Yüksek Riskli Çocuk Grubu: Sokakta Yaşayan Çocuklar Karşılaştıkları Sorunlar ve Hemşirelik Yaklaşımları

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 81 - 91, 25.04.2022

Bahar Çolak , İlknur Kahriman

Öz

Sokakta yaşayan çocuk sorunu, küresel bir problem olup ne yazık ki önüne geçilememiş; yoksulluk, göç, savaş, destek sistemlerin yetersizliği ve eğitimsizlik gibi birçok faktörün neden olduğu ciddi bir dünya sorunudur. Bu soruna yönelik girişimler yapılsa da bu girişimlerin yeterli olmadığı görülmekte ve sokaklarda herhangi bir yetişkin gözetiminde olmadan yaşayan ve çalışan çocuklar bulunmaktadır. Sokakta yaşamanın her çocuk üzerinde etkisi bulunurken bu etkiler yaş dönemine göre farklılaşmaktadır. Birçok disipline bu hususta sorumluluk düşmektedir. Özellikle pediatri hemşirelerinin bu konuda rol alması önem taşımaktadır. Çünkü pediatri hemşireleri çocukları anatomik, fizyolojik, ruhsal, sosyal ve bilişsel yönden en iyi tanıyan meslek grubu olmakla birlikte bakım verici, tedavi edici, danışmanlık, savunuculuk ve eğitici rollerini bir arada bulunduran bir meslek dalıdır. Dolayısıyla pediatri hemşireleri de çözüm getirici yasa ve politikaların üretilmesine yardımcı olmalı ve çelişkili yasaların açıklığa kavuşturulmasına öncülük etmelidir. Bu çalışma sokakta yaşayan çocuklara yönelik farkındalık oluşturmak, çocukları sokağa iten nedenleri açıklamak, sokakta yaşamanın çocukların yaş dönemlerine göre etkilerini incelemek, bu çocukların yaşadıkları sorunlara dikkat çekmek ve hemşirelik yaklaşımlarını belirtmek için ele alındı.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, sokakta yaşayan çocuk, hassas popülasyonlar

Destekleyen Kurum

YOK

High-Risk Children's Group: Children Living on the Streets and their Nursing Approaches

Öz

The problem of children living on the street is a global problem and unfortunately it has not been prevented; It is a serious world problem caused by many factors such as poverty, migration, war, inadequacy of support systems and lack of education. Although attempts are made to address this problem, it is seen that these attempts are not sufficient and there are children living and working on the streets without the supervision of any adults. While living on the street has an effect on every child, these effects differ according to the age period. Many disciplines have responsibilities in this regard. It is especially important that pediatric nurses take a role in this issue. Because pediatric nurses are the occupational group that best recognizes children in terms of anatomical, physiological, spiritual, social and cognitive aspects, and they are a profession that combines the roles of caregiver, therapeutic, consultancy, advocacy and educator. Therefore, pediatric nurses should also assist in the production of remedial laws and policies and lead the clarification of conflicting laws. This study was handled to raise awareness about children living on the street, to explain the reasons that push children to the streets, to examine the effects of living on the street according to the age periods of children, to draw attention to the problems these children experience, and to indicate their nursing approach.

