Bakımın Rehberi: Hemşirelik Süreci

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 77 - 90, 25.08.2020

Gulden Basit

Öz

Hemşirelik süreci hemşirelik mesleğin bilimsel temelini yansıtan en önemli unsurdur. Hemşirelik uygulamalarının planlı ve sistemli olarak gerçekleştirilebilmesi için, sağlık hizmeti alan bireylere hemşirelik süreci yaklaşımıyla bakım verilmelidir. Hemşirelik süreci yaklaşımı ile bakım verilirken, (sağlıklı ya da hasta) bireyin sağlık durumu sürekli olarak izlenir ve değişen ihtiyaçlara göre bakım planı gözden geçirilir, yeniden düzenlenir. Dolayısıyla bakımın sürekliliği sağlanır. Hemşirelik süreci hemşirelerin bilgi ve becerisini bakıma yansıtabilmesine rehberlik eder. Hemşirelik süreci, veri toplama, tanılama, planlama, uygulama ve değerlendirme basamaklarından oluşur. Veriler, primer veya sekonder kaynaklardan, görüşme, gözlem ve fiziksel muayene tekniklerinden yararlanılarak elde edilir. Toplanan verilerin doğrulanması, yanlış anlaşılma ve çıkarımların önüne geçilmesi ve bir sonraki adım olan tanılamanın doğru bir şekilde yapılabilmesi için oldukça önemlidir. Tanılama toplanan verilerin ileri analizi ve sentezini içerir. Hemşirelik tanıları problem odaklı (mevcut) tanı, potansiyel risk tanısı veya sağlığı geliştirme tanısı olabilir. Hemşirelik tanısı, problemi NANDA-I taksonomisinde yer alan şekliyle ifade etmektir. Tanılar belirlendikten sonra, planlama aşamasında, önceliklerin belirlenir, bakımın hedefleri, beklenen sonuçlar belirlenir, hemşirelik girişimlerine karar verilerek ve bakım planı yazıya geçirilir. Planlanan bakım etkili ve güncel yaklaşımlar kullanılarak uygulanır ve bakımın amaçlarına ulaşılıp ulaşılmadığı değerlendirilir. Hemşirelik süreci yaklaşımıyla bakım verilmesi, kaliteli, bireysel ve bütüncül bakımı garanti eder. Bu çalışmanın hemşirelere ve hemşirelik öğrencilerine bakım planı hazırlamada bilgi sağlayarak yararlı olacağı düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler

