AN IMPORTANT CONCEPT IN NURSING: EXPERTISE IN NURSING AND THE CURRENT STATUS IN TURKEY

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 2, 187 - 196, 25.08.2022

Mükerrem Başli Tuba Metin

Öz

Expertise in nursing is defined as the ability to solve problems independently and to use professional knowledge and skills to evaluate results. As a result of the change in health system, the complexity of care and the increase in responsibilities because of technological developments, nurses want to act based on knowledge, which brings expertise. While academic expertise is expressed as a title obtained through the completion of graduate programs such as master's and doctorate, or certification programmes, Benner bases expertise on clinical experience. According to Benner, an expert nurse is a person who grasps the situation without unnecessary thinking and wasting of time for unhelpful diagnoses and solutions, and has an intuitive understanding to produce the correct diagnosis and solution. The expert nurse has the characteristics of speed, flexibility, experience, intuitiveness and ability to identify important elements. Nursing expertise comes in two dimensions: academic and clinical expertise. In order for nursing to become a more independent discipline, these two levels of expertise should not be considered separately. The purpose of this review is to address the concepts of expertise in nursing and to examine the current situation of expert nurses in our country.

Anahtar Kelimeler

Nursing, Expertise, Academic Expertise, Clinical Expertise, Benner

Hemşirelikte Önemli Bir Kavram: Hemşirelikte Uzmanlık ve Ülkemizdeki Mevcut Durumu

Öz

Hemşirelikte uzmanlık, sorunları bağımsız olarak çözebilme ve sonuçları değerlendirmek için mesleki bilgi ve becerileri kullanma becerisi olarak tanımlanmaktadır. Teknolojik gelişmeler ile sağlık sisteminin değişmesi, bakımın karmaşıklığının ve sorumlulukların artması sonucunda hemşireler bilgiye dayalı olarak hareket etmek istemekte, bu durum uzmanlaşmayı getirmektedir. Akademik uzmanlık, yüksek lisans ve doktora gibi lisansüstü programların veya sertifika programlarının tamamlanmasıyla elde edilen bir unvan olarak ifade edilirken, Benner uzmanlığı klinik deneyime dayandırmaktadır. Benner’e göre uzman hemşire, yararlı olmayan tanı ve çözümler için gereksiz yere düşünmeden ve zaman kaybetmeden durumu kavrayan, doğru tanı ve çözümü üretebilmek için sezgisel bir anlayışa sahip olan kişidir. Uzman hemşire, hız, esneklik, deneyim, sezgisellik ve önemli unsurları belirleyebilme özelliklerine sahiptir. Hemşirelikte uzmanlık, akademik ve klinik uzmanlık olmak üzere iki boyutta karşımıza çıkmaktadır. Hemşireliğin daha bağımsız bir disiplin haline gelebilmesi için bu iki uzmanlık seviyesi birbirinden ayrı düşünülmemelidir. Bu derlemenin amacı, hemşirelikte uzmanlık kavramlarının ele alınması ve ülkemizdeki uzman hemşirelerin mevcut durumunun incelenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, Hemşirelikte Uzmanlık, Akademik Uzmanlık, Klinik Uzmanlık, Benner

