Tip 1 diyabetli ergenlerin beslenme ve egzersiz davranışlarının değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 3, 211 - 218, 29.12.2023

Selver Güler , Melike Yavaş Çelik , Ebru Öztürk Çopur

https://doi.org/10.15437/jetr.1326360

Öz

Amaç: Tip 1 diyabeti olan ergenlerin hastalığına uyumunun yanı sıra uygun beslenmeleri, planlı ve düzenli fiziksel aktivite yapmaları son derece önemlidir. Çalışmanın amacı, tip 1 diyabetli ergenlerde beslenme ve egzersiz davranışlarının değerlendirilmesidir.
Yöntem: Tanımlayıcı olarak yürütülen araştırmanın örneklemini tip 1 diyabet hastası 101 ergen oluşturuldu. Araştırmanın verileri “Kişisel Bilgi Formu ve Beslenme-Egzersiz Davranış Ölçeği” kullanılarak yüz yüze görüşme yöntemi ile toplandı. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler ve bağımsız değişkenin karşılaştırılmasında t testi analizleri kullanıldı. Anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirildi.
Bulgular: Ergenlerin yaş ortalaması 12,46±2,70 (yıl), Beden Kütle İndeksi (kg/m²) ortalaması 29,41±7,71 ve %38,6’sının obez olduğu belirlendi. Ergenlerin %44,6’sının öğün atladığı, %62,4’ünün abur cubur tükettiği, %31.7’sinin planlı ve düzenli fiziksel aktivite yapmadığı belirlendi. Ergenlerin Beslenme-Egzersiz Davranış Ölçeği toplam puan ortalamasının 165.97±17.27 olduğu hesaplandı. Planlı ve düzenli fiziksel aktivite yapan çocukların Sağlıklı Beslenme-Egzersiz Davranışı alt boyutu toplam puan ortalaması planlı ve düzenli fiziksel aktivite yapmayanlara göre daha yüksek olduğu belirlendi (p=0,02).
Sonuç: Tip 1 diyabetli ergenlerin yarısına yakınının obez ve üzeri olduğu, fiziksel aktivite yapma durumlarının yetersiz olduğu belirlendi.

Anahtar Kelimeler

Tip 1 diyabet, Ergen, Beslenme, Egzersiz

Evaluation of nutrition and exercise behaviors of adolescents with type 1 diabetes

Öz

Purpose: It is extremely important for adolescents with type 1 diabetes to adapt to their disease, as well as to have proper nutrition and planned and regular physical activity. The aim of the study is to evaluate nutrition and exercise behaviors in adolescents with type 1 diabetes.
Method: The sample of the descriptive study was 101 adolescents with type 1 diabetes. The data of the study were collected by face-to-face interview method using the “Personal Information Form and Nutrition Exercise Behavior Scale”. Descriptive statistics were used to evaluate the data and t test analyzes were used to compare the independent variable. Significance was evaluated at p<0.05 level.
Results: The average age of the adolescents was 12.46±2.70 (years), the average Body Mass Index (kg/m²) was 29.41±7.71 and 38.6% were determined to be obese. It was determined that 44.6% of adolescents skipped meals, 62.4% consumed junk food, and 31.7% did not do planned and regular physical activity. The total mean score of the Adolescents' Nutrition-Exercise Behavior Scale was calculated to be 165.97±17.27. It was determined that the Healthy Nutrition-Exercise Behavior subscale total score average of children who did planned and regular physical activity was higher than those who did not do planned and regular physical activity (p=0.02).
Result: It was determined that nearly half of the adolescents with type 1 diabetes were obese or above and their physical activity status was insufficient.

