Terkedilmiş Balya (BALIKESİR) Pb-Zn Maden Atıklarının Ağır Metal ve Doğal Radyoaktivite İçeriği ve Çevre Kalitesi Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2012, Cilt: 2 Sayı: 1, 0 - , 09.01.2012

Celalettin Şimşek , Orhan Gündüz , Alper Elçi

Öz

Balya (Balıkesir) kurşun ve çinko maden sahası 1940 yılına kadar işletilmiş ve daha sonra terk edilmiş bir maden sahasıdır. Önemli oranda maden atığı ve flotasyon ürünü malzeme Sarısu deresi yanında ve Sarısu deresini besleyen yan derelerin taşkın yataklarında hiçbir önlem alınmadan depolanmıştır. Maden atıklarından kaynaklanan asidik maden drenajının (AMD) gerek Sarısu deresine aktığı gerekse de çevrede küçük göletçikler halinde biriktiği tespit edilmiştir. Maden atıkları, dere sedimanları ve ana kayadan alınan örnekler üzerinde yapılan ağır metal ve radyoaktif element analizlerinde, önemli oranda sülfür bileşikleri belirlenmiştir. Bunun yanı sıra, maden atığında ortalama 2 mg/kg As, 9 mg/kg Pb ve 651 mg/kg Cu, radyoaktif element analizlerinde ortalama 23 Bq/kg 226Ra, 23 Bq/kg 232Th ve 850 Bq/kg 40K ölçülmüştür. Elde edilen sonuçlar ışığında, maden atıklarında radyoaktif element derişimleri açısından normal değerler içinde olduğu, ancak çevre ve su kalitesine zarar verecek oranda arsenik, bakır ve kurşun içerdiği tespit edilmiştir. Sahada, yüksek oranda arsenik ve diğer metal içeren asidik maden drenajı yüzeysel sulara karışmakta ve kirlenmelerine neden olmaktadır. Maden atıklarının evsel ve sanayi atıkları ile karşılaştırıldığında oldukça yüksek kirletici derişimine sahip olduğu göz önüne alındığında, bunların diğer tehlikeli atıklar gibi depolanarak, özellikle asidik maden drenajının çevreye salınımının önüne geçilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

-