EFFICIENCY ANALYSIS OF PARTICIPATION BANKS IN TURKEY

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 42 - 53, 30.12.2020

İsmet Bolat Erhan Akardeniz

Öz

The aim of this research, which of the variables in the selected scale participation banks in Turkey is determined to endeavour more efficiently. Research data were obtained from the Participation Banks Association of Turkey (TKBB) data set. In the study 2015-2019 annual between data were selected As an activity method in the study; BCC-O (variable return to scale), DEA (Data Envelopment Analysis) were used. 4 participation banks in 2015, 5 in 2016, 2017 and 2018, and 6 in 2019 were included in this nalysis. In the study, collected funds and total assets as input variables, funds used and net profit were selected as output variables. According to the BCC-O efficiency results, It was observed that the number of years in which the participation banks in the analysis failed to reach the efficiency score in the years examined was less than the number of years in which they reached the efficiency score. It was determined that only Kuveyt Türk participation bank reached the sufficient efficiency score in all the periods examine.

Anahtar Kelimeler

Participation Bank, Financial Efficiency, Data Envelopment Analysis

TÜRKİYE’DEKİ KATILIM BANKALARININ ETKİNLİK ANALİZİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, seçilen değişkenler ölçeğinde Türkiye’deki katılım bankalarından hangilerinin daha etkin çalıştığının belirlenmesidir. Araştırmanın verileri Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB) veri setinden elde edilmiştir. Araştırmada 2015-2019 yılları arası yıllık veriler kullanılmıştır. Çalışmada etkinlik yöntemi olarak; BCC-O (ölçeğe göre değişken getiri altında çıktı yönelimli), VZA (Veri Zarflama Analizi) kullanılmıştır. Analize 2015 yılında 4, 2016, 2017 ve 2018 yıllarında 5 ve 2019 yılında 6 katılım bankası dahil edilmiştir. Çalışmada girdi değişkenler olarak toplanan fonlar ve toplam aktifler, çıktı değişkenler olarak, kullandırılan fonlar ve net kar seçilmiştir. BCC-O etkinlik sonuçlarına göre, analizde yer alan katılım bankalarının incelenen yıllarda etkinlik skoruna ulaşamadıkları yıl sayısının etkinlik skoruna ulaştıkları yıl sayısından daha az olduğu görülmüştür. Sadece Kuveyt Türk katılım bankasının incelenen dönemlerin tamamında yeterli etkinlik skoruna ulaştığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Katılım Bankaları, Finansal Etkinlik, Veri Zarflama Analizi (VZA)

Kaynakça

• Aydın, Y. (2017). Küresel Kriz Çerçevesinde Katılım Bankalarının ve Ticari Bankaların Mali Performanslarının Topsis Yöntemiyle Analizi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Çorum.
• Aziz, F. & Jamali, N. M. (2008). Is Mudaraba’a Lawful?. Journal of Management and Social Sciences, 4(2), 82-88.
• Bozdoğan, T., Ersoy, B., Kaygusuz, M. (2018). Camels Değerlendirme Sistemiyle Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının Topsis Yöntemiyle Analizi, 5(30), 4309-4323.
• Bozkurt, E., Sevinç, H., Sevinç, D.E. (2019). Katılım Bankacılığının Etkinliği Üzerine Bir Değerlendirme: Türkiye Örneği, Internatıonal Congress of Islamic Economy, Fınance and Ethics (ISEFE), 27-28 Nisan 2019, İstanbul, 28-39.
• Cebeci, İ. (2010). Modern İslam İktisadı Literatüründe Murabaha Tartışmaları. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Çarıkçı, O. & Akbulut, F. (2020). Türk Bankacılık Sektörünün Veri Zarflama Analizi ile Etkinliğinin Ölçülmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(1), 215-226.
• Depren, Ö. (2008). Veri Zarflama Analizi ve Bir Uygulama, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Gökçen, G. & Gönen İ. (2017). Katılım Bankalarının Finans Sektörü İçindeki Yeri ve Katılım Bankalarına Yönelik Müşteri Algısı. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 61-77.
• Güney, G. (2018). Türkiye’ de Devlet Eliyle Katılım Bankacılığı Dönemi: Bir Etkinlik Analizi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(3), 1539-1546.
• Hayta, B. & Ateş, B.Ü. (2018). Katılım Bankalarında Fon Yönetimi: Sukuk Uygulamasıi. Turkish Studies Economics, Finance and Politics, 13(22) 107-127.
• Karaca, S.S., Ekşi İ.H,, Altemur, N. (2019). Türkiye’ deki Katılım Bankalarının Etkinlik Analizi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10(2), 280-290.
• Karakuş, A. (2016). Katılım Bankacılığında Dış Ticaret Finansmanı ve Ürünleri. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Öndeş, T., Şimşek, A., Sümer, S. (2018). Katılım Bankalarının Kredi Kullananlar Açısından Tercih Edilmeme Sebepleri: Atatürk Üniversitesi Akademisyenleri Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(4), 897-920.
• Özçelik, F., & Öztürk, A.B. (2019). Girdi Olarak Maliyetlere Yönelik Veri Zarflama Analizi Modelleri ile Göreli Etkinlik Analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(2), 1011-1028.
• Özden, H.Ü. (2008). Veri Zarflama Analizi (VZA) İle Türkiye’deki Vakıf Üniversitelerinin Etkinliğinin Ölçülmesi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 167-185.
• Özkan, T. (2020). Türk Bankacılık Sektöründe Finansal Performans Ölçmede TOPSIS Yönteminin Kullanımı: Katılım Bankaları Üzerine Bir Uygulama. Maliye ve Finans Yazıları, 2020 (113), 47-64.
• Özkan, M. & Özcan, A. (2018). Veri Zarflama Analizi (VZA) İle Seçilmiş Çevresel Göstergeler Üzerinden Bir Değerlendirme: OECD Performans İncelemesi. Yönetim Bilimleri Dergisi, 16(32), 485-508.
• Özkara, B. (2010). Katılım Bankalarının Fon Toplama ile Fon Kullandırım İşlemleri ve Katılım Bankalarının Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
• Öztürk, D., Canbaz, M.F., Gür, M. (2017). Katılım Bankaları İle Mevduat Bankalarının 2009-2016 Yılları Etkinliklerinin VZA İle Karşılaştırılması. Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları (INES-2017), 3(1), 328-337.
• Özüdoğru, H. (2018). Türkiye’de Katılım Bankalarının Etkinlik Analizi, 4th International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS-2018), 60-69,Venice/Italy.
• Sarı, Z. (2015). Veri Zarflama Analizi ve Bir Uygulama. Hacettepe Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Sümer, G. & Onan, F (2015). Dünyada Faizsiz Bankacılığın Doğuşu, Türkiye’deki Katılım Bankacılığının Gelişme Süreci Ve Konvansiyonel Bankacılıktan Farkları. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 296-308.
• Tetik, N. & Şahin, A. (2020). Katılım Bankalarının Finansal Performans Analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 34(2), 293-314.
• Ustaoğlu, D. (2014). Türkiye’ de Katılım Bankacılığı Sektördeki Yeri ve Önemi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Aydın.