hemşirelik süreci, bakım planı, hemşirelik, derleme

Kaynakça

• 1. Ackley, B. C., Ladwig, G. B., & Makic, M. B. F. (2017). Nursing diagnosis handbook an evidence-based guide to planning care (11th edition ed.). St. Louis, Missouri: Elsevier.
• 2. Afolayan, J. A., Donald, B., Baldwin, D. M., Onasoga, O., & Babafemi, A. (2013). Evaluation of the utilization of nursing process and patient outcome in psychiatric nursing: Case study of psychiatric Hospital Rumuigbo, Port Harcourt. Advances in Applied Science Research, 4(5), 34-43.
• 3. Akça Ay, F. (2008). Temel Hemşirelik Kavramlar, İlkeler, Uygulamalar. Hemşirelik Süreci içinde (2. baskı ed., pp. 61-73). İstanbul: Medikal Yayıncılık Ltd Şti.
• 4. American Nurses Association (ANA), (2018). The Nursing Process. Erişim adresi: https://www.nursingworld.org/practice-policy/workforce/what-is-nursing/the-nursing-process/
• 5. Bayat, M. (2005). Öğretim süreci ve hemşirelik. Sağlık Bilimleri Dergisi (Hemşirelik Özel Sayısı), 14, 66-72.
• 6. Berman, A., Snyder, S. J., & Frandsen, G. (2016). Kozier&Erb's Fundamentals of Nursing, Concepts, Process, and Practice (10 ed.). New Jersey: Julie Levin Alexander.
• 7. Birol, L. (2005). Hemşirelik Süreci (7. baskı ed.). İzmir: Etki matbaacılık.
• 8. Brokel, J., Avant, K., & Odenbreit, M. (2012). The Value of Nursing Diagnoses in Electronic Health Records. In H. Herdman (Ed.), NANDA International nursing diagnoses: definitions & classification 2012-2014. UK: Wiley blackwell.
• 9. Bulechek, G. M., Butcher, H. K., Dechterman, J. M., & Wagner, C. (2013). Nursing Interventions Classification (NIC) (6th ed.). St. Louis: Elsevier Mosby.
• 10. Burton, M. A., & May Ludwig, L. J. (2015). Fundementals of Nursing Care- Concepts, Connections & Skills (Second ed.). USA: F.A. Davis Company.
• 11. Cardwell, P., Corkin, D., McCartan, R., McCulloch, A., & Mullan, C. (2011). Is care planning still relevant in the 21st century? British Journal of Nursing, 20(21), 1378-1382.
• 12. Carpenito-Moyet , L. J. (2007). Nursing diagnosis: Application to clinical practice (12th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
• 13. Carvalho, E. C. d., & Kusumota, L. (2009). Nursing process: difficulties for its utilization in practice. Acta Paulista de Enfermagem, 22(SPE1), 554-557.
• 14. Chiffi, D., & Zanotti, R. (2015). Medical and nursing diagnoses: a critical comparison. Journal of Evaluation in Clinical Practice, 21(1), 1-6. doi:10.1111/jep.12146
• 15. Çakırcalı, E. (2000). Hasta bakım ve tedavisinde temel ilke ve uygulamalar. İzmir: Meta basım.
• 16. de Moraes Lopes, M. H. B., Higa, R., Dos Reis, M. J., De Oliveira, N. R., & Christóforo, F. F. M. (2010). Evaluation of the nursing process used at a Brazilian teaching hospital. International Journal of Nursing Terminologies and Classifications, 21(3), 116-123.
• 17. DeLaune, S. C., & Ladner, P. K. (2011). Fundamentals of Nursing Standards & Practice (Fourth edition ed.).
• 18. Doenges, M. E., Moorhouse, M. F., & Murr, A. C. (2008). Nurse’s Pocket Guide Diagnoses, Prioritized Interventions, and Rationales (11th ed.). Philadelphia: F.A. Davis Company.
• 19. Doenges, M. E., Moorhouse, M. F., & Murr, A. C. (2014). Nursing care plans: Guidelines for individualizing client care across the life span: FA Davis.
• 20. Edelman, C., & Connelly, e. E. (2018). Health promotion throughout the life span (9 th ed.). China: Elsevier.
• 21. Erdemir, F. (2003). Hemşirelik tanıları nedir ve ne değildir? NANDA hemşirelik tanıları taksonomisi: Taksonomi II. F. Erdemir, Yılmaz, E. (Ed.) içinde, Hemşirelik Sınıflama Sistemleri (pp. 17-42). Ankara: Başkent Üniversitesi.
• 22. Gallagher-Lepak, S. (2014). Nursing Diagnosis Basics. In T. H. Herdman, Kamitsuru, S. (Ed.), Nursing Diagnoses: Definitions and Classification, 2015-2017 (Tenth edition ed., pp. 21-30). Oxford: Wiley Blackwell.
• 23. Haapoja, A. (2014). The Nursing Process, a Tool to Enhance Clinical Care–a Theoretical study.
• 24. Hammond, M. (1978). The nursing process. Curationis, December.
• 25. Hemşirelik Yönetmeliği, (2010).Resmi gazete, no: 27515.
• 26. Herdman, H., & von Krog, G. (2012). The NANDA International Taxonomy II 2012–2014. In H. Herdman (Ed.), NANDA International Nursing Diagnoses Definitions and Classification 2012-14 Wiley-Blackwell.
• 27. Kaya, H. (2014). Uygulama ve Değerlendirme. In T. Atabek Aştı & A. Karadağ (Eds.), Hemşirelik Esasları (Hemşirelik Bilimi ve Sanatı- I) (pp. 201-208). İstanbul Akademi Basın ve Yayıncılık.
• 28. Kaya, N. (2014). Hemşirelik süreci, hemşirelik tanılaması. In T. Atabek Aştı & A. Karadağ (Eds.), Hemşirelik Esasları (Vol. 1, pp. 137-176). İstanbul: Akademi basın ve yayın.
• 29. Kozier, B., Erb, G., Berman, A., Snyder, S., Frandsen, G., Buck, M., . . . Stamler, L. (2018). Fundamentals of Canadian Nursing Concepts, Process, and Practice (4th Canadian edition ed.). USA: Pearson.
• 30. Krainovich-Miller, B., Frauenfelder, F., & Müller-Staub, M. (2012). Nursing Diagnosis in Education. In NANDA International Nursing Diagnoses: Definitions& Classification (pp. 160-178). Oxford: Wiley Blackwell.
• 31. Lesli, J. (2018). Employment of the Nursing Process to Facilitate Recovery from Surgery: A Case Study. OJIN: The Online Journal of Issues in Nursing, 23(2).
• 32. Nettina, S. M. (2014). Nursing Practice and the Nursing Process. In S. M. Nettina (Ed.), Lippincott manual of nursing practice: Wolters Kluwer Lippincott Williams & Wilkins.
• 33. Olgun, N., & Tosun, N. (2017). Fiziksel muayene ve klinik karar verme. In F. Eti Aslan (Ed.), Sağlığın değerlendirilmesi ve klinik karar verme. Ankara: Özyurt Matbaacılık.
• 34. Pearson, A. (2003). The role of documentation in making nursing work visible. International Journal of Nursing Practice, 9(5), 271-272.
• 35. Rosdahl, C. B., & Kowalski, M. T. (2012). Textbook of basic nursing (10 ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.
• 36. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2016). Sağlıkta Kalite Standartları- Hastane. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Daire Başkanlığı Retrieved from https://dosyamerkez.saglik.gov.tr/Eklenti/3460,skshastanesetiv5r1pdf.pdf?0
• 37. Seaback, W. W. (2006). Nursing Process: Concepts and Application(Second edition ed.).
• 38. Şendir, M., & Büyükyılmaz , F. (2014). Hemşirelik Tanısı. In T. Atabek Aştı & A. Karadağ (Eds.), Hemşirelik Esasları (Hemşirelik Bilimi ve Sanatı- I) (pp. 177-190). İstanbul: Akademi Basın ve Yayıncılık.
• 39. Türk Dil Kurumu, (2015). Hemşirelik Terimleri Sözlüğü. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/ Erişim tarihi: 02.02.2020
• 40. Türk, G., Hakverdioğlu, G., Eşer, İ., & Khorshid, L. (2010). Inmeli hastaların hemşire kayıtlarının incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(4), 171-174.
• 41. Yıldırım, B., & Özkahraman, Ş. (2011). Critical Thinking in Nursing Process and Education. International Journal of Humanities and Social Science (Special İssue), 1(13), 257-262.