Hemşirelik Öğrencilerinin Organ Bağışı Hakkındaki Bilgi ve Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 24 - 33, 25.04.2020

Hilal Türkben Polat , Gülcan Bahçecioğlu Turan , Talip Mankan

Öz

ÖZET
Amaç: Bu araştırma, hemşirelik öğrencilerinin organ bağışı hakkındaki bilgi ve düşüncelerini belirleyerek, hemşirelik eğitim müfredat programlarını gözden geçirilmesi, hemşirelik öğrencilerinin eğitim süreçlerinde organ bağışı konusundaki eksikliklerini gidermek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Gereç ve Yöntem: Araştırma, hemşirelik öğrencilerin organ bağışına ilişkin bilgi ve tutumlarını belirlemek amacıyla tanımlayıcı olarak gerçekleştirildi. Araştırmanın evrenini bir üniversite Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik bölümünde öğrenim gören öğrenciler oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini ise araştırmaya katılmaya gönüllü 470 öğrenci oluşturmuştur. Elde edilen veriler SPSS 11.0 paket programında tanımlayıcı istatistikler ve yüzdelik analizler ile değerlendirildi.
Bulgular: Araştırmaya katılan öğrencilerin %44.2’si organ bağışında bulunmak istediğini, %50’si organ bağışı hakkında bilgiyi hemşirelik eğitimi süresince aldığını ve %57.9’u organ bağışı hakkında bilgi sahibi olmadığını belirtmişlerdir. Araştırmamızın sonucunda öğrencilerin 89.8'inin organ bağışının hayat kurtarıcı olduğunu, %44.2'si organ bağışında bulunmak istediklerini belirtmişlerdir. Ayrıca öğrencilerin, %77.4'ü basın-yayın organları, %68.5 'i Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından organ bağışı konusunda yeterli bilgilendirilme yapılmadığını belirtmişlerdir. Katılımcıların %53.8'i hemşirelik eğitimi süresince organ bağışı konusunda yeterli bilgi verilmediğini belirtmişlerdir. Araştırmaya katılan öğrencilerin % 68.9'u organ bağışına ilişkin kanun hakkında bilgilerinin yeterli olmadığını, %68.4'ü organ bağışı yapmak için nereye başvurulduğunu bilmediklerini belirtmişlerdir.
Sonuç: Araştırmamızın sonucunda öğrencilerin çoğunluğu; organ bağışının hayat kurtarıcı olduğunu ve organ bağışında bulunmak istediklerini belirtmişlerdir. Araştırmamızda öğrenciler organ bağışı hakkında öncelikli bilgi kaynaklarının lisans eğitimleri olduğunu belirtmişlerdir. Bu nedenle lisans müfredat programı içerisinde organ bağışı ile ilgili konuların ağırlıklı olarak ele alınması gerekmektedir. Organ bağışı hakkında hazırlanacak eğitim içeriklerinde özellikle organ bağışının nasıl ve nereye yapılabileceği ve hukuki prosedürler açıklanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Organ bağışı, hemşirelik

