Sağlık Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılığının Yalnızlık ve Depresyon ile İlişkisi

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 2, 178 - 189, 26.08.2023

Kübra Akcan Şerivan Karakut Feray Kabalcioglu Bucak

Öz

Amaç: Bu araştırma sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı ile yalnızlık ve depresyon arasındaki ilişkisinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Bu araştımada nicel araştırmanın tarama deseni kullınılmışttır. Araştırmanın evrenini bir üniversitenin sağlık hizmetleri meslek yüksekokulunda eğitim gören öğrenciler oluşturmuş olup, ulaşılabilen ve çalışmaya katılmayı kabul eden 211 öğrenci örnekleme dâhil edilmiştir. Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği-Yetişkin Formu (SMBÖ-YF), UCLA Yalnızlık Ölçeği (UCLA-YÖ) ve Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ile toplanmıştır. Verilerin analizleri SPSS 22.0 programı ile yapılmıştır.
Bulgular: Araştırma bulgularına göre katılımcıların%58.8’inin hafta içi iki ile dört saat arasında sosyal medyada zaman harcadığı, %37.4’ünün hafta sonu beş saat ve üzerinde sosyal medyada zaman geçirdiği belirlenmiştir. Çalışmaya katılan öğrencilerin sahip oldukları sosyal medya sayıları BDÖ, SMBÖ-YF toplam puanları ve alt boyutları arasında anlamlı bir fark olduğu bulunmuştur (p<0.05). Katılımcıların sosyal medyayı kullanım amaçları ve hafta içi ve hafta sonu sosyal medyada geçirdikleri zaman ile SMBÖ-YF toplam puanları ve alt boyutları arasında anlamlı bir farklılık olduğu bulunmuştur (p<0.05). Katılımcıların cinsiyetleri ile SMBÖ-YF, UCLA-YÖ ve BDÖ toplam puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı bulunmuştur (p>0.05).
Sonuç ve Öneriler: Katılımcıların SMBÖ-YF ve ST alt boyut puanı ile UCLA-YÖ ve BDÖ genel toplam puanları arasında anlamlı olarak pozitif yönlü bir ilişki olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin sosyal medya bağımlılığını azaltmak amacıyla çeşitli eğitim programlarının düzenlenmesi ve üniversitelerde verilmekte olan medya okuryazarlık derslerinin zorunlu ders olarak verilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya Bağımlılığı, Yalnızlık, Depresyon, Üniversite Öğrencileri

Teşekkür

Bu çalışma Necmettin Erbakan Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi adına 23-25 Eylül 2022 tarihleri arasında düzenlenmiş olan 7. Uluslararası 18. Ulusal Hemşirelik Kongresi’nde sözel bildiri olarak sunulmuştur. Kongrenin bilimsel ve düzenleme kuruluna teşekkür ederiz.

Relatıonshıp of Social Media Addiction, Loneness And Depression of Health Vocational Students