Anahtar Kelimeler

Nursing, Street child, vulnerable population

Kaynakça

• 2018 Dünya çocuk karnesi. https://insamer.com/tr/2018-dunyanin-cocuk-karnesi_1490.html. Erişim tarihi: 16.09.2021.
• Alptekin, K. (2011). Sokakta çalışan çocuklar ve aileleri: Düzce Örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 22 (1) , 25-48. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/tsh/issue/48450/613697.
• Bakırcıoğlu, R. (2015). Çocuk ve ergende ruh sağlığı. 6. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Baysan Arabacı, L., & Taş, G. (2017). Çocuklarda Suça Sürükleyen Faktörler, Ruhsal Problemler ve Hemşirelik Bakımı. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 8(2),110–117. https://doi.org/10.14744/phd.2017.88597.
• Bhukuth, A., & Ballet, J. (2015). Children of the street: why are they in the street? how do they live? Economics and Sociology, 8(4), 134-148. https://doi.org/10.14254/2071-789X.2015/8-4/10.
• Coşkun M. B., & Yolcu, T. (2016). Küreselleşen dünyada göç sorunları ve Türkiye’nin bölgesel rolü. II. Ortadoğu Konferansları: Ortadoğu’daki Çatışmalar Bağlamında Göç Sorunu, 28-29 Nisan, Kilis, Türkiye 93-101.
• Çınar, N. & Şahin, S. (2020). Anne ve çocuk sağlığı. Akademisyen Kitapevi. Ankara.
• Çoban, S. (2015). Türkiye’de risk altındaki çocuklar ve çocuk suçluluğu üzerine bir değerlendirme. Sosyoloji Konferansları, No: 52 (2015-2) / 791-810.
• Deniz, Ç., & Görak, G. (2018). Çocuklarda tuvalet eğitimi ve kullanılan yöntemler. Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi, 4(1), 59-64. https://doi.org/10.5222/jaren.2018.059.
• Erbaş, M.M., Karahan, T. F., & Uzun, T. (2020). Sokakta çalışan çocukların yalnızlık ve depresyon düzeylerinin ebeveyn durumları açısından incelenmesi: İstanbul Örneği. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18 (1), 233-249. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.643823.
• Erdim, L., & Ergün, A. (2016). Boşanmanın ebeveyn ve çocuk üzerindeki etkileri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 3(1), 78-84. https://doi.org/10.17681/hsp.13621.
• Erdoğan, Ö. (2016). Sokakta çalışan çocuklar sorunu. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 44, 11 – 43. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/abmyoder/issue/46666/585118.
• Güngör, M. (2008). Evrensel bir sorun olarak çocuk suçluluğu ve sokakta çalışan ve yaşayan çocuklar. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (1), 25-43. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/adyusbd/issue/1402/16581.
• Gürhan, N., Erdoğan, G., & Seyran, F. (2020). Cinsel Şiddet. Meyad Akademi, 1(1), 59-65. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1811706.
• Gürses, İ., & Kılavuz, M.A. (2011). Erikson’un Psiko-Sosyal Gelişim Dönemleri Teorisi Açısından Kuşaklararası Din Eğitimi ve İletişiminin Önemi. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 20 (2), 153-166. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/143635.
• Hakim, A., & Kamruzzaman, M. (2015). Nutritional status of central Bangladesh street children. American Joutnal of Food Science and Nutrition Research, 2(5), 133-137. Retrieved from file:///C:/Users/Fujitsu/Downloads/7440178.pdf.
• http://cocukhaklari.barobirlik.org.tr/dokuman/mevzuat_kanun/sosyalhizmetler.pdf
• https://abdigm.meb.gov.tr/projeler/ois/egitim/032.pdf. Erişim tarihi 17.09.2021.
• https://www2.tbmm.gov.tr/d24/2/2-2005.pdf. Erişim tarihi 17.09.2021.
• Kızmaz, Z. & Bilgin, R. (2010). Sokakta çalışan/yaşayan çocuklar ve suç: Diyarbakır örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(32), 269-311. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6146/82515.
• Kömürcü, B. & Avşar Negiz, N. (2016). Kentsel bir sorun alanı olarak sokakta çalışan- çalıştırılan çocuklar: (Isparta Örneği) . Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(3), 971-994. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduiibfd/issue/24697/261199.
• Manjengwa, J., Matema, C., Tirivanhu, D., & Tizora, R. (2016). Deprivation among children living and working on the streets of Harare. Development Southern Africa, 33(1), 53–66. https://doi.org/10.1080/0376835x.2015.1115337.
• Okumuş, E. (2009). Sokak çocukları”nın sosyolojisi -Diyarbakır Örneği. Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, 9 (4), 9-37. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/daad/issue/4500/61970.
• Ögel, K., & Yücel, H. (2005). Sokakta yaşayan ergenler ve sağlık durumları. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 6, 11-18.
• Özcebe, H., & Küçük Biçer, B. (2013). Önemli bir kız çocuk ve kadın sorunu: Çocuk evlilikler. Turk Pediatri Arsivi, 48(02), 86-93. https://doi.org/10.4274/tpa.1907.
• Pagare, D., Meena, G.S., Singh M.M., & Saha R. (2004). Risk Factors of Substance Use Among Street Children from Delhi. Indian Pediatrics, 41(3), 221-225. Retrieved from http://www.indianpediatrics.net/mar2004/mar-221-225.htm.
• Senaratna, B. C. V., & Wijewardana, B, V., N. (2012). Risk behaviour of street children in Colombo. Ceylon Medical Journal, 57(3), 106–111.
• Sevinça, F.C., & Kutluca A. Y. (2019). Okul öncesi dönemde çocuğa sahip annelerin tuvalet eğitimi farkındalıklarının incelenmesi: Bir durum çalışması, 3(1), 64-83. https://doi.org/10.31805/acjes.568175.
• Subaşı, N. G., & Kazan, H. (2020). Çocukluk dönemi bağlanma stillerinin yetişkin iletişimindeki etkisi. Turkish Online Journal of Design Art and Communication, 10 (2), 147-162. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/tojdac/issue/53514/712536.
• Şahinöz, A., & Bütün Ayhan, A. (2020). Annelerin bebeklik döneminde gelişime ilişkin bilgi ve kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi, 14,249-257. https://doi.org/10.12956/tchd.571468.
• Şener, S. & Serdar, M. (2015). “Sokak çocukları” problemi ve bu probleme yönelik uygulanan politikalar (Türkiye – Hindistan Örneğii). Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (45), 104-117. Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/dpusbe/issue/4787/66066.
• Tuncel, M., & Senemoğlu, N. (2018). Türkiye ve Almanya’da Sokak çocuklarına uygulanan eğitim programlarının karşılaştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (1), 543-568. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018..-364933.
• Türkmen, M., Okyay, P., Ata, Ö., Okuyanoğlu, S. (2004). A descriptive study on street children living in a southern city of Turkey. The Turkish Journal of Pediatrics, 46, 131-136. Retrieved from file:///C:/Users/Fujitsu/Downloads/A_descriptive_study_on_street_children_living_in_a.pdf.
• Yiğit, R. (2020). Çocukluk dönemlerinde büyüme ve gelişme. 2. Baskı. Ankara: Sistem Ofset Yayınevi.