İnsan Sağlığı Hizmetleri Çalışanlarının Maruz Kaldığı Meslek Hastalığı Etkenlerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 2, 160 - 178, 25.08.2021

Tuğçe Yılmaz Oral , Fatma Banu Bekman

Öz

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) Kanunu ile ülkemizde mal veya hizmet üretmek için faaliyet gösteren tüm sektörlerde çalışanların güvenliğinin ve iyilik hallerinin devamlılığının sağlanması bir hukuka dayandırılmış ve tüm işverenlerin sorumlulukları açıkça belirtilmiştir. Özellikle çok tehlikeli sınıfta yer alan sağlık sektöründe mevcut çalışma koşullarının yanı sıra iş yükünün fazla olması, insan sağlığı hizmetlerinde çalışanların biyolojik risk etmenleri dışında; psikososyal, kimyasal ve uzun süre ayakta çalışmaya bağlı olarak fiziksel ve ergonomik risklerle karşı karşıya kaldığını göstermektedir. Yapılan araştırmaya göre sosyal güvenlik kurumu tarafından yayınlanan istatistiklere bakıldığında 2014-2017 yılları arasında 16.995 insan sağlığı hizmetlerinde çalışan kişinin iş kazası veya meslek hastalığı geçirmiş olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma ile insan sağlığı hizmetlerinde çalışırken iş kazasına yakalanmış kişilerin verileri değerlendirilerek maruz kaldıkları tehlike veya risklere karşı yönetmelik hükümleri kapsamında önleyici ve sınırlandırıcı tedbirlere değinilmiştir ve böylece iş güvenliğinden sorumlu işverenlerin fikir edinmesi amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

