TÜRKİYE'NİN TEKTONİK YAPISININ GRAVİTE VERİLERİ KULLANILARAK DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 2, 258 - 264, 23.06.2018

Ali Elmas

https://doi.org/10.21923/jesd.371723

Cited By: 2

Öz

Türkiye'nin başlıca
yapısal süreksizlikleri gravite verileri kullanılarak bu çalışmada ele
alınmıştır. Çalışmada, çizgisellikleri ortaya çıkarmak için toplam yatay türev
tekniği kullanılmıştır. Kullanılan bu teknik, Türkiye Bouguer gravite
verilerinden elde edilmiş rejyonal gravite verilerinin birinci düşey türev
değerlerine uygulanmıştır. Bölgeye ait yapısal süreksizlikler belirlenirken,
toplam yatay türev haritasının maksimum genlik değerlerinden yararlanılmıştır.
Belirlenen çizgisellikler, bölgedeki mevcut faylarla karşılaştırılmıştır. Bu
çalışma ile önceki çalışmalar arasında iyi bir uyum olmakla birlikte, yeni
süreksizlikler bulunmuştur. Bu çalışmada, bölgenin jeolojik yapısının daha iyi
anlaşılması için yapılacak çalışmalara yol gösterecek şekilde sonuçlar elde
edilmiştir. Çalışmanın sonuçlarının, Türkiye'de deprem açısından riskli
yerlerin belirlenmesinde yol gösterici olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Toplam Yatay Türev, Birinci Düşey Türev

EVALUATION OF TECTONIC STRUCTURE OF TURKEY BY USING GRAVITY DATA

Öz

The main structural discontinuities of Turkey
are addressed using gravity data in this study. In the study, total horizontal
gradient technique was used to reveal the lineaments. This technique is applied
to first vertical derivative values of regional gravity data that calculated
from the Bouguer gravity data of Turkey. When the structural discontinuities
belonging to the region are determined, the maximum amplitude values of the
total horizontal derivation map are utilized. The determined lineaments are
compared with existing faults in the region. New boundaries of discontinuity
have been found with good harmony between this work and previous studies. In
this study, results were obtained to guide the work to be done in order to
better understand the geological structure of the region. It is believed that
the results of the study can be a guide in determining risky places in Turkey
in terms of earthquake.   

Anahtar Kelimeler

Turkey, Horizontal Gradient, First Vertical Derivative, Structural Discontinuity

Kaynakça

• Arısoy, M. Ö., Dikmen, Ü., 2011. Potensoft: MATLAB-based Software for potential field data processing, modelling and mapping. Computer & Geosciences, 37, 935–942.
• Arni, P., 1939. Doğu Anadolu ve mücavir mıntıkalarının tektonik ana hatları. M.T.A. Tayini., seri B, No. 4, Ankara.
• Cooper, G. R. J., Cowan, D. R., 2006. Enhancing potential field data using filters based on the local phase. Computers and geosciences, 32 (10), 1585-1591.
• Egeran, N., 1947. Tectonique de la Turquie et relations etc. Impr. G. Thomas, Nancy.
• Ercan, Ö. A., Şeren, A., Elmas, A., 2014. Gold and silver prospection using Magnetic, Radiometry and Microgravity Methods in the Kışladağ province of Western Turkey. Resource Geology, DOI: 10.1111/rge.12024.
• Erol, O., 1989. Türkiye Jeomorfolojisi. "Türkiye'nin Jeomorfolojik Evrimi ve Bugünkü Genel Jeomorfolojik Görünümü", Yayınlanmamış Ders Notu, İstanbul.
• Evjen, H. M., 1936. The place of the vertical gradient in gravitational interpretations. Geophysics, 1, 127–136.
• Eyüboğlu, Y., Santosh, M., Dudas, F.O., Akaryali, E., Chung, S.L., Akdag, K., Bektas, O., 2013. The nature of transition from adakitic to non-adakitic magmatism in a slab-window setting: a synthesis from the eastern Pontides, NE Turkey. Geoscience Frontiers 4, 353–375.
• Gunn, P. J., 1975. Linear transformations of gravity and magnetic fields. Geophysical Prospecting, 23 (2), 300-312.
• Ketin.İ., 1959. Türkiye'nin Orojenik Gelişmesi. MTA Dergisi, No:53. Ankara.
• Lyngsie, S. B., Thybo, H., Rasmussen, T. M., 2006. Regional geological and tectonic structures of the North Sea area from potential field modelling. Tectonophysics, 413 (3–4), 147–170.
• Miller, H. G., Singh, V., 1994. Potential field tilt -a new concept for location of potential field sources. Journal of Applied Geophysics, 32, 213–217.
• Nabighian, M. N., 1972. The Analytic Signal of two dimensional magnetic bodies with polygonal cross section: Its properties and use for automated anomaly interpretation. Geophysics, 37, 507–517.
• Okay, A.I., and Tüysüz, O., 1999. Tethyan sutures of northern Turkey. In "The Mediterranean Basins: Tertiary extension within the Alpine orogen" (eds. B. Durand, L. Jolivet, F. Horváth and M. Séranne), Geological Society, London, Special Publication 156, 475-515.
• Okay, A.I., 1986. High pressure/low temperature metamorphic rocks of Turkey. In: Blueschists and Eclogites (ed. B.W. Evans and E.H. Brown), Geological Society of America Memoir No. 164, 333-348.
• Oruç, B., Keskinsezer, A., 2008. Structural setting of the northeastern Biga Peninsula (Turkey) from tilt derivatives of gravity gradient tensors and magnitude of horizontal gravity components. Pure Applied Geophysics, 165, 1913-1927.
• Oruç, B., 2010. Edge detection and depth estimation using a tilt angle map from gravity gradient data of the Kozaklı-Central Anatolia Region, Turkey. Pure and Applied Geophysics, DOI: 10.1007/s00024-010-0211-0.
• Pavlis, N. K., Holmes, S. A., Kenyon, S. C., Factor. J. K., 2008. An Earth Gravitational Model to Degree 2160: EGM2008. EGU General Assembly 2008, Vienna, Austria, April 13–18, 2008. http://earth-info.nga.mil/GandG/wgs84/gravitymod/egm2008. (Ziyaret tarihi: 11 Şubat 2017).
• Spector, A., Grant, F. S., 1970. Statistical models for interpreting aeromagnetic data. Geophysics, 35, 293–302.
• Şengör, A. M. C., Yılmaz, Y., 1981. Tethyan evolution ol Turkey : A plate tectonic approach. Tectonophysics, 75, 181 - 241.
• Şengör, A.M.C.,1980. Türkiye'nin Neotektoniğinin Esasları: TJK Konferanslar Dizisi, s,40.Ankara.
• URL-1 (https://www.google.com.tr/search?tbmisch&sa=1&q=türkiyenin+güncelleşmiş+fay+haritası) (Ziyaret tarihi: 10 Haziran 2017).
• U.S. Geological Survey, Digital Elevation Models GTOPO30, Virginia, 1998. http://webmap.ornl.gov/wcsdown/wcsdown.jsp?dg_id=10003_1, (Ziyaret tarihi: 11 Şubat 2017).