AKARYAKIT İSTASYONUNDA ÇALIŞANLARIN KİMYASALLARA MARUZİYETİ

Yıl 2024, Cilt: 48 Sayı: 1, 251 - 258, 20.01.2024

Kerem Şentürk Bensu Karahalil

https://doi.org/10.33483/jfpau.1347498

Öz

Amaç: Günümüzde sayıları her geçen gün artan kimyasal maddeler hem hayatımızı kolaylaştırmakta hem de olumsuz sağlık etkilerine neden olabileceği için endişe yaratmaktadır. Kimyasalların olası sağlık risklerini minimize ederek kullanmak için iyi yönetilmesi gerekmektedir. Kimyasallara akut maruziyetten ziyade kronik maruziyet daha tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Kronik maruziyet mesleki maruziyette de görülmektedir. Sunulan derleme makalesinde akaryakıt istasyonlarında maruz kalınan kimyasallar ve özellikleri, bu kimyasallara mesleki maruziyetin sebep olacağı olası sağlık etkileri ve olumsuz sağlık etkilerini minimize etmek için gerekli önlemlerden bahsedilmiştir.
Sonuç ve Tartışma: Akaryakıt istasyonlarında özellikle benzin, motorin ve LPG gibi satış ürünleri bulunmaktadır ve bunlar çeşitli kimyasal maddeler içermektedir. Benzen, toluen, etilbenzen ve ksilen başlıca maruz kalınan maddelerdir. Benzen Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC) tarafından Grup 1 “insan karsinojeni” ve etilbenzen Grup 2B “olası insan karsinojeni” olarak sınıflandırılmıştır. Akaryakıtta bulunan bu maddelere başta inhalasyon ve dermal yolla maruziyet söz konusudur. Regülasyonlarla belirlenen limit değerlere uyulduğu ve yapılan işe göre eldiven, maske ve iş kıyafeti gibi koruyucu önlemler alındığında olası sağlık riskleri azaltılabilir. Birçok çalışmada akaryakıt istasyonunda çalışan ve çalışmayan bireyler karşılaştırılarak özellikle korunma önlemi almayan bireylerde maruziyet grubunda ciddi sağlık sorunları gözlenmiştir. Bu nedenle koruyucu önlemlerin sıkı olarak uygulanması ve iş yeri hava ölçümleri yapılarak havadaki kimyasalların limit değerleri aşmadığının denetlenmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Benzen, benzin, etilbenzen, kanser, mesleki maruziyet

CHEMICAL EXPOSURE OF FUEL STATION WORKERS

Öz

Objective: Chemical substances, the number of which is increasing day by day, both make our lives easier and cause concern as they may cause negative health effects. Chemicals must be managed well in order to use them by minimizing possible health risks. Chronic rather than acute exposure to chemicals can have more dangerous consequences. Chronic exposure is also seen in occupational exposure. In presented article, chemicals exposed at fuel stations and their properties, possible health effects of occupational exposure to these chemicals and necessary precautions to minimize negative health effects are mentioned.
Result and Discussion: There are sales products such as gasoline, diesel and LPG at gas stations and these contain various chemicals. Benzene, toluene, ethylbenzene and xylene are main exposures. Benzene has been classified as Group 1“human carcinogen” and ethylbenzene Group 2B “possible human carcinogen” by the International Agency for Research on Cancer (IARC). Exposure to these substances in fuel is primarily by inhalation and dermal exposure. Possible health risks can be reduced if limit values determined by regulations are followed and protective measures such as gloves, masks and work clothes are taken. In many studies, serious health problems were observed in the exposure group, especially in individuals who did not take protective measures by comparing the individuals working and not working at the gas station. For this reason, it is necessary to apply protective measures strictly and to check that the chemicals do not exceed the limit values by making workplace air measurements.

