Sağlık Bilimleri Öğrencilerinin Obezite İle İlgili Önyargılarının Belirlenmesi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 48 - 58, 25.04.2020

Gülçin Uyanık , Medine Yılmaz , Aynur Şahin

Öz

Amaç: Araştırmanın amacı hemşirelik ve beslenme diyetetik öğrencilerinin obeziteye ilişkin önyargılarının belirlenmesidir.
Gereç ve yöntem: Araştırma tanımlayıcı ve karşılaştırmalı tiptedir. Hemşirelik ve Beslenme Diyetetik bölümünden toplam 157 son sınıf öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Veriler Bilgi Formu ve GAMS-27 Obezite Önyargı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır.
Bulgular: Öğrencilerin yaş ortalaması her iki bölümde benzerdir (p>0,05). GAMS-27 Obezite Önyargı Ölçeği puanı Hemşirelik bölümü öğrencileri için 79,97±11,45, Beslenme ve Diyetetik bölümü öğrencileri için 76,58±10,26 olup, iki bölümdeki öğrencilerin puanları arasında fark yoktur (p>0,05). GAMS-27 Obezite Önyargı Ölçeği değerlendirmesine göre öğrenciler önyargıya eğilimli bulunmuştur (Hemşirelik bölümü %51,6; Beslenme ve Diyetetik bölümü % 58,2). Öğrencilerin obezite önyargısı ile ilgili öz değerlendirmelerine göre, kendisini obeziteye karşı önyargısız olarak tanımlayan öğrencilerin (n:135; %89,7) GAMS-27 ölçek puan ortalaması (79,8±10,9), önyargılı olarak tanımlayanlardan (68,5±8,53) yüksektir (t:-3,75; p:0,0001). Her iki bölümdeki öğrencilerin cinsiyet, kendi vücut ağırlığını tanımlama durumu, yaşamında kendini şişman bulduğu bir dönemin varlığı ve ailede şişmanlık öyküsü varlığına göre GAMS-27 ölçek puanları farklılık göstermemektedir (p>0,05). Hemşirelik bölümünde Beden Kütle İndeksi zayıf olan öğrencilerin GAMS-27 ölçek puanları daha yüksektir (F:3,18; p=0,03).
Sonuç: Araştırma bulgularına göre, obezitenin tanı, tedavi ve bakımı sırasında bu bireylerle çalışacak olan Hemşirelik ile Beslenme ve Diyetetik bölümü öğrencileri, obeziteye karşı önyargıya eğilimlidir. Obezite önyargısını önlemeye yönelik eğitimlere, hem lisans müfredatında hem de hizmet içi oryantasyon programlarında yer verilmesi yararlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Obezite, öğrenci, önyargı, obezite önyargısı

