İLKÖĞRETİM YAPILARINDA ERGONOMİ KAVRAMININ İNCELENMESİ: TİP PROJE İLKOKULU İLE TASARIM PROJESİ İLKOKULUNUN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2018, Cilt: 6 , 220 - 233, 24.12.2018

Sinem Tapkı , Çiğdem Canbay Türkyılmaz

https://doi.org/10.21923/jesd.360651

Cited By: 3

Öz

Eğitim kurumsal olarak ilkokulda başlamaktadır. Okula
başladıktan sonra çocuklar, zamanlarının çok büyük bir çoğunluğunu okulda
geçirmektedirler. Bu anlamda ilkokullarda çocukların motivasyonu, verimliliği,
fiziksel ve bilişsel gelişimi için; okulların fiziksel koşulları büyük öneme
sahiptir. Eğitim ortamlarında ergonomik düzenlemelerin yapılması; ortamlarının
kalitesini verimini arttıracak, öğretmen ve öğrencilerin daha iyi bir ortamda
öğrenme yaşantıları geçirmelerini ve kalıcı öğrenmelerden deneyim kazanmalarını
kolaylaştıracaktır. Çalışmanın  amacı,  ilkokul  binalarının  ergonomik açıdan
 kullanım durumunu  ortaya
koymaktır. Bu amaca ulaşabilmek için şu sorulara cevap aranmıştır: Fiziki
mekanlar
öğrenci sayısına göre yeterli midir?
Bu birimler mekansal, görsel, işitsel, termal konfor şartlarını sağlamakta mıdırlar? Kullanılan araç-gereç ve donanımlar ergonomik açıdan yeterli midir?
Bu soruların cevapları, çalışmada seçilen tip proje ilkokulu ve tasarım projesi
ilkokulunda aranmıştır.
Türkiye’de milyonlarca öğrencinin öğrenim gördüğü ilköğretim okulları daha çok
aynı
mimari özellikte yapılan tip proje
olarak tasarlanmaktadır. Bu tip projeler
Türkiye genelinde coğrafi şartlar gözetilmeksizin tüm bölge ve illerde yapılmaktadır. Diğer taraftan, ender olmakla birlikte
tasarlanan özgün ilkokul projeleri de bulunmaktadır.
Bu çalışmada, tip proje
ilkokulu ve
tasarım proje
ilkokulunun
ergonomik konfor şartlarına uygun olup olmadığı irdelenmiştir. Kullanılan
araç-gereç ve donanımların ergonomik açıdan yeterli olup
olmadığı gibi sorulara cevaplar aranmıştır.
Çalışma sonunda tip proje ilkokulu ile tasarım projesi ilkokulu ergonomik açıdan karşılaştırılmış ve
farklılıkları ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ergonomi, Eğitim Yapıları, İlkokul, İlkokullarda Ergonomi

INVESTIGATION OF ERGONOMIC CONCEPTS IN PRIMARY EDUCATIONAL BUILDING: COMPARISON OF TWO PRIMARY SCHOOLS WITH DIFFERENT DESIGN APPROACH

Öz

Education begins as an institution in primary school. After starting school, children spend a great majority of their time at school. In this sense, primary schools in children's motivation, productivity, physical and cognitive development; physical conditions of schools is of great importance. Ergonomic arrangements in educational environments; improve the quality and efficiency of their environments, make it easier for teachers and students to experience learning experiences in a better environment and gain experience from permanent learning. The aim of the work is to demonstrate the ergonomic use of primary school buildings. In order to reach this aim, the following questions have been searched: Are physical spaces sufficient for the number of students? Are these  units providing spatial, visual, acoustic, thermal comfort conditions? Are the tools and equipment used sufficient in terms of ergonomics? The answers of these questions were searched in two primary school  selected in the study. The primary schools where millions of students study in Turkey are designed as a type project which is mostly done with the same architectural characteristics. Such projects are being implemented in Turkey in all regions and provinces without regard to geographical conditions. On the other hand, there are also unique elementary school projects designed together with rare. In this study, it was examined whether two primary school meet the ergonomic comfort conditions. At the end of the study, two primary school were compared in terms of ergonomics and their differences were revealed.