Anahtar Kelimeler

Benzene, cancer, ethylbenzene, gasoline, occupational exposure

Kaynakça

• 1. Macko, P., Palosaari, T., Whelan, M. (2021). Extrapolating from acute to chronic toxicity in vitro. Toxicology in Vitro, 76, 105206. [CrossRef]
• 2. Lynge, E., Andersen, A., Nilsson, R., Barlow, L., Pukkala, E., Nordlinder, R., Boffetta, P., Grandjean, P., Heikkilä, P., Hörte, L., Jakobsson, R., Lundberg, I., Moen, B., Partanen, T., Riise, T. (1997). Risk of Cancer and exposure to gasoline vapors. American Journal of Epidemiology, 145(5), 449-458. [CrossRef]
• 3. Pandey, A.K., Bajpayee, M., Parmar, D., Kumar, R., Rastogi, S.K., Mathur, N., Thorning, P., de Matas, M., Shao, Q., Anderson, D., Dhawan, A. (2008). Multipronged evaluation of genotoxicity in Indian petrol-pump workers. Environmental and Molecular Mutagenesis, 49(9), 695-707. [CrossRef]
• 4. Mukherjee, A.K., Chattopadhyay, B.P., Roy, S.K., Das, S., Mazumdar, D., Roy, M., Chakraborty, R., Yadav, A.J. (2016). Work-exposure to PM (10) and aromatic volatile organic compounds, excretion of urinary biomarkers and effect on the pulmonary function and heme-metabolism: A study of petrol pump workers and traffic police personnel in Kolkata City, India. Journal of Environmental Science and Health. Part A: Environmental Science and Engineering and Toxicology, 51(2), 135-149. [CrossRef]
• 5. Shaikh, A., Barot, D., Chandel, D. (2018). Genotoxic effects of exposure to gasoline fumes on petrol pump workers. The Interanational Journal of Occupational and Environmental Medicine, 9(2), 79-87.
• 6. Thomas, J.S., Mercy, P.J., Joseph, M., Joseph, B. (2020). Awareness, prevalence and factors associated with respiratory morbidities among selected petrol pump workers in Bengaluru City? Indian Journal of Occupational and Environmental Medicine, 24(3), 199-202.
• 7. International Labour Office (ILO) (1998). Encyclopedia of Occupational Health and Safety. Geneva: International Labour Office.
• 8. Kimyasal Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik. (2013). T.C. Resmi Gazete, 28733, 12 Ağustos 2013. From chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefind mkaj/https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=18709&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5. Erişim tarihi: 20.08.2023.
• 9. Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Alınacak Sağlık ve Güvenlik Tedbirleri Hakkında Yönetmelik. (2013). T.C. Resmi Gazete, 28730, 6 Ağustos 2013. From chrome-extension://efaidnbmnnnibp cajpcglclefindmkaj/https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuat No=18695&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5. Erişim tarihi: 20.08.2023.
• 10. Occupational Safety and Health Administration (OSHA) Limits for Air Contaminants (t.y.). From https://www.osha.gov/laws-regs/regulations/standardnumber/1910/1910.1000TABLEZ1. Erişim tarihi: 09.02.2022.
• 11. National Institute For Occupational Safety and Health (NIOSH). NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards (t.y.). From https://www.cdc.gov/niosh/idlh/71432.html. Erişim: 09.02.2022.
• 12. American Conference of Governmental Industrial Hygienists (ACGIH). From https://www.acgih.org/. Erişim Tarihi: 6.03.2022.
• 13. Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği (2003/17/AT ile değişik 98/70/AT). (2004). T.C. Resmi Gazete, 25489, 11 Haziran 2004.
• 14. Periago, J.F., Prado, C. (2005). Evolution of occupational exposure to environmental levels of aromatic hydrocarbons in service stations. The Annals of Occupational Hygiene, 49(3), 233-240. [CrossRef]
• 15. Olgun, P. (2014). Yüksek Lisans Tezi. Benzin İstasyonlarında Çalışanların Maruz Kaldıkları Kimyasallar ve Bunların Sağlık Üzerine Etkileri. Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Tıp Fakültesi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• 16. Baysal, S., Boduroğlu, T. (1997). Akaryakıt ve LPG Satış Servis İstasyonlarında Teknik Emniyet ve Güvenlik. Uyum Ajans, Ankara, p. 40, 124.
• 17. Eneh, O.C. (2011). A Review on Petroleum: Source, Uses, Processing, Products and the Environment. Journal of Applied Sciences, 11(12), 2084-2091.
• 18. International Agency for Research on Cancer (IARC). From https://monographs.iarc.who.int/list-of-classifications. Erişim tarihi: 24.02.2022.
• 19. Bilir, N., Yıldız, A.N. (2013). İş Sağlığı ve Güvenliği. Hacettepe Üniversitesi Yayınları, Ankara.
• 20. Aksoy, M. (1989). Hematotoxicity and Carcinogenicity of Benzene. Environmental Health Perspectives, 82, 193-7.
• 21. Kirkeleit, J., Riise, T., Bråtveit, M., Moen, B.E. (2008). Increased risk of acute myelogenous leukemia and multiple myeloma in a historical cohort of upstream petroleum workers exposed to crude oil. Cancer Causes and Control, 19(1), 13-23. [CrossRef]
• 22. WHO Regional Office for Europe. From https://www.euro.who.int/__data/assets/pdf_file/0017/ 123056/AQG 2ndEd_5_2benzene.pdf. Erişim tarihi: 23.02.2022.
• 23. Karacić, V., Skender, L., Bosner-Cucancić, B., Bogadi-Sare, A. (1995). Possible genotoxicity in low level benzene exposure. American Journal of Industrial Medicine, 27(3), 379-388. [CrossRef]
• 24. Velicangil, S. (1980). Koruyucu ve Sosyal Tıp (2. bs). Filiz Kitabevi, İstanbul.
• 25. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Toxicological profile for xylene. From https://www. atsdr.cdc.gov/ToxProfiles/tp71-c2.pdf. Erişim tarihi: 20.08.2023.
• 26. Environmental Protection Agency (EPA). From https://www.epa.gov/sites/default/files/2016-09/documents /xylenes.pdf. Erişim Tarihi: 20.08.2023.
• 27. Tongsantia, U., Chaiklieng, S., Suggaravetsiri, P., Andajani, S., Autrup, H. (2021). Factors affecting adverse health effects of gasoline station workers. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(19), 10014. [CrossRef]
• 28. Teklu, G., Negash, M., Asefaw, T., Tesfay, F., Gebremariam, G., Teklehaimanot, G., Wolde, M., Tsegaye, A. (2021). Effect of gasoline exposure on hematological parameters of gas station workers in Mekelle City, Tigray Region, Northern Ethiopia. Journal of Blood Medicine, 16(12), 839. [CrossRef]
• 29. Maciel, L.A., Feitosa, S.B., Trolly, T.S., Sousa, A.L. (2020). Genotoxic effects of occupational exposure among gas station attendants in Santarem, Para, Brazil. Revista Brasileira de Medicina do Trabalho, 17(2), 247. [CrossRef]
• 30. Personal Protective Equipment (PPE) For Handling and Storing Flammable Liquids. From https://blog.storemasta.com.au/personal-protective-equipment-ppe-flammable-liquids. Erişim Tarihi: 15.08.2023.
• 31. Akaryakıt istasyonlarında çalışanların güvenliği. From https://eforosgb.com/akaryakit-istasyonlarinda-calisan larin-guvenligi/. Erişim tarihi: 14.08.2023.