Kaynakça

• Altınayak, S. Ö., Gür, E. Y., E, A. S., & Özkan, H. (2017). Ebelik Öğrencilerinin Obez Gebelere Karşı Önyargısı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(3), 201–207.
• Altun, S. (2015). Üniversite Öğrencilerinin Obeziteye İlişkin Önyargılarının Belirlenmesi. Başkent Üniversitesi.
• Andreyeva, T., Puhl, R. M., & Brownell, K. D. (2008). Changes in Perceived Weight Discrimination Among Americans, 1995–1996 Through 2004–2006. Obesity, 16(5), 1129–1134.
• Balcıoğlu, İ., & Başer, S. Z. (2008). Obezitenin Psikiyatrik Yönü. İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Sempozyum Dizisi, (62), 341–348.
• Bhadoria, A., Sahoo, K., Sahoo, B., Choudhury, A., Sufi, N., & Kumar, R. (2015). Childhood obesity: Causes and consequences. Journal of Family Medicine and Primary Care, 4(2), 187. Medknow.
• Budd, G. M., Mariotti, M., Graff, D., & Falkenstein, K. (2011). Health care professionals’ attitudes about obesity: An integrative review. Applied Nursing Research, 24(3), 127–137. Elsevier Inc.
• Caroli, M. E. De, & Sagone, E. (2013). Anti-fat Prejudice and Stereotypes in Psychology University Students. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 84, 1184–1189. Elsevier BV.
• Clarke, B., Swinburn, B., & Sacks, G. (2020). Understanding the LiveLighter® obesity prevention policy processes: An investigation using political science and systems thinking. Social Science and Medicine, 246. Elsevier Ltd.
• Crandall, C. S., & Martinez, R. (1996). Culture, Ideology, and Antifat Attitudes. Personality and Social Psychology Bulletin, 22(11), 1165–1176. Sage PublicationsSage CA: Thousand Oaks, CA.
• Ercan, A., Ok, M. A., Kızıltan, G., & Altun, S. (2015). Sağlık Bilimleri Öğrencileri İçin Obezite Önyargı Ölçeğinin Geliştirilmesi:GAMS 27-Obezite Önyargı Ölçeği. International Peer-Reviewed Journal of Nutrition Research, 2(3), 28–28.
• Falkner, N. H., French, S. A., Jeffery, R. W., Neumark-Sztainer, D., Sherwood, N. E., & Morton, N. (1999). Mistreatment due to weight: prevalence and sources of perceived mistreatment in women and men. Obesity research, 7(6), 572–6.
• Forhan, M., & Salas, X. R. (2013). Inequities in Healthcare: A Review of Bias and Discrimination in Obesity Treatment. Canadian Journal of Diabetes, 37(3), 205–209. Elsevier Ltd.
• Hamurcu, P., Öner, C., Telatar, B., & Yeşildağ, Ş. (2015). The impact of obesity on self esteem and body image. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi, 19(3), 122–129. Medikal Akademi.
• Joslyn, M. R., & Haider-Markel, D. P. (2019). Perceived causes of obesity, emotions, and attitudes about Discrimination Policy. Social Science and Medicine, 223, 97–103. Elsevier Ltd.
• Kayar, H., & Utku, S. (2013). Çağımızın Hastalığı Obezite ve Tedavisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 1–8.
• Okumuşoğlu, S. (2016). The Stigmatisation of Obesity by University Students Who Will be the Future Counsellors, Educators, and Psychologists. Journal of Psychology Research, 6(9), 509–515.
• Puhl, R. M., & Heuer, C. A. (2009). The Stigma of Obesity: A Review and Update. Obesity, 17(5), 941–964. Wiley-Blackwell.
• Puhl, R. M., & Heuer, C. A. (2010). Obesity Stigma: Important Considerations for Public Health. American Journal of Public Health, 100(6), 1019–1028.
• Puhl, R. M., Neumark-Sztainer, D., Austin, S. B., Luedicke, J., & King, K. M. (2014). Setting policy priorities to address eating disorders and weight stigma: views from the field of eating disorders and the US general public. BMC Public Health, 14(1), 524. BioMed Central.
• Robinson, E. L., Ball, L. E., & Leveritt, M. D. (2014). Obesity Bias Among Health and Non-Health Students Attending an Australian University and Their Perceived Obesity Education. Journal of Nutrition Education and Behavior, 46(5), 390–395. Elsevier Inc.
• Saguy, A. C., Frederick, D., & Gruys, K. (2014). Reporting risk, producing prejudice: How news reporting on obesity shapes attitudes about health risk, policy, and prejudice. Social Science and Medicine, 111, 125–133. Elsevier Ltd.
• Sert, H., Seven, A., Çetinkaya, S., Pelin, M., & Aygin, D. (2016). Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Obezite Ön Yargı Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi (Vol. 1). Sakarya Üniversitesi.
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2011). Türkiye Sağlıklı Beslenme Ve Hareketli Hayat Programı (2014-2017). Basım: Mart (Vol. 3500). Retrieved December 7, 2018, from www.obezite.gov.tr
• T.C. Sağlık Bakanlığı, & Hacettepe Üniversitesi. (2014). Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması-2010.
• Tan, J. O. A., Corciova, S., & Nicholls, D. (2019). Going too far? How the public health anti-obesity drives could cause harm by promoting eating disorders (pp. 235–264).
• Teixeira, F. V., Pais-Ribeiro, J. L., da Costa Maia, Â. R. P., & Maia, Â. R. P. da C. (2012). Beliefs and practices of healthcare providers regarding obesity: a systematic review. Revista da Associacao Medica Brasileira, 58(2), 254–62. Elsevier Editora Ltda.
• Welborn, S. (2013). Comparison of Obesity Bias, Attitudes, and Beliefs among Undergraduate Dietetic Students, Dietetic Interns, and Practicing Registered Dietitians. Electronic Theses and Dissertations.
• WHO. (2017). Findings from the Global Burden of Disease Study. Retrieved April 22, 2019, from www.healthdata.org
• Wood, M., & Shukla, P. (2016). Weight bias, health consciousness and behavioral actions (activities). Eating Behaviors, 23, 200–205. Elsevier Ltd.
• World Health Organization. (2018). Obesity and overweight. Retrieved January 28, 2020, from https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight
• Wynn, T., Islam, N., Thompson, C., & Myint, K. S. (2018). The effect of knowledge on healthcare professionals’ perceptions of obesity. Obesity Medicine, 11, 20–24. Elsevier Ltd.