Anahtar Kelimeler

Ergonomic, Education building, Primary school, Ergonomics in primary school

Kaynakça

• Alkan, C., 1982, Çev. Eğitimde Ergonomi, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim, Kültür Örgütünün Eğitim Yapıları, İçerikleri, Yöntemleri ve Teknikleri Bölümünün Uluslararası Ergonomi Kurumu, 8.Genel Kongre
• Aydoğdu, N.G., Özbıçakçı, Ş., Çapık, C., Ersin, F., Kıssal, A., 2012, Bir Okul Toplumunda Gürültü Düzeyi Tanılaması ve Duyarlılık Eğitimi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 37(165) 238-245.
• Barker, L.L., 1982, Comminication in Classroom, New Jersey: Prentice Hall.
• Bilgiç, D.E., Surur, A.S., 2016, Okul Öncesi Eğitim Sistemlerinin Mekan Biçimlenişine Etkisi ve Reggio Emilia Eğitim Sisteminin Mekan Tasarımı Üzerine Denemeler. Megaron Dergisi, 11 (1), 162-176.
• Ciravoğlu, A., 2004. Çocuk Mekanları Tasarlamak. Mimarist Dergisi, 2004 (1) , 37-39.
• Çakıroğlu, N., 1962. Okul Yapıları İlkokullar, İstanbul: İTÜ.
• Çetinkaya, S., 2016, Eğitim Yapılarında Tasarım Kriterlerinin Araştırılması. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi.
• David, T.G., Weinstein, C.S., 1987. Spaces for Children , Newyork: Plenum Press.
• Dönmez, B., 2008. Okul ve Sınıf Ergonomisi yada İnsanı Öncelemek. Eğitime Bakış Dergisi, 11 (4) , 10-14.
• Eraslan, E., 2007, Ergonomi Ders Notları.
• Ertaş, Ş., 2012. Çocuk ve Spor İlişkisi Üzerine Fiziksel Biçimlenmeyi Etkileyen Ergonomik Faktörlere Dayalı Bir Model. Doktora Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Gök, H., Gürol, M., 2002. Zaman ve Ergonomik Açıdan İlköğretim Okul Binalarının Kullanım Durumu: Elazığ İli Örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (12) , 263-273.
• Gür, Ş.Ö., 2002. Çocuk Mekanları, İstanbul: Yem Yayınları.
• Gurallar, Ş., 2014. Nef İlkokulu Aracılığı ile Ulusal Mimarlık Ödülleri’ni Yeniden Düşünmek: Gültepe ve Ortabayır Mahallesi içinde ‘’Ortabayır’’, ‘’Zafer’’ ya da ‘’Nef İlkokulu’’. Mimarlık Dergisi, 380, 46-54.
• Karabey, H., 2004. Eğitim Yapıları Geleceğin Okullarını Planlamak ve Tasarlamak Çağdaş Yaklaşımlar, İlkeler, İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Kunz, W.S., 1998. Research Pictures at an Exhibition. The Educational Facility Planner, 34 (2), 5-9.
• Lueder, R., Rice, V.J.B., 2008. Ergonomics for Children, Newyork- London: Taylor&Francis Group.
• MEB, 1998, İlköğretim El Kitabı, Ankara.
• MEB, 2011, İnşaat Teknolojisi Bina Durumu Renk Tasarımı.
• MEB, 2014, Temel Eğitim Genel Müdürlüğü İlköğretim Kurumları Donatım Malzemeleri Standartları.
• MEB, 2015, İnşaat ve Emlak Dairesi Başkanlığı Eğitim Yapıları Asgari Tasarım Standartları Kılavuzu.
• Önder, H.H., Gül, M., Ergüldürenler, G., 2013, Eğitim Ortamında Ergonomi Kullanılması ve Örnek İdeal Sınıf Çalışması. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2013 (1), 41-55.
• Parlak, N., 1990. Neden Eğitim Ergonomisi? . A.Ü Eğitim Bilimleri Dergisi, 23(2), 769-774.
• Ruth, L., 2000. Design Standards for Children’s Environments., McGraw-Hill.
• Tunay, M., Melemez, K., Dizdar, E.N., 2005, Yüksek Öğretimde Kullanılan Okul Sıra ve Masalarının Antropometrik Tasarımı Bartın Orman Fakültesi Örneği. Teknoloji Dergisi, 8 (1), 93-99.
• Uşan, Ş., 2010, İlköğretim Okullarının Ergonomik Açıdan Değerlendirilmesi ve Yeniden Düzenlenmesi: Çukurova Bölgesindeki Uygulamalar. Yüksek Lisans Tezi. Çukurova Üniversitesi.
• Uşan, Ş., Oğulata, S.N., 2013. İlköğretim Okullarının Ergonomik Açıdan Değerlendirilmesi ve Yeniden Düzenlenmesi: Çukurova Bölgesindeki Uygulamalar. Ç.Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 29 (2), 99-109.
• Yalçınkaya, B., 2012, Eğitim Ortamında Başarının Gizli Etkeni Ergonomi. NWSA Education Science, 7 (2), 785-797.
• Yılmaz, A., 2012. İlköğretim Okullarının Fiziksel Yapılarının Eğitim ve Öğretim Açısından Değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 15(28), 77-107.
• Vitra Çağdaş Mimarlık Dizisi 3: Eğitim Yapıları. 2014. İstanbul: Yem Yayınları.
• http://www.arkitera.com/proje/2562/nef-ilkokulu
• http://www.arkiv.com.tr/proje/nef-ilkokulu/2562
• http://www.cinicimimarlik.com/tr/nef-ilkokulu/
• http://nefilkokulu.meb.k12.tr/tema/okulumuz_hakkinda.php
• https://issuu.com/xxi_dergi/docs/xxi_aralik13_ocak14/44
• http://www.archello.com/en/project/nef-primary-school
• http://www.meb.gov.tr