyada ve Türkiye’de Sağlık Turizmi-2010 Durum Analiz Raporu ve Çözüm Önerileri. Ankara: Efil Yayınevi.
• Tütüncü, Ö., Kiremitçi, İ. & Çalışkan, U. (2011). Sağlık Turizmi, Güvenlik ve Kalite. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 22(1), 91-93.
• USHAŞ, (2021). https://www.ushas.com.tr/saglik-turizmi-verileri/: www.ushas.com.tr
• USHAŞ, (2023). https://www.ushas.com.tr/saglik-turizmi-verileri/: www.ushas.com.tr
• World Health Organızation (WHO), (2014). Basic Document, Forty-Eighth Edition. World Health Organization, 224s.
• Yalçın, B. (2013). Antalya İli Sağlık Turizmi Araştırması. Akdeniz Üniversitesi Doktora Tezi, Antalya.
• Yıldırım, H. H. & Altunkaya, U. (2006). Türkiye’nin Sağlık Turizmi Potansiyeli ve Güçlükler. Hastane ve Yaşam Dergisi, 2(12), 120-123.
• Yıldırım, H. H. (2018). Sağlık Turizmi ve Anadolu Nimetleri: Markalaşma Yolunda Türkiye İçin Stratejik Bir İş Modeli Önerisi. (2. Bs.), Ankara: TÜSPE Yayınları.
• Yıldırım, K., Karaman, D. & Taşdemir, M. (2014). Makro Ekonomi. (12. Bs.), Ankara: Seçkin Yayınevi.
• Yıldız, Z. (2011). Turizmin Sektörünün Gelişimi ve İstihdam Üzerindeki Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 5(5), 54-71.
• Yılmaz, H. &Yılmaz, N. (2022). Dünyada ve Türkiye’de Dijital Sağlık Uygulamaları. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 9(1), 64-72.
• Yılmaz, S., Sarıaydın, İ. & Sönal, T. D. (2020). İngiltere Özelinde Türkiye’nin Sağlık Turizmi Fırsatları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 7(1), 74-85.
• Zengingönül, O., Emeç, H., İyilikçi, D. E. & Bingöl, P. (2012). Sağlık Turizmi: İstanbul’a Yönelik Bir Değerlendirme. Ekonomistler Platformu, 1-50.