Dünyada en çok kullanılan yapı malzemelerinden biri olan betonun jeomekanik özellikleri (tek eksenli basınç dayanımı, UCS-C, nokta yükü dayanım indeksi, PLI-C ve ultrasonik P dalga hızı, UPV-C) mühendislik uygulamalarında ve tasarım aşamasında sıklıkla kullanılmaktadır. Betonun ana bileşeni agregalar (% 70–80) olduğundan beton özellikleri büyük ölçüde agregalar tarafından kontrol edilmektedir. Agregaların önemli mekanik bozulma testlerinden biri olan Agrega Darbe Dayanım İndeksi (ADDI) parametresinin belirlenebilmesi için de agregalar kullanılmaktadır. Dolayısıyla ADDI parametresi ile betonun jeomekanik özellikleri (UCS-C, UPV-C, PLI-C) arasında bir ilişki olması muhtemeldir. Bu nedenle bu çalışmada ADDI ve betonun jeomekanik özellikleri arasında ilişki olup olmadığı korelasyon analizleri yapılarak araştırılmıştır. Ayrıca, karşılaştırma yapmak amacıyla agregaların elde edildiği kayaçların jeomekanik özellikleri (tek eksenli basınç dayanımı (UCS-R), P dalga hızı (UPV-R), nokta yükü dayanım indeksi (PLI-R), görünür gözeneklilik (%n) ve birim hacim ağırlık) ve ADDI arasında korelasyon analizleri yapılmıştır. Sekiz farklı sağlam kayadan üretilen agregalar ADDI deneylerinde ve beton üretiminde kullanılmıştır. Betonun ortalama dayanım değerleri 4.5–26.4 MPa arasında ve kayaçların dayanımı 12–183 MPa arasında değişmiştir. ADDI değerleri ise % 5.1'den %24.6'ya değişmiştir. Bu çalışmada ADDI ve kaya parametreleri arasında yüksek-çok yüksek, ADDI ve beton parametreleri arasında ise yüksek derecede istatistiksel açıdan anlamlı korelasyon ilişkileri bulunmuştur. Zayıf kayaç (< 25 MPa) agregalarına ait beton örneklerinin çimento yerine agregaların kırılmasıyla yenilmeye uğraması ve betonun sadece agregalardan değil karışım parametrelerinden de etkilenmesi gibi nedenler korelasyon ilişkilerini kaya parametrelerine kıyasla nispeten düşürmüştür.
Yazar tarafından herhangi bir çıkar çatışması beyan edilmemiştir.
The geomechanical properties (uniaxial compressive strength, UCS-C, point load strength index, PLI-C, and ultrasonic P-wave velocity, UPV-C) of concrete, one of the most widely used building materials in the world, are frequently used in engineering applications and design stages. Since the main concrete’s constituent is aggregates (70–80%), properties of concrete are principally controlled by aggregates. The aggregate impact strength index (ADDI) is also attained from the test implemented using aggregates. Thus, there may be relations between the ADDI parameter and the concrete strength. Therefore, in the current study, whether there was a relationship between UCS-C and ADDI was researched by executing correlation analyses. Additionally, correlation analyses were performed between the uniaxial compressive strength (UCS-R) and ADDI of the rocks from which the aggregates were obtained. Aggregates produced from eight different intact rocks were utilized in concrete production. The mean concrete strength values changed between 4.5–26.4 MPa, and the rocks’ strength varies between 12–183 MPa. ADDI values vary from 5.1% to 24.6%. In this study, high to very high correlations were found between ADDI and rock parameters and high statistically significant correlations were found between ADDI and concrete parameters. The concrete samples of weak rock (< 25 MPa) aggregates were subjected to failure by aggregate fracture instead of cement and the concrete was affected not only by aggregates but also by mix parameters, which relatively reduced the correlation relations compared to rock parameters.
Aggregate Impact Strength Rock and Concrete Geomechanical Properties
No conflict of interest was declared by the author.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | İnşaat Geoteknik Mühendisliği, Kaya Mekaniği ve Tahkimat |
Bölüm | Araştırma Makaleleri \ Research Articles |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 20 Mart 2025 |
Gönderilme Tarihi | 22 Nisan 2024 |
Kabul Tarihi | 22 Kasım 2024 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 13 Sayı: 1 |