Metastatik Meme Kanseri Olan Hastanın Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli’ne Göre Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 59 - 69, 25.04.2020

Arzu Uslu Filiz Hisar

Öz

Meme kanserinin morbidite ve mortalite oranlarının yüksek olması önemli sağlık sorunudur. Meme epitelinde anormal malign tümör bireyden bireye farklılık göstermektedir. Meme kanserinde değiştirilemeyen ve değiştirilebilen risk faktörleri mevcuttur. Bu değiştirilebilen risk faktörlerini yönetmede sağlıklı yaşam tarzı sürdürmek önemlidir. Hemşire, bireyin sağlık davranışı geliştirmesinde önemli rol ve sorumluluklara sahiptir. Bireyi sistematik olarak yorumlamak ve bakım planını oluşturmak amacıyla Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli kullanılmaktadır. Bu model 11 fonksiyonel alanda gereksinimleri belirlemektedir. Bu örüntüler; sağlığı algılama - sağlık yönetimi, beslenme - metabolik durum, boşaltım, hareket - aktivite, uyku – dinlenme, bilişsel algılama, kendini algılama - benlik, rol - ilişki, cinsellik - üreme, baş etme - stres toleransı, inanç – değer’dir. Hastaya özgü saptanan sorunlara yönelik kanıta dayalı hemşirelik girişimleriyle profesyonel hemşirelik bakımı verilmektedir. Bu makale, Meme kanseri olan hastayı Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli çerçevesinde yorumlamak ve hastaya NANDA hemşirelik tanılarıyla NİC, NOC sınıflamasıyla kanıta dayalı hemşirelik bakım planı oluşturmak amacıyla yapılmıştır. Olgumuzda, veriler toplandıktan, sonra 11 fonksiyonel alanda değerlendirilmiş, hemşirelik tanıları belirlenmiş, kanıta kayalı hemşirelik girişimleri belirlenmiş ve sonucu değerlendirilmiştir. Akut ağrı, düşme riski, obezite, yorgunluk, deri bütünlüğünde bozulma, ölüm anksiyetesi, aile süreçlerini güçlendirmeye hazır oluş hemşirelik tanıları belirlenmiştir. Sonuç olarak; verilerin sistematik değerlendirildiği, olgunun bütüncül ele alındığı Gordon’un Fonksiyonel Sağlık Örüntüleri Modeli kullanılmasının yararlı olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Meme kanseri, Gordon, Fonksiyonel sağlık örüntüleri, Hemşirelik, Hemşirelik süreci

Kaynakça

• Ackley, B. J., Ladwig, G. B., & Makic, M. B. F. (2019). Hemşirelik Tanıları El Kitabı. (Çev. N. Gürhan, Ü. Görgülü Polat, B. Eren Fidancı). 11. Baskı. Ankara: Nobel Tıp Kitapevleri.
• Akdemir, N., & Birol, L. (2020). İç Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı (Güncellenmiş 5. Baskı). Ankara: Akademisyen Kitapevi.
• Bertocchi, L., Sambo, L., Bradaschia, S., Cimolino, M., Szymska, K., & Tumia, P. (2017). V23Breast unit and caring, gordon nursing model and NNN taxonomies: the nursing care planning from efficacy in trials to effectiveness in clinical practice. Annals of Oncology, 28(suppl_6).
• Joanna Briggs Institute. (2014). JBI Levels of Evidence. from https://joannabriggs.org/sites/default/files/2019-05/JBI-Levels-of-evidence_2014_0.pdf Erişim Tarihi: 27.01.2020
• Karadağ, A., Çalışkan, N., & Baykara, Z. G. (2017). Hemşirelik Teorileri ve Modelleri. İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık.
• The Globan Cancer Observatory. (2019a). Breast Source: Globocan 2018. from https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/cancers/20-Breast-fact-sheet.pdf Erişim Tarihi: 05.02.2020
• The Globan Cancer Observatory. (2019b). Turkey Source: Globan 2018. from https://gco.iarc.fr/today/data/factsheets/populations/792-turkey-fact-sheets.pdf Erişim Tarihi: 05.02.2020
• Wilkınson, J., & Barcus, L. (2018). Pearson Hemşirelik Tanıları El Kitabı. Kapucu S., Akyar İ., Korkmaz F. (Çev.). 11. Baskı. Ankara: Pelikan Yayınevi.
• World Health Organization. (2020). Breast Cancer: Prevention and Control. from https://www.who.int/cancer/detection/breastcancer/en/index2.html Erişim Tarihi: 05.02.2020
• Zanotti, R., & Chiffi, D. (2015). Diagnostic frameworks and nursing diagnoses: a normative stance. Nursing Philosophy, 16(1), 64-73.