ETİK DUYARLILIK: ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN ETİK DERSİ ALAN VE ALMAYAN ECZACILIK ÖĞRENCİLERİNİN KARŞILAŞTIRMALI ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 47 Sayı: 3, 845 - 852, 20.09.2023

Elif Ulutaş Deniz , Rumeysa Eren

https://doi.org/10.33483/jfpau.1315012

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Erzurum ilinde etik dersini tamamlamış ikinci, üçüncü, dördüncü ve beşinci sınıf eczacılık öğrencileri ile henüz etik dersini almamış birinci sınıf eczacılık öğrencilerinin çeşitli değişkenler açısından etik duyarlılıklarını değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışma, etik dersi almış ve almamış iki grup eczacılık öğrencisinin etik duyarlılıklarını karşılaştırmak için kesitsel bir tasarım benimsemiştir. Bu çalışmaya Erzurum ilindeki 840 eczacılık lisans öğrencisinden 476'sı gönüllü olarak katılmıştır. Demografik özelliklere göre etik duyarlılıktaki farklılıklar t-testi ve ANOVA kullanılarak analiz edilmiştir. İstatistiksel anlamlılık düzeyi 0.05 olarak belirlenmiştir.
Sonuç ve Tartışma: Etik dersi alan ve almayan öğrenciler arasında yapılan karşılaştırmada, etik dersi alan kız ve erkek öğrenciler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (p=0.00), bu da etik eğitimi alan öğrenciler arasında cinsiyetin etik duyarlılık üzerinde rol oynadığını göstermektedir. Ancak etik dersi almayan öğrenciler arasında cinsiyetler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p=0,13). Farklı üniversite sınıflarındaki öğrenciler arasında da istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmemiştir. Eczacılık öğrencilerinin mesleki etik duyarlılıklarının değerlendirildiği çalışmada, öğrencilerin etik duyarlılık düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Mesleki etik duyarlılığı artırmak için, eczacılık eğitiminin, mesleki davranışın ve etik değerlerin önemini vurgulamaya yönelik daha kapsamlı bir eğitimi içermesi gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Eczacı, eczacılık eğitimi, etik duyarlılık

ETHICAL SENSITIVITY: A COMPARATIVE ANALYSIS OF PHARMACY STUDENTS TAKING AND NOT TAKING AN ETHICS COURSE IN TERMS OF VARIOUS VARIABLES

Öz

Objective: The present study aimed to assess ethical sensitivity in second, third, fourth, and fifth-year pharmacy students who have already completed the ethics course in Erzurum province, Turkey, as well as first-year pharmacy students who have not yet taken the ethics course in terms of various variables.
Material and Method: This study adopts a cross-sectional design to compare the ethical sensitivity of two groups of pharmacy students: those who have completed an ethics course and those who have not. This study included 476 out of 840 undergraduate pharmacy students from Erzurum province. Differences in ethical sensitivity based on demographic characteristics were analyzed using t-tests and ANOVA. The level of statistical significance was set at 0.05.
Result and Discussion: In the comparison between students who have taken the ethics course and those who have not, a statistically significant difference was found between female and male students who have taken the ethics course (p=0.00), indicating that gender plays a role in ethical sensitivity among students who have received ethics education. However, among students who have not taken the ethics course, no statistically significant difference was found between genders (p=0.13). No statistically significant difference was observed among students in different university classes. In the study assessing professional ethical sensitivity among pharmacy students, it was found that their level of ethical sensitivity was above average. To cultivate a heightened level of professional ethical sensitivity, it is widely believed that pharmacy education should integrate more comprehensive training focused on emphasizing the significance of professional behavior and ethical values.