Kaynakça

• KAYNAKLAR Akış M, Katırcı E, Uludağ H, Küçükkılıç B, Gürbüz T, Kayacan Y, Kayacan H, Öngel K, Gül H (2008) Süleyman Demirel Üniversitesi personelinin organ-doku bağışı ve nakli hakkında bilgi ve tutumları. S.D.Ü. Tıp Fakültesi Dergisi, 15(4): 2833.
• Altıntaş E.G. (2007) Din Görevlilerinin Organ Nakli Ve Bağışına Bakış Açıları, YL, Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Kayseri
• Canova, D, Bona M, Ruminati R, Ermani M,Naccarato R, Burra P, (2006). Understanding of and transplantation: A survey among Italian University Students. Clin Transplant, 20, 307-312.
• Collins TJ (2005) Organ and tissue donation: a survey of nurses’ knowledge and educational needs in an adult ITU. Intensive and Critical Care Nursing,21(4), 226-233.
• Çelebi F., Balık A. A., Yılmaz İ., Polat K. Y., (2002)Doğu Anadolu Bölgesi İnsanı Organ Bağışına Nasıl Bakıyor?, Türkiye Klinikleri J Med Ethics-Hukuku-Tarihi, 10: 34-38.
• Edirne T. (2004)Türkiye’de organ ve doku nakli uygulamaları: Sonuçları ve Strateji önerileri. Türkiye Klinikleri J Med Sci, 24, 261-66. Feeley TH, Servoss TJ. (2005) Examining college students intentions to become organ donors. J Health Commun, 10, 237-249.
• Göz F, Şalk Gürelli Ş (2007). Yoğun bakım hemşirelerinin organ bağışı ile ilgili düşünceleri. Fırat sağlık Hizmetleri Dergisi, 2(5), 77-88.
• Gül, A., Gençtürk, N., Yürügen, B. (2004). Sürücü kursuna başvuran adayların organ bağışı konusundaki düşünceleri. Nefroloji Hemşireliği Dergisi, 1(1), 51-55.
• Http://organ.saglik.gov.tr/Index.aspx Erişim tarihi :10.06.2018
• Kılıç S, Koçak N, Türker T, Gürpınar H, Gülerik D, (2010) Kız üniversite öğrencilerinin organ bağışı konusundaki tutumları ve bu tutumlarına etki eden faktörler. Gülhane Tıp Dergisi 52, 36-40.
• Koçak A, Aktaş EÖ, Şenol E, Bilgin UE, (2010)Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi öğrencilerinin organ nakli ve bağışı hakkındaki bilgi düzeyi. Ege Tıp Dergisi / Ege Journal of Medicine 49(3), 153-160.
• Ohwaki, K., Yano E, Shirouzu M, Kobayashi A, Nakagomi T, Tamura A, (2006). Factors associated with attitude and hypothetical behaviour regarding brain death and organ transplantation: Comparison between medical and other university students. Clinical Transplantation, 20: 416-422.
• Özmen D, Çetinkaya AÇ, Sarızeybek B, Zeybek A, (2008). Celal Bayar Üniversitesi Manisa Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin organ bağışına ilişkin bilgi ve görüşleri. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences 28, 311-318.
• Özdağ N. (2001) Organ Nakli Ve Bağışına Toplumun Bakışı. C. Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi,5 (2): 46-55
• Piccoli, G. B, Soragna G, Putaggio S, Mezza E, Burdese M, Vespertino E, Bonetto A, Jeantet A, Segoloni GP, Piccoli G. (2006). Efficacy of an educational programme for secondary school students on opinions on renal transplantation and organ donation: A randomized controlled trial. Nephrol Dial Transplant, 21: 499-509.
• Savaşer S., Mutlu B., Çağlar S., Doğan Z., Canbulat N., (2012) Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin Organ Bağışına Bakışları İ.Ü.F.N. Hem. Derg, 20(1),1-9 ISSN 1304-4869 Sabancı P.A, Karasu A, Karadereler S, Barlas O, (2008) Beyin ölümü tanısı. Sinir Sistemi Cerrahisi Dergisi, 1(2), 81-85.
• Üstüner, F, Uysal, A, Kaya B, (2009) Giresun Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin organ bağışı ve nakli hakkındaki bilgi, tutum ve düşünceleri. Ankara Üniversitesi Dikimevi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8(1), 1-8.
• Yücetin L, Keçecioğlu N, Ersoy FF (2003) Türkiye’de organ bağışı ve nakline bir bakış. Diyaliz Transplantasyon ve Yanık, 14,115-118.
• Yaşar M, Oğur R, Uçar M, Göçgeldi E, Yaren H, Tekbaş FÖ, Korkmaz A, (2008) Bir Sağlık Meslek Yüksekokulu son sınıf öğrencilerinin organ bağışı konusundaki tutumları ve tutumlarına etki eden faktörler. Genel Tıp Derg.18(1), 33-7