Orman-Oraman etimolojisi üzerine
Özet: Sibirya ormanlarında başlayan Türk yaşamında orman ile ilgili çok zengin söz varlığı bulunmaktadır. Orman yaşamıyla ilgili zengin söz varlığı, Gök Tanrıcı Şamanlar ile Türk-Moğol coğrafyalarının bir ucundan diğer uçlarına taşınır. Türkçe’de “Oraman” kelimesine en yakın kelime Orman’dır. Orman, ağaçlardan meydana gelse de “orman” kelimesi etimolojik olarak “ağaç” kelimesinin çoğulu değildir. Ağaç ile orman-oraman’ın bağı için çoban yaşam kültürü belirleyici olmalıdır. Altay-Türk dillerindeki “orak” sözcüğünün “or: biçmek” kökünün “orman-oraman”a da kök olduğu kabul edilmektedir. 762 yılında Mani dinine geçen Uygurlar’ın “kurt doğuş” efsanesinden, “ağaç doğuş” efsanesine geçmeleri, Moğollar’ın kayıtlarını tutan Uygur bilgelerin ve şamanların Moğollarla birlikte Azerbaycan’a ve Yakındoğu’ya gelmeleri, Uygurlar’ın ağaç ve ilahi nurla ilgili inançlarının akraba ve komşu halklardaki (Ehl-i Hakk topluluklar) sürekliliği, orman-oraman bağına da güçlü bir işarettir. Arapça yazımda orman ve oraman yazımları aynıdır. Arapça yazıda sesli harflerin olmaması ve yazılı eğitime uzak halkın dilinde “orman” sözcüğü, kuralsız olarak “oraman” sözcüğüne dönüşmüş olmalıdır.
Anahtar Kelimeler: Orman, oraman, hewraman, ağaç, ehl-i hakk
Forests etymology in the Turkish language
Abstract: Since Turkish life has started in the forests of Siberia owns rich vocabulary related to forest life. That rich vocabulary is being transferred by The goddes “Sky God religion” of the Turkish-Mongolian shamans to every far end of geography . "Oraman" i.e.forest word is closest pronounciation of the Turkish word “Orman” . The etymology of the word “forest: orman” is not the plural of the word “tree/ağaç” even forest composed of “tree”.To understand the relation of the words “ağaç” with “orman/oraman” authentic living culture of shepherds should be studied. In the Altai-Turkish language “orak = sickle” word derived from the base word of “or” as to reap and is considered to be a root. In the year 762, Uighurs accepted Mani religion is thougthed the legend of the “wolf birth” myth is transformed to “wood nativity” and The Uighur sages and shamans who were keeping the records of Mongolians have imigrated to Azerbaijan and the Near East together with Mongols. The deep beliefs of Uighurs related to the tree and divine ligth relatives and neighbors in people (Ahl-e Haqq communities) continuity, forest-rate bond in Bremen is a signal. Oraman Arabic writing and spelling is the same in the forest. And the absence of vowels in Arabic inscription written in the language of public education away from “forest: orman” word, as unregulated “oraman” should be changed to the word.
Keywords: Forest, hewraman, tree, Ahl-e Haqq
Received: 05 June 2014 - Revised: 10 August 2014 - Accepted: 08 November 2014
To cite this article: Küçükkalfa, A., 2015. Orman-Oraman etimolojisi üzerine. Journal of the Faculty of Forestry Istanbul University 65(2): 69-79. DOI: 10.17099/jffiu.33361
Sibirya ormanlarında başlayan Türk yaşamında orman ile ilgili çok zengin söz varlığı bulunmaktadır. Orman yaşamıyla ilgili zengin söz varlığı, Gök Tanrıcı Şamanlar ile Türk-Moğol coğrafyalarının bir ucundan diğer uçlarına taşınır. Türkçe’de “Oraman” kelimesine en yakın kelime Orman’dır. Orman, ağaçlardan meydana gelse de “orman” kelimesi etimolojik olarak “ağaç” kelimesinin çoğulu değildir. Ağaç ile orman-oraman’ın bağı için çoban yaşam kültürü belirleyici olmalıdır. Altay-Türk dillerindeki “orak” sözcüğünün “or: biçmek” kökünün “orman-oraman”a da kök olduğu kabul edilmektedir. 762 yılında Mani dinine geçen Uygurlar’ın “kurt doğuş” efsanesinden, “ağaç doğuş” efsanesine geçmeleri, Moğollar’ın kayıtlarını tutan Uygur bilgelerin ve şamanların Moğollarla birlikte Azerbaycan’a ve Yakındoğu’ya gelmeleri, Uygurlar’ın ağaç ve ilahi nurla ilgili inançlarının akraba ve komşu halklardaki (Ehl-i Hakk topluluklar) sürekliliği, orman-oraman bağına da güçlü bir işarettir. Arapça yazımda orman ve oraman yazımları aynıdır. Arapça yazıda sesli harflerin olmaması ve yazılı eğitime uzak halkın dilinde “orman” sözcüğü, kuralsız olarak “oraman” sözcüğüne dönüşmüş olmalıdır.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Derleme Makale (Review) |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Temmuz 2015 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 65 Sayı: 2 |