Kaynakça

• Abu-Qamar, M. e. Z., Vafeas, C., Ewens, B., Ghosh, M., & Sundin, D. (2020). Postgraduate nurse education and the implications for nurse and patient outcomes: A systematic review. Nurse Education Today, 92, 104489. https://doi.org/10.1016/j.nedt.2020.104489
• Arslan, H., Çıtak, N., & Potur, D. (2004). Dünyada hemşirelik doktora programlarına genel bakış. Florence Nightingale Journal of Nursing, 13(53), 21-30. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/95384
• Atalan, A., & Dönmez, C. Ç. (2018). Yüksek-Eğitimli Uzman Hemşire İstihdamı ile Acil Servis Kalitesinin Yükseltilmesi için Simülasyon Uygulaması: Türkiye Sağlık Sistemi. Marmara Fen Bilimleri Dergisi. https://doi.org/10.7240/marufbd.395255
• Barnhill, D., McKillop, A., & Aspinall, C. (2012). The impact of postgraduate education on registered nurses working in acute care. Nursing Praxis in New Zealand, 28(2), 27-36. Benner, P. (1982). From novice to expert. American Journal of nursing, 82(3), 402-407. https://journals.lww.com/ajnonline/Citation/1982/82030/From_Novice_To_Expert.4.aspx
• Benner, P. (2004). Using the Dreyfus Model of Skill Acquisition to Describe and Interpret Skill Acquisition and Clinical Judgment in Nursing Practice and Education. Bulletin of Science, Technology & Society, 24(3), 188-199. https://doi.org/10.1177/0270467604265061
• Benner, P., Sutphen, M., Leonard, V., Day, L., & Shulman, L. S. (2009). Educating Nurses: A Call for Radical Transformation (Vol. 15). John Wiley & Sons,. https://books.google.com.tr/books?id=DE757IzAvFwC
• Boltz, M., Capezuti, E., Wagner, L., Rosenberg, M.-C., & Secic, M. (2013). Patient safety in medical-surgical units: can nurse certification make a difference? Medsurg Nursing, 22(1).
• Brykczynski, K.A. (2014). Patricia Benner: Caring, Clinical Wisdom, and Ethics in Nursing Practice. In: Alligood MR. (Ed). Nursing Theorists and Their Work (8th Edition), Elsevier Mosby, Missouri, 2014.
• Conway, J. E. (1998). Evolution of the species' expert nurse'. An examination of the practical knowledge held by expert nurses. Journal of Clinical Nursing, 7(1), 75-82. https://doi.org/ https://doi.org/10.1046/j.1365-2702.1998.00127.x
• Cuevas-Santos, C. (2019). Nursing Specialities and professional practice: current situation and future perspectives. Enferm Clin (Engl Ed), 29(6), 357-364. https://doi.org/10.1016/j.enfcli.2019.10.002
• Çelik, S., Keçeci, A., & Bulduk, S. (2011). Is nursing a profession in Turkey? Hospital topics, 89(2), 43-50.
• Dikmen, Y., Karatas, H., Arslan, G. G., & Ak, B. (2016). The Level of Professionalism of Nurses Working in a Hospital in Turkey. J Caring Sci, 5(2), 95-102. https://doi.org/10.15171/jcs.2016.010
• Ge, S., Xi, X., & Guo, G.-F. (2015). A systematic review of the impact of master's-educated nurses on inpatient care. International Journal of Nursing Sciences, 2(4), 414-421. https://doi.org/10.1016/j.ijnss.2015.10.003
• Greene, M. Z., Fitzpatrick, M. K., Romano, J., Aiken, L. H., & Richmond, T. S. (2017). Clinical fellowship for an innovative, integrated BSN-PhD program: An academic and practice partnership. Journal of Professional Nursing, 33(4), 282-286. https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2016.12.001
• Hoffman, K. (2007). A comparison of decision-making by “expert” and “novice” nurses in the clinical setting, monitoring patient haemodynamic status post abdominal aortic aneurysm surgery. PhD Thesis, https://opus.lib.uts.edu.au/bitstream/10453/21800/2/02Whole.pdf
• Kocaman, G., & Yürümezoğlu, A. (2015). Türkiye’de hemşirelik eğitiminin durum analizi: sayılarla hemşirelik eğitimi (1996-2015). Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 5, 255-262. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1712183
• Koç, Z., Çınarlı, T., Şener, A., & Kızıltepe, S. K. (2018). Patricia Benner: hemşirelik uygulamalarında klinik bilgelik ve beceri edinimi. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi, 9, 1-12. http://acibadem.dergisi.org/uploads/pdf/pdf_AUD_416.pdf
• Korkmaz, F. (2011). Meslekleşme ve ülkemizde hemşirelik. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 18(2), 59-67. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/88499
• Kostak, M. A., Tuğçe, A., & Akarsu, Ö. (2012). Hemşirelik Öğrencilerinin Gözünden Klinik Hemşirelerin Eğitimlerine Katkı Sağlama Durumları. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 1(2), 39-46. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cumunuj/issue/4317/57773
• Lyneham, J., Parkinson, C., & Denholm, C. (2009). Expert nursing practice: a mathematical explanation of Benner’s 5th stage of practice development. Journal of Advanced Nursing, 65(11), 2477-2484. https://doi.org/https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2009.05091.x
