DROUGHT CLASSIFICATION AND DETERMINATION OF ITS EFFECT BY STANDARDIZED PRECIPITATION INDEX (SPI) METHOD FOR KARACAÖREN DAM LAKES OF ITS SURROUNDINGS

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 3, 1142 - 1153, 28.09.2023

Simge Varol Mehmet Ulusoy

https://doi.org/10.21923/jesd.1291016

Öz

In this study, the meteorological drought in and around Karacaören-1 and 2 Dam Lakes, which are one of the important water resources of the Antalya basin, was tried to be determined by the Standardized Precipitation Index (SPI) method. Precipitation data measured at Isparta and Antalya DM stations were used and drought classifications were made for the region. According to Isparta DMI data, only 1 year (1969) was “Extremely Humid”, 4.26% “Moderate Arid”, 6.38% “Severe Arid” and 4.26% “Extreme Arid” in 94 years in the region. According to Antalya DMI data, 2.15% of the 93 years were "Extremely Humid", 11.83% "Moderate Arid", 2.15% "Severe Arid" and 3.22% "Extreme Arid". When the drought situation in both meteorological stations was evaluated together, it was seen that the drought had an effect at different intensities in similar periods. In addition, the level and volume changes of Karacaören-1 and 2 Dam Lakes in dry periods were investigated. Accordingly, when the Karacaören-1 Dam Lake level, volume and drought analysis results are evaluated together, it has been observed that there is a compatibility between the drought analyzes prepared from the data of Isparta and Antalya DM stations and the level and volume changes of Karacaören-1 Dam Lake. Especially in the droughts observed between 1995, 2000-2003 and 2016-2022 detected in both stations, it was observed that there were decreases in the levels and volumes of Karacaören-1 Dam Lake. In Karacaören-2 Dam Lake, a remarkable increase was determined in the level of the dam lake due to the heavy rainfall in the years 2006-2007.

Anahtar Kelimeler

Drought Analysis, Standardized Precipitation Index (SPI) Method, Karacaören Dam Lakes

Proje Numarası

FDK-2022-8702

KARACAÖREN BARAJ GÖLLERİ VE ÇEVRESİ İÇİN STANDARTLAŞTIRILMIŞ YAĞIŞ İNDEKSİ (SYİ) YÖNTEMİ İLE KURAKLIK SINIFLAMASI VE ETKİSİNİN BELİRLENMESİ

Öz

Bu çalışmada Antalya havzasının önemli su kaynaklarından biri olan Karacaören-1 ve 2 Baraj Gölleri ve çevresindeki meteorolojik kuraklık Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SYİ) yöntemi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Isparta ve Antalya DM istasyonlarında ölçülen yağış verileri kullanılmış ve bölge için kuraklık sınıflamaları yapılmıştır. Isparta DMİ verilerine göre bölgede 94 yıl içerisinde sadece 1 yıl (1969) “Aşırı Nemli”, %4.26 “Orta Derecede Kurak”, %6.38 “Şiddetli Kurak” ve %4.26 “Aşırı Kurak” geçmiştir. Antalya DMİ verilerine göre ise 93 yılın %2.15’i “Aşırı Nemli”, %11.83 “Orta Derecede Kurak”, %2.15 “Şiddetli Kurak” ve %3.22 “Aşırı Kurak” olarak geçmiştir. Her iki meteoroloji istasyonundaki kuraklık durumu birlikte değerlendirildiğinde kuraklığın farklı şiddetlerde benzer dönemlerde etkisini gösterdiği görülmüştür. Ayrıca kurak dönemlerdeki Karacaören-1 ve 2 Baraj Göllerinin seviye ve hacim değişiklikleri incelenmiştir. Buna göre Karacaören-1 Baraj gölü seviye, hacim ve kuraklık analiz sonuçları birlikte değerlendirildiğinde Isparta ve Antalya DM istasyonları verilerinden hazırlanan kuraklık analizleri ile Karacaören-1 Baraj Gölü seviye ve hacim değişikliklerinde uyumluluk olduğu gözlenmiştir. Özellikle her iki istasyonda tespit edilen 1995, 2000-2003 yılları arası ile 2016-2022 yılları arasında gözlemlenen kuraklıklarda Karacaören-1 Baraj Gölü seviye ve hacimlerinde de düşüşler olduğu görülmüştür. Karacaören-2 Baraj Gölünde ise 2006-2007 yıllarındaki yoğun yağışlara bağlı olarak baraj göl seviyesinde dikkat çeken bir artış belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kuraklık Analizi, Standartlaştırılmış Yağış İndeksi (SYİ) Yöntemi, Karacaören Baraj Gölleri

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

FDK-2022-8702

Teşekkür

Bu çalışma Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından FDK-2022-8702 nolu proje kapsamında desteklenmiştir.