Öz

Kaynakça

• Arias-de la Torre, J., Puigdomenech, E., García, X., Valderas, J.M., Eiroa-Orosa, F.J., Fernández-Villa, T., Molina, A.J, Martín, V., Serrano-Blanco, A., Alonso, J., & Espallargues, M. (2020). Relationship between depression and the use of mobile technologies and social media among adolescents: Umbrella review. J Med Internet Res, 22(8), 4-21. http://dx.doi.org/10.2196/16388
• Balcı, Ş., & Baloğlu, E. (2018). Sosyal medya bağımlılığı ile depresyon arasındaki ilişki: Üniversite gençliği üzerine bir saha araştırması. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (29), 209-234. http://iletisimdergisi.gsu.edu.tr/en/download/article-file/605981
• Baştürk, S. & Taştepe, M. (2013). Evren ve Ömeklem. İn Baştürk, S. (Eds.), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, (pp. 129- 159), Vize Yayıncılık, Ankara.
• Baz, F. Ç. (2018). Sosyal medya bağımlılığı: üniversite öğrencileri üzerine çalışma. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9 (16), 276-295. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/570665
• Bilgin, M. (2018). Ergenlerde sosyal medya bağımlılığı ve psikolojik bozukluklar arasındaki ilişki. The Journal of International Scientific Researches, 3(3), 237-247. https://doi.org/10.23834/isrjournal.452045
• Chegeni, M., Shahrbabaki, P. M., Shahrbabaki, M. E., Nakhaee, N., & Haghdoost, A. (2021). Why people are becoming addicted to social media: A qualitative study. J Educ Health Promot, 10(1), 175. https://doi.org/10.4103%2Fjehp.jehp_1109_20 .
• Çiftçi, H. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Sosyal Medya Bağımlılığı. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(4), 417-434. https://dergipark.org.tr/en/pub/mjss/issue/43010/520789
• Çayırlı, E. (2017). Sosyal medya kullanım özelliklerinin kişilik yapılanmaları, yaşam doyumu ve depresyon açısından incelenmesi. Işık Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. https://acikerisim.isikun.edu.tr/xmlui/handle/11729/1269
• Demir, Y. & Kumcağız, H. (2019). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 9 (52), 23-42. https://dergipark.org.tr/en/pub/tpdrd/issue/44557/550132
• Doğan, M. V. (2021). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı belirtilerinin ve sosyal medya bağımlılığı ile depresyon arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp. Fraenkel, J. R. & Wallen, N. E. (2009). How to Design and Evaluate Research in Education. New York. McGraw-Hill Companies
• Gong, R., Zhang, Y., Long, R., Zhu, R., Li, S., Liu, X., Wang, S., & Cai, Y. (2021). The ımpact of social network site addiction on depression in chinese medical students: a serial multiple mediator model ınvolving loneliness and unmet ınterpersonal needs. Int J Environ Res Public Health, 18(16), 8614. https://doi.org/10.3390/ijerph18168614
• Güler, E. Ö., Veysikarani, D., & Keskin, D. (2019). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya bağımlılığı üzerine bir araştırma. Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 1-13. https://dergipark.org.tr/en/pub/cagsbd/issue/49107/627125
• https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022-another-year-of-bumper-growth-2/ (Erişim Tarihi:04.02.2023)
• İnce, M., & Koçak, M. C. (2017). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım alışkanlıkları: Necmettin Erbakan Üniversitesi örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 736-749. https://dergipark.org.tr/en/pub/joiss/issue/32387/360236
• Karadağ, A., & Akçınar, B. (2019). Üniversite üniversitede sosyal medya ortamı ve ikili ilişkiler. Bağımlılık Dergisi, 20 (3), 154-166. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/786023
• Kurt, P. & Bayrakcı, O. (2021). Sosyal medya bağımlılığı ve yalnızlık: üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. 7 th International Management and Social Research Conference May 19-21 2021 Proceeding Book, (1), 322-331 https://www.researchgate.net/publication/352732227
• Özdemir, Z. (2019). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya bağımlılığı. Beykoz Akademi Dergisi, 7 (2), 91-105. https://doi.org/10.14514/byk.m.26515393.2019.7/2.91-105
• Öztürk, Y. (2021). Aktif sosyal medya kullanımı ile depresyon ve benlik saygısı ilişkisi: Bir vakıf üniversitesi öğrencileri örneği. İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Pop, L. M., Iorga, M., & Iurcov, R. (2022). Body-esteem, self-esteem and loneliness among social media young users. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(9):5064. https://doi.org/10.3390/ijerph19095064
• Şafak, B., & Kahraman, S. (2019). Sosyal medya kullanımının yalnızlık ve narsistik kişilik özelliği belirtileri ile ilgili ilişkinin incelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(2), 54-69. https://dergipark.org.tr/en/pub/asead/issue/43544/525045.
• Türkel, Z., & Dilmaç, B. (2019). Ergenlerde sosyal medya kullanımı, yalnızlık ve yaşam doyumu arasındaki yordayıcı ilişkiler. Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 57-70. https://dergipark.org.tr/en/pub/neueefd/issue/45274/545179.
• Uyaroğlu, A. K., Ergin, E., Tosun, A. S., & Erdem, Ö. (2022). A cross-sectional study of social media addiction and social and emotional loneliness in university students in Turkey. Perspectives İn Psychiatric Care, 58(4), 2263–2271 https://doi.org/10.1111/ppc.13056
• Yabancı, C. (2019). Lise öğrencilerinin sosyal medyaya ilişkin tutumları ile narsisizm ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
• Yıldız, A., & Demir, F. M. (2016). Üniversite öğrencilerinin internet ve sosyal medya kullanım amaçlarının belirlenmesine yönelik bir araştırma: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi örneği. Journal of Social Sciences & Humanities Researches, 17(37), 18-36 https://dergipark.org.tr/en/pub/sobbiad/issue/36438/412773
• Yi, X., & Li, G. (2021). The longitudinal relationship between ınternet addiction and depressive symptoms in adolescents: A random-ıntercept cross-lagged panel model. Int J Environ Res Public Healt, 18(24), 12869. https://doi.org/10.3390/ijerph182412869
• Yüksel, M. Y., Çini, A., & Yasak, B. (2020). Genç yetişkinlerde sosyal medya bağımlılığı, yalnızlık ve yaşam doyumunun incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (40), 66-85. https://doi.org/10.33418/ataunikkefd.676402
• Zeybek, E. (2021). Sosyal medya kullanımının yalnızlık algısına olan etkisinin değerlendirilmesi. İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi
• Zhu, X., & Xiong, Z. (2022). Exploring association between social media addiction, fear of missing out, and self-presentation online among university students: a cross-sectional study. Frontiers İn Psychiatry, (13), 896762. https://doi.org/10.3389/fpsyt.2022.896762