BİR METAL SANAYİ İŞLETMESİNDE ERGONOMİK RİSK ANALİZİ

Yıl 2018, , 159 - 175, 24.12.2018

Barkın Özoğul Bedriye Çimen , Emin Kahya

https://doi.org/10.21923/jesd.359123

Cited By: 7

Öz

Bir işletme, iş görenin sağlılığını korumak için
gerekli ergonomik risk analizlerini yapmak, önleyici tedbirler bulmak ve
bunları uygulamakla sorumludur. İş gören sağlının yanı sıra işletmeler
açısından kayıplar (kalitesiz üretim, iş günü kayıpları vb.) da göz önüne
alınmalıdır. Bu amaç doğrultusunda çalışmada bir metal sanayisinde genleşme
tankları üretim hattında yapılan 7 işlemin toplamda 17 iş elemanında
incelemeler yapılmış, çalışanın maruz kaldığı ergonomik risk düzeyleri REBA ve
OWAS yöntemleri ile tespit edilmiştir. REBA yönteminde tüm vücudun duruşsal
riskleri daha ayrıntılı bir şekilde incelenmiş , OWAS yönteminde ise tüm
vücudun temel hareketleri ele alınıp belirli zaman skalasında bilgisayar
desteği alınarak incelenmiştir. Söz konusu analizlerden çıkan skorlar
değerlendirilmiş, risk analizi skorlarına göre iyileştirme önerilerinde
bulunulmuştur.  Önerilen iyileştirmeler sonucunda işlemlerin iş
elemanlarında risk düzeylerinin ihmal edilebilir seviyelere çekilerek çalışanın
kas iskelet sistemi rahatsızlıklarının azaltılması ve bunun işletmelerde
doğurduğu kayıpların mümkün olan en az seviyeye çekilmesi sağlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ergonomik risk değerlendirme, REBA, OWAS

ERGONOMIC RISK ANALYSIS IN A METAL INDUSTRY OPERATION

Öz

An organization is responsible for making ergonomic
risk analysis, finding preventive measures and implementing them to protect the
health of the worker. In addition to the health of workers, losses in terms of
businesses (poor quality production, loss of working days, etc.) should also be
considered. For this purpose, in this study, 17 work steps in 7 different
processes of expansion tanks production line in a metal industry were examined
and their ergonomic risk levels are determined by REBA and OWAS methods. The
stance risks of the whole body are scrutinized in detail in the REBA method and
the basic movements of the whole body were examined by computer support at
specific time scales in OWAS method. Scores of these analyzes were evaluated
and suggestions for improvement according to risk analysis scores were made. As
a result of the proposed improvements, the risk levels of the work processes of
the operations are reduced to negligible levels​ ​ to reduce the incidence of
musculoskeletal disorders in the worker and​ ​ to minimize the losses of these
worker's losses.