• McHugh, M. D., & Lake, E. T. (2010). Understanding clinical expertise: Nurse education, experience, and the hospital context. Research in Nursing & Health, 33(4), 276-287. https://doi.org/10.1002/nur.20388
• Meran, H. E. P., & Şahin, N. H. (2014). Kadın sağlığı alanında uzman hemşirelik eğitimi ve uzman hemşirelik rolleri: Amerika Birleşik Devletleri örneği. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 1(1), 1-14. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/207488
• Morrison, S. M., & Symes, L. (2011). An Integrative Review of Expert Nursing Practice. Journal of Nursing Scholarship, 43(2), 163-170. https://doi.org/10.1111/j.1547-5069.2011.01398.x
• Nelson, A. M. (2020). The evolution of professional obstetric nursing in the United States (1880′s-present): Qualitative content analysis of specialty nursing textbooks. International Journal of Nursing Studies Advances, 2, 100010. https://doi.org/10.1016/j.ijnsa.2020.100010
• Oktay, S., Coşkun, A., & Şen, S. (2015). Türkiye'de hemşireliğin durumunun raporu. Florence Nightingale Journal of Nursing, 7(33), 1-16. https://dergipark.org.tr/en/pub/fnjn/issue/9045/112784
• Ovayolu, N., Kaplan, Ö., & Ovayolu, Ö. (2009). Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama. Nefroloji Hemşireliği Dergisi, 6(1-2), 11-16. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/423070
• Ozdemir, N. G. (2019). The development of nurses’ individualized care perceptions and practices: Benner’s novice to expert model perspective. International Journal of Caring Sciences, 12(2), 1279-1285.
• Özcan, H. (2014). Doğum stajına çıkan öğrencilerin gözüyle; okul hastane işbirliği. SDÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 21(3), 78-83. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/196954
• Özlük, B., & Sur, H. (2017). Türkiye’de hemşireliğin profesyonelleşmesi kapsamında değerlendirilmesi ve Avrupa Birliğine uyum süreci: Niteliksel bir çalışma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3(4), 98-106.
• Quick, J. (2016). From Novice to Expert: A Surgical Care Practitioner's Reflection on Their Role Development. Journal of Perioperative Practice, 26(10), 225-228. https://doi.org/10.1177/175045891602601003
• Shoghi, M., Sajadi, M., Oskuie, F., Dehnad, A., & Borimnejad, L. (2019). Strategies for bridging the theory-practice gap from the perspective of nursing experts. Heliyon, 5(9), e02503. https://doi.org/10.1016/j.heliyon.2019.e02503
• Şendir, M., Çelik, S., Dişsiz, M., Güney, R., Açıksöz, S., Kolcu, M., Kabuk, A., Yıldırım, A., & Bektemür, G. (2018). Hemşirelik eğitimi ve uygulamasında yeni bir yaklaşım: Hemşirelik eğitimi ve uygulamasının bütünleşmesi. Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi JAREN, 4(2), 92-99. https://pdfs.semanticscholar.org/63bb/66324a352df58de0ec82c0325aba5ab7cca9.pdf
• Thomas, C. M., & Kellgren, M. (2017). Benner’s Novice to Expert Model: An Application for Simulation Facilitators. Nursing Science Quarterly, 30(3), 227-234. https://doi.org/10.1177/0894318417708410
• Topuksak, B., & Kublay, G. (2010). Florence Nightingale’den günümüze hemşirelik eğitiminde neler değişti. Avrupa ve Türkiye’de modern hemşirelik eğitimi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı, 298-305.
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. (2021). Genel Türkçe Sözlük, Uzman kelimesi tanımı. https://sozluk.gov.tr
• Türkmen, E. (2015). Hemşire istihdamının hasta ve hemşire sonuçları ile organizasyonel çıktılara etkisi: Yataklı tedavi kurumlarında hemşire insan gücünü planlama. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 2(3), 69-80. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/330835
• Ünal, A. (2008). Hastanelerde çalışan hemşirelerin hemşirelik dışı birimlerde istihdamı ve nedenlerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 3(1), 23-29. https://core.ac.uk/download/pdf/199388539.pdf
• Walker, J. (2008). The nursing expert in clinical practice. Journal of Orthopaedic Nursing, 12(1), 5-12. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.joon.2007.08.016
• Wong, F. K. Y. (2018). Development of advanced nursing practice in China: Act local and think global. International Journal of Nursing Sciences, 5(2), 101-104. https://doi.org/10.1016/j.ijnss.2018.03.003
• Yavuz, Ö. S., & Kocaman, E. (2017). Hemşirelik Piyasaları ve Analizi. . International Anatolia Academic Online Journal Health Sciences, 1(2), 10-23. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/367804
• Yüksek Öğretim Kurumu. (2017). Hemşirelik lisans eğitimi çalıştay raporu 2017. Yüksek Öğretim Kurumu. https://www.yok.gov.tr
• Zeng, J., Zhu, J.-C., & Zhao, X.-Y. (2016). The concept and characteristics of clinical practice ability in Master Degree of Nursing (specialty). Chinese Nursing Research, 3(3), 97-100. https://doi.org/10.1016/j.cnre.2016.06.009