Anahtar Kelimeler

Type 1 diabetes, Adolescent, Nutrition, Exercise

Kaynakça

• Grabia M, Markiewicz-Żukowska R. Nutritional status of pediatric patients with type 1 diabetes mellitus from northeast Poland: a case-control study. Diabetes Ther. 2021;12:329-343.
• DuBose S.N, Hermann J.M, Tamborlane W.V, et al. Obesity in youth with type 1 diabetes in Germany, Austria, and the United States. The J Pediatr. 2015;167:627-632.
• Nansel T.R., Lipsky L.M, Iannotti R.J. Cross-sectional and longitudinal relationships of body mass index with glycemic control in children and adolescents with type 1 diabetes mellitus. Diabetes Res Clin Pract. 2013;100:126-132.
• Zucker I, Zloof Y, Bardugo A, et al. Obesity in late adolescence and incident type 1 diabetes in young adulthood. Diabetologia. 2022;65:1473-1482.
• Ayaz‐Alkaya S, Kulakçı‐Altıntaş H. Nutrition‐exercise behaviors, health literacy level, and related factors in adolescents in Turkey. J Sch Health. 2021;91:625-631.
• American Diabetes Association. 13. Children and adolescents: standards of medical care in diabetes-2020. Diabetes Care. 2020:43(Suppl 1):S163-S182.
• Mackey E.R., O'Brecht L, Holmes C.S, et al. Teens with type 1 diabetes: how does their nutrition measure up?. J Diabetes Res. 2018;2018:5094569.
• Chetty T, Shetty V, Fournier P.A, et al. Exercise management for young people with type 1 diabetes: a structured approach to the exercise consultation. Front Endocrinol (Lausanne). 2019;10:326.
• Nansel T.R, Haynie D.L, Lipsky L.M, et al. Multiple indicators of poor diet quality in children and adolescents with type 1 diabetes are associated with higher body mass index percentile but not glycemic control. J Acad Nutr Diet. 2012;112:1728-1735.
• Calella P, Vitucci D, Zanfardino A, et al. Lifestyle and physical fitness in adolescents with type 1 diabetes and obesity. Heliyon. 2023;21:13109.
• Faul F, Erdfelder E, Lang A.G, et al. G*power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behav Res Methods. 2007;39:175–191.
• Cohen J: Statistical Power Analysis for the Behavioural Sciences. New York: Academic Press;1969.
• Yurt S, Save D, Yıldız A. Adölesanlar için beslenme egzersiz davranışlarını değerlendirme ölçüm aracının geliştirilmesi, geçerliliği ve güvenilirliği. Türkiye Klinikleri J Public Health Nurs-Special Topics. 2016;2:19-25.
• Sevaliev N, Strich D, Avnon-Ziv C, et al. The metabolic consequences of overweight in a cohort of children with type 1 diabetes. J Pediatr Endocrinol Metab. 2019;32:715-719.
• Pastor-Fajardo M.T, Fajardo-Giménez M.T, Bosch-Giménez V.M, et al. Changes from 1986 to 2018 in the prevalence of obesity and overweight, metabolic control and treatment in children with type 1 diabetes mellitus in a Mediterranean area of Southeast Spain. BMC Pediatrics. 2022;22:274.
• De Lima V.A, Mascarenhas L.P.G, Decimo J.P, et al. Physical activity levels of adolescents with type 1 diabetes physical activity in T1D. Pediatr Exerc Sci. 2017;29:213-219.
• Gulati O.P. Pycnogenol in metabolic syndrome and related disorders. Phytother Res. 2015;29:949-968.
• Koç B, Baş M, Eliuz Tipici B, et al. Tip 1 diyabetli çocuk ve adölesanların beslenme durumlarının belirlenmesi ve beslenme örüntülerinin metabolik profilleri ile ilişkisinin saptanması. Turkiye Klinikleri J Pediatr. 2018;27:59-6.
• Yılmaz H.Ö. Tip 1 diyabette tıbbi beslenme tedavisi. Turkiye Klinikleri J Nutr Diet-Special Topics. 2017;3:164-72.
• Mozzillo E, Zito E, Maffeis C, et al. Unhealthy lifestyle habits and diabetes-specific health-related quality of life in youths with type 1 diabetes. Acta Diabetologica. 2017;54:1073-1080.
• Caferoğlu Z, Şahin G.A, Hatipoğlu N, et al. Tip 1 diyabetli çocuk ve adölesanların diyet kalitesi, diyet asit yükü ve glisemik kontrol ile ilişkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2020;48:31-42.
• Özçelik Ç.Ç, Celasin N.Ş. Tip 1 diyabetli çocuk/ergenlerin beslenme alışkanlıkları ve yaşam kalitesi. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi. 2021;5:302-311.
• Åman J, Skinner T.C, De Beaufort C.E, et al. Associations between physical activity, sedentary behavior, and glycemic control in a large cohort of adolescents with type 1 diabetes: the Hvidoere Study Group on Childhood Diabetes. Pediatr Diabetes. 2009;10:234-239.
• Huerta-Uribe N, Ramírez-Vélez R, Izquierdo M, et al. Association between physical activity, sedentary behavior and physical fitness and glycated hemoglobin in youth with type 1 diabetes: a systematic review and meta-analysis. Sports Med. 2023;53:111-123.
• Fainardi V, Scarabello C, Cangelosi A, et al. Physical activity and sedentary lifestyle in children with type 1 diabetes: a multicentre Italian study. Acta Biomed. 2011;82:124-131.
• Heyman E, Toutain C, Delamarche P, et al. Exercise training and cardiovascular risk factors in type 1 diabetic adolescent girls. Pediatr Exerc Sci. 2007;19:408-419.