Anahtar Kelimeler

Ethical sensitivity, pharmacist, pharmacy education

Kaynakça

• 1. Weaver, K. (2007). Ethical sensitivity: State of knowledge and needs for further research. Nursing Ethics,14(2), 141-155. [CrossRef]
• 2. Lincoln, S.H., Holmes, E.K. (2011). Ethical decision making: A process influenced by moral intensity. Journal of Healthcare, Science and the Humanities, 1(1), 55-69.
• 3. Fino, L.B., Basheti, I.A., Chaar, B.B. (2020). Exploring ethical pharmacy practice in Jordan. Science and Engineering Ethics, 26, 2809-2834. [CrossRef]
• 4. Matsuda, J. (2009). What kind of ethical education for pharmacists is necessary? Can “the core curriculum model for pharmacology education" provide the needed guidance? Yakugaku Zasshi Journal of the Pharmaceutical Society of Japan, 129(7), 807-813. [CrossRef]
• 5. Yükseköğretim Kurumu Web sitesi. From https://www.yok.gov.tr/Documents/Kurumsal/egitim_ ogretim_dairesi/Ulusal-cekirdek-egitimi-programlari/eczacilik_cep.pdf. Accessed date: 22.06.2023.
• 6. Fino, L.B., Alsayed, A.R., Basheti, I.A., Saini, B., Moles, R., Chaar, B.B. (2022). Implementing and evaluating a course in professional ethics for an undergraduate pharmacy curriculum: A feasibility study. Currents in Pharmacy Teaching & Learning, 14(1), 88-105. [CrossRef]
• 7. Baykara, Z.G., Demir, S.G., Yaman, S. (2015). The effect of ethics training on students recognizing ethical violations and developing moral sensitivity. Nursing Ethics, 22(6), 661-675. [CrossRef]
• 8. Bebeau, M.J. (2014). An evidence-based guide for ethics instruction. Journal of Microbiology & Biology Education, 15(2), 124-129. [CrossRef]
• 9. Comrie, R.W. (2012). An analysis of undergraduate and graduate student nurses’ moral sensitivity. Nursing Ethics, 19(1), 116-127. [CrossRef]
• 10. Özcömert, G.H. (2010). Doktora Tezi. Eczacılık eğitiminde eczacılık etiğinin yeri ve öğrenim hedefleri. Deontoloji Anabilim Dalı, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.
• 11. Özçelikay, G., Şar, S., Özcömert, G.H., Asil, E. (1996). Eczacılık hizmetleri ve etik. Türkiye Klinikleri Tıbbi Etik Dergisi, 2(4),52-54.
• 12. Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A.G., Buchner, A. (2007). G* Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Research Methods, 39(2), 175-191. [CrossRef]
• 13. Alaca, L., Kulak, F.A. (2019). Ethics in pharmacy education: A research on pharmacy students’ ethical awareness and views. İstanbul Journal of Pharmacy, 49(2), 70-76. [CrossRef]
• 14. Jagger, S. (2011). Ethical sensitivity: A foundation for moral judgment. Journal of Business Ethics Education, 8(1), 13-30.
• 15. Kırılmaz, H., Akbolat, M., Kahraman, G. (2015). A research about the ethical sensitivity of healthcare professionals. International Journal of Health Science, 3(3), 73-82. [CrossRef]
• 16. Tukamuhabwa, B.R., Mbago, M., Mutebi, H., Kyoshabire, M. (2023). Gender, family background, cynicism and ethical sensitivity of future procurement professionals in a developing country context: evidence from Ugandan universities. International Journal of Ethics and Systems, 39(1), 81-106. [CrossRef]
• 17. Ersoy, N., Göz, F. (2001). The ethical sensitivity of nurses in Turkey. Nursing Ethics, 8(4), 299-312. [CrossRef]
• 18. Shayestehfard, M., Torabizadeh, C., Gholamzadeh, S., Ebadi, A. (2020). Ethical sensitivity in nursing students: Developing a context-based education. Electronic Journal of General Medicine, 17(2), em195. [CrossRef]
• 19. Ersoy, N., Gündoğmuş, Ü.N. (2003). A study of the ethical sensitivity of physicians in Turkey. Nursing Ethics, 10(5), 472-484. [CrossRef]