iş sağlığı ve güvenliği,, insan sağlığı hizmetleri, meslek hastalıkları

Kaynakça

• Abbasoğlu S, Emiroğlu C, İlhan NM, Koşar L, Kesedar S, Müezzinoğlu A. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Kime Emanet Toplum ve Hekim. 2006; 21(3): 173-179. 11.
• Aksakal N, İlhan MN, Yüksel H, Kurtcebe Ö, Bumin MA. Bir Üniversite Hastanesinde Hemşire, Sağlık Memuru ve Hastabakıcılarda Bel Ağrısı Sıklığı ve Etkileyen Faktörler. TTB. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi. 2009; 32: 38-46.
• Alli B.O., Fundamental Principles of Occupational Health and Safety, ILO, Geneva,2001.
• Altınel L. Köse KÇ. Altınel EC. Profesyonel Hastane Çalışanlarında Bel Ağrısı Prevelansı ve Bel Ağrısını Etkileyen Faktörler. Tıp Araştırmaları Dergisi. 2007; 5(3): 115-120.
• Annagür B. Sağlık Çalışanlarına Yönelik Şiddet: Risk Faktörleri, Etkileri, Değerlendirilmesi ve Önlenmesi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 2010; 2(2): 161-173.
• Ayatollahi, J. Ayatollahi, F. Ardekani, AM. Bahrololoomi, R. Ayatollahi, J. Ayatollahi, A. Owlia, MB. (2012). “Occupational hazards to dental staff”. Dental Research Journal, 9: 2-7
• Baykara, V.İ., “Titreşim analizi ile şanzımanlarda arıza teşhisi ve kestirimci bakım”, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı, Zonguldak, (2009).
• Cavlak U, Yağcı N, Böbeci M. Denizli İlinde Çalışan Diş Hekimlerinde Görülen Kas İskelet Sistemi Problemlerinin İncelenmesi. Türk Dişhekimleri Birliği Dergisi. 2002; 15: 113-11
• Cunniff, P.F., “Tranportation Noise”, Environmental Noise Pollution, John-Wiley & Sons Inc., Canada, 151-175 (1977). Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik. (2013). T.C. Resmi Gazete, 28648, 15 Mayıs 2013.
• Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi Ve Yönetimi Yönetmeliği 27601. 4 Haziran 2010
• Demirbilek T., İş Güvenliği Kültürü, Legal Yayıncılık, 1. Baskı, İzmir, 2005.
• Demirbilek T., İşletmelerde İş Güvenliği Kültürünün Geliştirilmesi, Çalışma Ortamı, Sayı:96, 5-7, 2008.
• Doç. Dr. A. Erdal SARGUTAN Hacettepe Sağlık İdaresi Dergi, Cilt:8, Sayı:3 (2005)
• Dokuzoğuz B. Sağlık Çalışanlarının Meslek Riskleri ve Kontrolü. 15-19 Ekim 2008, Antalya. Onuncu Ulusal İçHastalıkları Kongre Kitabı, s. 155-156
• Dokuzoğuz B. Sağlık Çalışanlarının Meslek Riskleri. Hastane Enfeksiyonları Kontrolü El Kitabı. Hastane Enfeksiyonları Derneği Yayını No:2. Bilimsel Tıp Yayınevi, 2004, s. 403-417.
• Ergonomik Tasarımın Sağlık Çalışanları ve Hasta Güvenliğine Etkisi, İzzet Aydemir, Gülbiye Yenimahalleli Yaşar Sayı / Number: 3 Cilt / Volume: 3 Yıl / Year: 2016
• Ergönül Ö. Sağlık Personelinde İnfeksiyon Riski ve Korunma. Hastane İnfeksiyonları Dergisi. 2004; 8: 140-143. 24. Ergönül Ö, Çelikbaş A, Tezeren D, Güvener E, Dokuzoğuz B. Analysis of risk factors for laboratory-acquired brucella infections. J Hosp Infect. 2004; 56: 223-227.
• Ersöz G, Şahin E, Kandemir Ö, Kurt Ö, Delialioğlu N, Kaya A, Emektaş G. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Sağlık Personelinde HAV, HBV, HCV Seroprevalansı ve Hepatit B Aşılaması. Viral Hepatit Dergisi. 2006; 11(2): 84-88
• Handan AKARSU - Münevver GÜZEL Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi 2016, Ankara
• Hedge, A., James, T., Veselinovic, S.P. (2011). Ergonomics concern and the impact of healthcare information technology. International Journal of Industrial Ergonomic, 41, 345-351.
• Hignett, S., Carayon, P., Buckle, P., Catchpole, K. (2013). State of science: Human factors and ergonomics in healthcare. Ergonomics, 56:10, 1491-1503.
• http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/sgk/tr/kurumsal/istatistik/sgk_istatistik_yilliklari Erişim Tarihi : 08.02.2020
• ILO, Physical Hazards, Heat in the workplace, 24 July 2014, Geneva.
• İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği. (2012). T.C. Resmi Gazete, 28509, 26 Aralık 2012.
• İşsever, H., 1999; “Vibrasyon ve İnsan Sağlığı Üzerindeki Etkileri”, İş Sağlığı ve Güvenliği Konferansı TMMOB Makine Mühendisleri Odası Bildiriler Kitabı, MMO Yayın No: 239, ISBN:975-395-357-7, 85-98.
• İşyeri Bina Ve Eklentilerinde Alınacak Sağlık Ve Güvenlik Önlemlerine İlişkin Yönetmelik. 28710. 17 Temmuz 2013
• McGrath A, Reid N, Bore J. “Occupational Stress in Nursing”, International Journal of Nursing Studies 2003; 40: 555-565.
• Piyal B. Sağlık Çalışanlarının İş Sağlığı ve Güvenliği Sorunlarına Genel Bakış. Yayımlanmamış Araştırma. Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Çalışma Bakanlığı. 2004.
• Rehn, B., 2004; “Musculoskeletal Disorders and Whole-Body Vibration Exposure”, Umea University, ISSN 0346-6612, ISBN 91-7305*-517-4, Sweden.
• Sağlık Çalışanlarının Mesleki Riskleri, Türk Tabipleri Birliği Yayınları, Birinci Baskı, Ekim 2008, sy 17-18 Ankara)
• SGK İş Kazası İstatistikleri 2014 Yılı Verileri Erişim Tarihi : 08.02.2020 SGK İş Kazası İstatistikleri 2015 Yılı Verileri Erişim Tarihi : 08.02.2020 SGK İş Kazası İstatistikleri 2016 Yılı Verileri Erişim Tarihi : 08.02.2020 SGK İş Kazası İstatistikleri 2017 Yılı Verileri Erişim Tarihi : 08.02.2020
• Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu (2006) Erişim Tarihi : 08.02.2020 Erişim Adresi : https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5510.pdf
• Szymanska, J. (2001). “Dentist’s hand semptoms and high-frequency vibration”. Annals of Agricultural and Environmental Medicine, 8: 7-10
• T.C Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Meslek hastalıkları rehberi sayfa:21, 2012, Ankara The Ohio State University, Injury Prevention: Types of Cold Stress, 2011, Ohio.
• Tozkoparan, G., Taşoğlu, J. 2011. İş sağlığı ve güvenliği uygulamaları ile ilgili işgörenlerin tutumlarını belirlemeye yönelik bir araştırma, Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt/Vol. 30, Sayı/No. 1, 181-209.
• Vehid S, Erginöz E, Yurtseven E, Çetin E, Köksal S, Kaypmaz A. Noise Level of Hospital Environment. TAF Prev Med Bull. 2011; 10(4): 409-414.