Kaynakça

• Byun H.R., Wilhite D.A., (1999), Objective quantification of drought severity and duration, Journal of Climate, 12(9), 2747-2756.
• Choi M., Jacobs J.M., Anderson M.C., Bosch D.D., (2013), Evaluation of drought indices via remotely sensed data with hydrological variables. Journal of Hydrology, 476, 265-273
• Çerıbaşı H. ve Yazgan Kayabalı B., 2016. Karacören-1 Ve 2 Hes Projelerı Teknık Olmayan Özet (Çevre Ve Sosyal Durum Tespıtı), GAMA ENERJ A.S., ENCON Çevre Danışmanlığı A.Ş. Ankara, Mart 2016
• Doğan S., Tüzer M., 2011. Küresel iklim değişikliği ve potansiyel etkileri, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(1), 21-34.
• Edwards, D. C. and T. B. McKee, 1997: Characteristics of 20th century drought in the United States at multiple time scales. Climatology Report 97-2, Department of Atmospheric Science, Colorado State University, Fort Collins, Colorado.
• Gibbs W.J. and Maher J.V. (1967) Rainfall deciles as drought indicators. Bureau of meteorology bulletin no. 48. Commonwealth of Australia, Melbourne
• Gibbs W.J., Maher, J.V., (1967), Rainfall Deciles as Drought Indicators, Bureau of Meteorology Bulletin, 48, Melbourne, Australia.
• Kadıoğlu, M. (2011). Afet Yönetimi Beklenilmeyeni Beklemek En Kötüsü Yönetmek, Marmara Belediyeler Birliği, İstanbul.
• Kininmonth W.R., Voice M.E., Beard G.S., de Hoedt G.C. and Mullen C.E (2000) Australian climate services for drought management. In D.A. Wilhite (ed.) Drought, a global assessment., Routledge, pp. 210–222
• Kömüşçü A., Erkan A., (2006), Kuraklık ve Türkiye Açısından Genel Bir Değerlendirme, DMİ Genel Müdürlüğü Araştırma ve Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı, Ankara.
• McKee T.B., Doesken N.J., Kleist J., (1993), The Relationship of Drought Frequency and Duration to Time Scales, 8th Conference on Applied Climatology, 17-22 January, Anaheim, California, ss.179-183.
• McKee, T.B., N.J. Doesken and J. Kleist, 1993: The relationship of drought frequency and duration to time scale. In: Proceedings of the Eighth Conference on Applied Climatology, Anaheim, California,17–22 January 1993. Boston, American Meteorological Society, 179–184.
• Mishra A.K., Singh VP., (2011), Drought modeling - a review, Journal of Hydrology, 403, 157-175
• Orhan O., (2014), Konya Kapalı Havzası’nda Uzaktan Algılama ve CBS Teknolojileri İle İklim Değişikliği ve Kuraklık Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray.
• Palmer W.C., (1965), Meteorological Drought, U.S. Department of Commerce, Weather Bureau, Research Paper No: 45, Washington, DC., USA, 58ss.
• Partigöç, N.S., & Soğancı, S., 2019. Küresel iklim değişikliğinin kaçınılmaz sonucu: Kuraklık. Resilience, 3(2), 287-299.
• Shukla S., Wood A., (2008), Use of a Standardized Runoff Index For Characterizing Hydrologic, Geophysical Research Letters, 35(2), L02405, doi:10.1029/2007GL032487.
• Sırdaş S., Şen Z., (2003), GAP Bölgesinde kurak dönem özelliklerinin araştırılması, III. Atmosfer Bilimleri Sempozyumu, 19-21 Mart, İstanbul, Türkiye, ss.305‐317.
• Şener E., Şener Ş., (2019), Meteorolojik kuraklığın coğrafi bilgi sistemleri tabanlı zamansal ve konumsal analizi: Çorak Gölü Havzası (Burdur-Türkiye) örneği, Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 7(3), 596-607
• Şener, E., Şener, Ş. (2021). SPI ve CZI kuraklık indislerinin CBS tabanlı zamansal ve konumsal karşılaştırması: Burdur Gölü Havzası örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 7(1), 41-58.
• Tsakiris G., Vangelis H.J.E.W., (2005), Establishing a drought index incorporating evapotranspiration, European water, 9(10), 3-11.
• Turan, E.S., 2018. Türkiye'nin iklim değişikliğine bağlı kuraklık durumu., Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 2018; 4(1), 63-69, DOI: 10.213247/dacd.357384
• Vicente-Serrano S.M., Beguería S., López-Moreno J.I., (2010), A multiscalar drought index sensitive to global warming: The standardized precipitation evapotranspiration index. Journal of Climate, 23, 1696-1718.
• Wilhite D.A., Svoboda M.D., (2000), Drought early warning systems in the context of drought preparedness and mitigation, Early warning systems for drought preparedness and drought management’in İçinde, (Wilhite D.A, Sivakumar M.V.K., Wood D.A., Eds.), Lisbon, Portugal, ss.1‐21.
• Willeke G., Hosking J.R.M., Wallis J.R., Guttman N.B., (1994), The National Drought Atlas, U.S. Army Corps of Engineers Institute for Water Resources Report 94-NDS-4, 587ss.
• Wu H., Hayes M.J., Welss A., Hu Q., (2001), An evaluation the standardized precipitation index, the China-z index and the statistical Z-Score, International Journal of Climatology, 21, 745-758.
• Yüceerim, G., Yılmaz, G., Merve, E.T.Ö.Z., Acar, C.O., 2019. Kocadere Havzasında Standartlaştırılmış Yağış İndeksi İle Farklı Zaman Ölçeğinde Kuraklık Analizi. Toprak Su Dergisi, 70-76.