POLİKLİNİKLERDE FONKSİYONEL KONFOR ETMENLERİNDEN YÖN BULMA DAVRANIŞI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2018, Cilt: 6 , 197 - 204, 24.12.2018

İmran Kavaz , Tülay Zorlu

Öz

Hastaneler
alan olarak büyük, çok sayıda farklı mekanı bünyesinde barındıran, insanların
gündelik kullandıkları dilden çok farklı isimlendirmelerin ve
sınıflandırmaların kullanıldığı karmaşık sistemli yapılardır. Hastanelerde
kullanıcının ihtiyaç duyduğu hizmeti rahatsızlık duymadan, hızlı ve zamanında
alabilmesi için yön bulma konusu önem taşır.

Sağlık
yapılarının poliklinik kısımlarında kolay algılanabilir bilgi ve yönlendirmenin
önem ve gerekliliğini ortaya koymayı amaçlayan bu çalışma kapsamında Trabzon
ilinde yer alan bir devlet hastanesinde mevcut duruma ilişkin uyarı ve
yönlendirme levhaları Bechtel, Churchman’ın (2002) yön bulma stratejisine
ilişkin saptamaları (hedefi gördükten sonra ona doğru ilerlemek, hedefe ulaşan
bir yolu izlemek, çevresel birtakım elemanları kullanmak, zihinsel bir imajın
ya da bilişsel haritaların elde kullanımı) baz alınarak yerinde tespit
çalışması yapılmıştır. Bu çalışmanın ardından yapıyı kullanan ziyaretçilerin
davranışları O’Neill’in (1991) yön bulma davranış ölçütlerine göre gözlemlenmiş
ve gözlenen ziyaretçilere anket çalışması yapılmıştır. Bu gözlem sırasında
bireyin soru sorma, yakın çevreyi incelemek için duraksama, yazıları okumak
için duraksama ve geri dönüş eylemleri dikkate alınmış, yön bulma kolaylığının
sağlanmasında bilgilendirme panoları ve işaretçilerin bireyin hareketlerini ne
denli kolaylaştırıp yardımcı olduğu ve yeterli yönlendirmeyi sağlayıp
sağlayamadığı belirlenmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Fonksiyonel konfor, hastaneler, poliklinikler, yön bulma

A STUDY ON WAYFINDING AS A FUNCTIONAL COMFORT FACTOR IN OUTPATIENT CLINICS IN HOSPITALS

Öz

Hospitals are buildings with complex systems, founded on large areas, accommodating numerous spaces and, using different naming and classifications as distinct from the daily language. Hence, wayfinding is highly important for users to get needed services quickly and timely and without feeling any discomfort at hospitals. In the context of this study aiming to indicate the significance and necessity of easily perceivable information and guidance in outpatient clinics of healthcare establishments, on-site monitoring was performed for the warning and direction signs in a state hospital in Trabzon based on Bechtel and Churchman’s (2002) findings on wayfinding strategy (proceeding to the target after seeing it, following a route reaching the target, using certain environmental elements, using a mental image or cognitive maps). After that, the behaviours of the visitors in the building were observed according to O’Neill’s (1991) wayfinding behaviour criteria, and a survey was conducted with these visitors. During observation, the individuals’ actions of asking questions, stopping to examine close surrounding or reading signboards and making their way back were noted. The study attempted to explore how information boards and pointers facilitated and helped the individuals’ movements, and whether or not they provided sufficient guidance in wayfinding.  

Anahtar Kelimeler

functional comfort, hospitals, outpatient clinics, wayfinding

Kaynakça

• Referans1 Arthur, P., Passını, R., 1992. Wayfinding: People, Signs and Architecture, McGraw- Hill Book Company, New York.
• Referans2 Baskaya, A., Wilson, C., Özcan Y.Z., 2004. “Wayfinding in an Unfamiliar Environment: Different Spatial Settings of Two Polyclinics”, Environment and Behavior, 36(6): 836-864.
• Referans3 Başkaya A., Yıldırım, K. Ve Muslu, S.M., 2005. Poliklinik Bekleme Alanlarında Fonksiyonel ve Algı-Davranışsal Kalite: Ankara, İbni Sina Hastanesi Polikliniği, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 20 (1): 53-68.
• Referans4 Bechtel, B. , Churchman A., 2002. Environmental Psychology, John Wiley & Sons Inc, New York, Janet R. Carpman & Myron A. Grant, Wayfinding; A Broad View.
• Referans5 Carpman, J., Grant, M., & Simmons, D., 1984. No more mazes. Research about design for wayfinding in hospitals. Ann Arbor: University of Michigan Hospitals, Patient, & Visitor Participation Project.
• Referans6 Carpman, J., Grant, M.,&Simmons, D., 1985. Hospital design and wayfinding: A video simulation study. Environment and Behavior, 17, 296-314.
• Referans7 Down, R. M., & Stea, D., 1973. Cognitive Maps and Spatial Behavior.
• Referans8 Lynch, K., 1960. Image of the city. Cambridge, MA: MIT Press.
• Referans9 Marberry, S.O., 1997. Healthcare design, John Wiley and Sons, New York.
• Referans10 Montello, D.R. (2005) “Navigation”, Priti Shah ve Akira Miyake (Ed.), The Handbook of Visuospatial Thinking içinde (s. 257-294), Cambridge University Press, USA.
• Referans11 O‘Neill, M. J., 1991b. Effects of signage and floor plan configuration on wayfinding accuracy, Environment and Behavior, 223 (5): 553-574.
• Referans12 Passini, R., 1984a. ”Wayfinding in Architecture”, Environment and Design Series, Volume 4, Van Notstrand Reinhold Company, New York.
• Referans13 Passini, R., 1984b. “Spatial Representations, A Wayfinding Perspective”, Journal of Environmental Psychology, 4(2): 153–164.
• Referans14 Passini, R. ve Arthur, P., 1992. Wayfinding: People, signs and architecture, McGraw-Hill Ryerson
• Referans15 Peponis, J., Zimring, C., ve Kyung Choi, Y., 1990. Finding the building in the wayfinding, Environment and Behavior, 22.
• Referans16 Sönmez, E.B. ve Önder, E.D., 2015. Bir Tasarım Ölçütü Olarak Yön Bulma Kavramı: Tanımlar ve Tartışmalar, Megaron 10 (3): 355-364.
• Referans17 Şenkal, F., 2001. Sağlık Yapılarında Konfor Koşullarının Sağlanması, Yapı Dergisi, 240: 49-51
• Referans18 Weisman, G. D., 1981. Evaluating architectural legibility:Wayfinding in the built environment, Environment and Behavior, 13: 189-204.