Anahtar Kelimeler

Ergonomic risk analysis, REBA, OWAS

Kaynakça

• Akay, D., Dağdeviren, M., Kurt, M., 2003. Çalışma Duruşlarının Ergonomik Analizi. Gazi Üni. Müh.-Mimarlık Fakültesi Dergisi, 18(3), 73-84.
• Atıcı, H., Gönen, D., Oral, A., 2015. Çalışanlarda Zorlanmaya Neden Olan Duruşların REBA Yöntemi ile Ergonomik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3(3), 239-244.
• Atıcı, H., 2016. Kablo Demetleme Konveyör Hattında Bilgisayar Destekli Ergonomik Analizler. Yüksek Lisans Tezi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
• Babalık, F., 2014. Mühendisler İçin Ergonomi İşbilim. Dora Yayıncılık, Bursa, 610 s.
• Bernard, B. P., 1997. Musculoskeletal Disorders and Workplace Factors: A Critical Review of Epidemiologic Evidence for Work-related Musculoskeletal Disorders of the Neck, Upper Extremity and Low Back Pain, U.S Department of Health and Human Services NIOSH Publication, 97-141.
• Chiasson, M. E., Imbeau, D., Major, J., Aubry, K., Delisle, A. 2012. Comparing the Results of Eight Methods Used to Evaluate Risk Factors Associated with Musculoskeletal Disorders. International Journal of Industrial Ergonomics, 42, 478-488.
• David, G., C., 2005. Ergonomic Methods for Assessing Exposure to Risk Factors for Work-Related Musculoskeletal Disorders. Occupational Medicine, 55, 190-199.
• David, G., Woods, V., Li, G., Buckle, P., 2008. The Development Of The Quick Exposure Check (QEC) for Assessing Exposure to Risk Factors for Works Related Musculoskeletal Disorders. Aplied Ergonomics, 39,57-69.
• Engström, T., Medbo, P., 1997. Data Collection and Analysis of Manual Work Using Video Recording and Personal Computer Techniques. International Journal of Industrial Ergonomics, 19, 291-298.
• Esen, H., Fığlalı, N., 2013. Çalışma Duruşu Analiz Yöntemleri ve Çalışma Duruşunun Kas-İskelet Sistemi Rahatsızlıklarına Etkileri. Sakarya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 17(1), 41-51
• Haslegrave, C.M, 1994. What do We Mean by a Working Posture?. Ergonomics, 37(4), 781-799
• Hignett, S., McAtamney, L., 2000. Rapid Entire Body Assessment (REBA). Applied Ergonomics, 31 (2), 201-205.
• Kara, Y., Atasagun, Y., Peker, A., 2014. Montaj Hatlarında Çalışma Duruşlarının REBA Yöntemi ile Analizi ve Ergonomik Risk Değerlendirmesi, 7. Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı, 5 - 7 Mayıs, İstanbul.
• Karhu, O., Kansi, P., Kuorinka, I. (1977). Correcting Working Postures in Industry: A Practical Method for Analysis ”Applied Ergonomics”, 8(4), 199-201.
• Karwowski, W., Marras, W. S., 1999. The Occupational Ergonomics Handbook. 1st. Edition, Florida: CRC Press.
• Kocabaş M., 2009. Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışan İş Görenlerde Zorlanmaya Neden Olan Çalışma Duruşlarının Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Selçuk Üniversitesi.
• Koç, S., Testik, Ö.M., 2016. Mobilya Sektöründe Yaşanan Kas-İskelet Sistemi Risklerinin Farklı Değerlendirme Metotları İle İncelenmesi Ve Minimizasyonu. Endüstri Mühendisliği Dergisi, 27(2), 2-27.
• Mert., E. A., 2014. Ergonomik Risk Değerlendirme Yöntemlerinin Karşılaştırılması ve Bir Çanta İmalat Atölyesinde Uygulanması. Yayınlanmamış İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi. T.C Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü.
• OSHA(Occupational Safety and Health Administration), 2010.
• Özcan, E., Kesiktaş Sakar, N., Alptekin, H.K., Özcan, E.E. 2007. Mesleki Kas İskelet Risklerinin Değerlendirilmesinde QEC Ölçeğinin (Quick Exposure Check-Hızlı Maruziyet Değerlendirme) Türkçe Uyarlamasının Güvenilirliği. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 70(40), 98-102.
• Özel, E., Çetik, O., 2010. Mesleki Görevlerin Ergonomik Analizinde Kullanılan Araçlar ve Bir Uygulama Örneği. Dumlupınar Üni. Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 22, 41-56.
• Polat, O., Mutlu, Ö., Çakanel, H., Doğan, O., Özçetin, E., Şen, E., 2017. Bir Mobilya Fabrikasında Çalışan İşçilerin Çalışma Duruşlarının REBA Yöntemi ile Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 5 (ÖS:Ergonomi2017), 263-268.
• Rivilis, I., Cole, D.C., Frazer, M.B., Kerr, M.S., Wells, R.P., Ibrahim, S., 2006. Evaluation of a Participatory Ergonomic İntervention Aimed at İmproving Musculoskeletal Health. American Journal of Industrial Medicine, 49 (10), 801-810.
• Roman-Liu, D., 2014. Comprasion of Concepts in easy-to-use Methods for MSD Risk Assessment, Aplie Ergonomics, 45 (3), 420-427.
• Sağıroğlu, H., Coşkun, B. M., Erginel, N., 2015. REBA ile Bir Üretim Hattındaki İş İstasyonlarının Ergonomiksel Risk Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 3 (3) , 339-345.
• Slavendy, G., 1987. Handbook Of Human Factors, Newyork.
• Santos, J., Sarriegi, J., M., Serrano, N., Torres, J. M., 2007. Using Ergonomic Software in Non-repetitive Manufacturing Processes: A Case Study. International Journal of Industrial Ergonomics, 37, 267-275.
• Şimşek, M. (1994). Mühendislikte Ergonomik Faktörler, Marmara Üniv. Teknik Eğitim Fakültesi Yayın No: 9, İstanbul.
• Ulutaş. İ., Gündüz T., 2017. Otomotiv Kablo İmalatında Ergonomik Risk Analizi. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 22(2).
• Westgaard, R.H., Aaras, A., 1984. Postural Muscle Strain as a Casual Factor in the development of muscle skelatal ilness Applied Ergonomics, 15(3), 162-174.