BELENYENİCE BARAJI’NDA KULLANILAN DOĞAL YAPI MALZEMELERİNİN JEOTEKNİK ÖZELLİKLERİ VE GÖVDE TİPİ SEÇİMİNDE MÜHENDİSLİK YAKLAŞIMLARI

Yıl 2018, , 334 - 347, 23.06.2018

Hüseyin Çaldırak , Bedri Kurtuluş

https://doi.org/10.21923/jesd.413676

Öz

Belenyenice Barajı, tarımsal sulama ve rekreasyon amaçlı projelendirilmiş
bir baraj olup bölge ekonomisine ciddi katkılar sağlamaktadır. Bu barajın
projelendirilmesinde Doğal Yapı Malzemelerinin (DYM) nitelik ve nicelik
yönünden karakterizasyonu projenin fizibilitesi açısından çok büyük önem
taşımaktadır. Bu çalışma, Belenyenice Barajı’nın DYM olanaklarını, malzemelerin
detaylı jeoteknik analizini ve gövde tipi seçiminde ortaya koyulan mühendislik
yaklaşımlarını kapsamaktadır. Bu bağlamda, ofis, arazi ve laboratuvar
çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Ofis çalışmaları, sahanın genel jeolojisi ile
ilgili literatür bilgilerinin derlenmesi ve 1/25000 ölçekli topografik
haritalar ile uydu görüntülerinden faydalanarak potansiyel DYM alanlarının
belirlenmesini kapsamaktadır. Arazi çalışmaları kapsamında, belirlenen potansiyel
DYM alanlarında malzemenin niteliği ve niceliği ile ilgili gözlem yapılmış ve
bu alanlarda malzeme araştırma çukurları açılarak numuneler alınmıştır. Alınan
numuneler üzerinde laboratuvar çalışmaları kapsamında deneyler yapılmış ve
malzemenin gövdede kullanılabilirliği analiz edilmiştir. Tüm bu analizler
sonucunda malzeme alnının baraj eksenine olan uzaklığı malzemenin niteliği ve
niceliği göz önüne alınarak Belenyenice Barajı’nın gövde tipi kil çekirdekli
kaya dolgu olarak projelendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Belenyenice Barajı, Doğal Yapı Malzemeleri (DYM), Barajlarda gövde tipi seçimi, Malzeme araştırma çukuru

GEOTECHNICAL PROPERTIES OF NATURAL STRUCTURAL MATERIALS UTILIZED IN BELENYENICE DAM AND ENGINEERING APPROACHES ON BODY TYPE SELECTION

Öz

Belenyenice Dam which is projected for agricultural irrigation and recreation purposes, makes significant contributions to the regional economy. In the projection of this dam, qualitative and quantitative characterization of Natural Structural Materials (NSM) in terms of project feasibility is very important. This study comprises the NSM possibilities of Belenyenice Dam, detailed geotechnical analysis of geo-materials and the engineering approaches for the selection of dam body type. In this context, office, field and laboratory works have been implemented. Within office works, literature about the general geology of the study area was compiled and determination of potential NSM areas based on the 1/25000 scaled topographical map and satellite images were carried out. Within the context of field works, observations on the quality and the quantity of the materials in the specified potential NSM areas are realized and soil samples were handled from excavated trial pits. Laboratory tests have been performed on the soil samples within the laboratory works and the usability of the material dor the dam body was analysed. As a result of all these analysis, Belenyenice Dam body type was projected as clay core rock fill dam considering the distance between the NSM area and dam axis location and based on the quality and the quantity of the materials.  

Anahtar Kelimeler

Belenyenice Dam, Natural Structural Materials (NSM), Body type selection, Material investigation trial pit

Kaynakça

• Akyürek, B., Soysal, Y., 1981. Biga Yarımadası Güneyinin (Savaştepe-Kırkağaç-Bergama-Ayvalık) Temel Jeoloji Özellikleri. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 95, 95-96.
• Aral, İ. F., 2004. Karatepe bazaltlarının (Çorlu-Tekirdağ) yapı malzemesi olarak kullanılabilirliği. İÜ Mühendislik Fakültesi Yer Bilimleri Dergisi, 17(2), 69-76.
• Binal, A., 2008. The Determination of Gel Swelling Pressure of Reactive Aggregates by ASGPM Device and A New Reactive-Innocuous Aggregate Decision Chart. Construction and Building Materials, 22(1), 1218-1228.
• Binal, A., Kasapoğlu, K.E., 2003. Design and Application of the Mortar Cylinder Test for Determination of Effect of the Alkali Silica Reaction Concrete Aggregates. Int. Symp. Indust. Min. Build. Ston. (IMBS'2003), Istanbul, 625-632.
• Canoğlu, M.C., 2016b. Lulu Adası’nın (Abu Dhabi) jeoteknik incelemesi ve mühendislik parametrelerinin belirlenmesi. MAKÜ FEBED, 7(1), 27-37.
• Canoğlu, M.C., Kurtuluş, B., 2016. Su yapılarında gövde tipi optimizasyonu ve doğal yapı malzemelerinin mühendislik parametrelerinin belirlenmesi: Kışlademirli Göleti örneği (Kütahya). Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 6(2), 250-264.
• Canoğlu, M.C., Kurtuluş, B., 2017a. Determination of the dam axis permeability for the design and the optimization of grout curtain: An example from Orhanlar Dam (Kütahya-Pazarlar). Per. Eng. Nat. Sci., 5(1), 37-43.
• Canoğlu, M.C., Kurtuluş, B., 2017b. Permeability of Savcıbey Dam (Bilecik) axis location and design of grout curtain. Bull. Min. Res. Exp., 154, 157-168.
• Canoğlu, M.C., 2017a. Deterministic landslide susceptibility assessment with the use of a new index (factor of safety index) under dynamic soil saturation: an example from Demirciköy Watershed (Sinop/Turkey). Carpathian J. Erth. Env. Sci., 12(2), 423-436.
• Çelik, M. Y., Kavas, T., 2001. Elvanpaşa (Afyon) trakiandezitlerinin jeolojisi ve yapı taşı olarak kullanılabilirliğinin araştırılması. OÜ. Müh. Mim. Fak. Derg., 14(2), 24-36.
• Koçyiğit, A., Canoğlu M.C., 2017. Neotectonics and seismicity of Erzurum pull-apart basin, East Turkey. Russian Geology and Geophysics, 58, 99-122.
• Okay, A.I., 2011. Tavşanlı Zonu: Anatolid-Torid Bloku'nun Dalma-Batmaya Uğramış Kuzey Ucu. Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 142, 195-226.
• Özer, M., Ulusay, R., Işık, N.S., 2012. Evaluation of damages to light structures erected on a fill material rich in expansive soil. Bull. Eng. Geol. Environ., 71, 21-36.
• Ulusay, R., Tuncay, E., Hasançebi, N., 2010. Preliminary assessments on geo-engineering properties of peaty soils and consolidation settlement at an organized industrial district (Turkey). Bull. Eng. Geol. Environ., 69 (3), 397-410.