Öz
Bu araştırmada Sandıklı (Afyonkarahisar) havzasının genel hidrojeolojik ve hidrojeokimyasal değerlendirmelerinin yapılarak havzadaki optimum yeraltısuyu yönetim planlarının düzenlenmesi hedeflenmektedir. Sandıklı havzası, Ege bölgesinin Đç Batı Anadolu bölümünde yeralan ve Büyük Menderes havzasına açılan önemli havzalardan biridir. Sandıklı Kuruçay ovası ve Küçük Sincanlı ovası olmak üzere iki ovanın birleşmesinden oluşan Sandıklı havzası, yaklaşık olarak 1556 km2 ’lik bir alanı kapsamaktadır. Sandıklı havzası yarı kapalı bir havza özelliğine
sahiptir. Havzanın içinden doğan Kestel çayı, havza dışında Büyük Menderes nehrinin sularına karışmakta ve Ege denizine dökülmektedir. Havzanın önemini artıran diğer bir unsur ise içerisinde 72 0C sıcaklığa ulaşan Hüdai sıcak ve mineralli kaynağının boşalımının bulunmasıdır. Hüdai jeotermal suları tektonizma ve volkanizma ile ilişkili olarak açığa çıkmaktadır.
Çalışma alanı içerisinde Kuvaterner alüvyon, Pliyosen çökeller ve Kretase kireçtaşları önemli akifer ortamları oluşturmaktadır. Havzada Eylül-2008 ve Mayıs-2009 dönemlerinde yapılan yeraltısuyu seviye ölçümlerine göre, havzanın genel yeraltısuyu akım yönünün Büyük Menderes Nehri’ne doğru olduğu belirlenmiştir. Çalışma alanında yaklaşık 1072 adet sondaj kuyusu bulunmaktadır. Bu kuyulardan içme ve yoğun olarak sulama amaçlı kullanım mevcuttur. Bölgede aşırı su çekimi nedeniyle yeraltısuyu seviyesinde düşümler (ortalama 10 m/yıl) gözlendiği için, günümüzde yeni sondaj kuyularının açılmasına izin verilmemektedir. Bu durum Hüdai jeotermal sularını da olumsuz etkilemekte olup, havza bazında ayrıntılı hidrojeolojik araştırmaların gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Herhangi bir su kaynağının kullanım koşullarını sınırlayan en önemli etken suyun hidrojeokimyasal özellikleridir. Bu çalışmada havzadaki yeraltısularının genel hidrojeokimyasal değerlendirmelerinin yapılabilmesi için temsili seçilen lokasyonlardan analizler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlar yeraltısularının Ca-HCO3’lı sular fasiyesinde olduğu belirlenmiştir. Hüdai sıcak ve mineralli su kaynağı ise Na-Cl ‘lü su sınıfındadır.
Anahtar Kelimeler
Sandıklı (Afyonkarahisar) havzası hidrojeoloji hidrojeokimya
Öz
The aims of this research are to determine hydrogeological and hydrogeochemical investigations of Sandıklı (Afyonkarahisar) basin and to plan of optimum groundwater management of the basin. The Sandıklı basin is situated in the west of the Aegean region and discharge to the Büyük Menderes Basin. The research area is occurred from Sandıklı Kuruçay and Küçük Sincanlı basins. It has 1556 km2 recharge area. The basin has a semi-closed basin property due to discharge to Kestel River. The river is appear from the Sandıklı basin and discharge to the Aegean Sea via the Büyük Menderes River. Furthermore, Hüdai geothermal waters (72 ºC) located in Sandıklı which emerge as result of the tectonics are one of the most important geothermal areas of the country. In the research area, Quaternary alluvium, Pliocene sediments and Cretaceous limestones are important aquifer units. According to groundwater level measurements of September-2008 and May-2009 terms, general groundwater flow direction of the basin is towards to the Büyük Menderes River. 1072 pumping wells are located in the research area. These wells are utilized to drinking and irrigation purposes densely. Decreasing of groundwater (average 10 m/year) has observed due to overexploitation of groundwater in the research area. Therefore, a new well dugging has not been given permission by governmental associations nowadays. In addition, Hüdai geothermal water is also influenced negatively by overexploitation of the waters. It is shown that the hydrogeological investigations in detail must be made in the Sandıklıbasin.Hydrogeological properties which are controlled to using conditions of water sources are the most important factors. Representative locations were selected to general hydrogeochemical evaluating of groundwater in the basin and, physical and chemical analyses of groundwater were made. According to the classification of the waters, cold groundwaters have Ca-HCO3 facies and Hüdai thermal and mineral waters have Na-HCO3 facies. observed due to overexploitation of groundwater in the research area. Therefore, a new well dugging has not been given permission by governmental associations nowadays. In addition, Hüdai geothermal water is also influenced negatively by overexploitation of the waters. It is shown that the hydrogeological investigations in detail must be made in the Sandıklıbasin.Hydrogeological properties which are controlled to using conditions of water sources are the most important factors. Representative locations were selected to general hydrogeochemical evaluating of groundwater in the basin and, physical and chemical analyses of groundwater were made. According to the classification of the waters, cold groundwaters have Ca-HCO3 facies and Hüdai thermal and mineral waters have Na-HCO3 facies.
Anahtar Kelimeler
Sandıklı (Afyonkarahisar) Basin hydrogeology hydrogeochemistry
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Jeoloji Mühendisliği |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 25 Şubat 2011 |
| Gönderilme Tarihi | 22 Aralık 2009 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2011 Cilt: 1 Sayı: 3 |