Doğum Sonrası Dönemde Annelerin Yenidoğan Banyosu Uygulamalarının İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 239 - 254, 25.08.2024

Serpil Boran , İlknur Kahriman , Sibel Doğan Polat

Öz

Bu araştırmada, yenidoğan bebeğe sahip olan annelerin bebek banyosu konusunda yaptıkları uygulamaları değerlendirmek ve sosyo-demografik değişkenlerle ilişkisini belirlemek amaçlandı. Tanımlayıcı olarak planlanan bu araştırmanın evrenini; bir eğitim ve araştırma hastanesinin kadın hastalıkları ve doğum servisinde, Aralık 2022-Mayıs 2023 tarihleri arasında yatan ve yenidoğan bebeği olan 215 anne oluşturdu. Araştırmada veriler; anne ve bebeğe ait sosyo-demografik bilgi formu ve bebek banyosu bilgi ve uygulamaları anket formu kullanılarak toplandı. Çalışmaya katılan annelerin %65,6’sının 30 yaş ve altında olduğu ve %81,4’ünün üniversite ve üzeri eğitim aldıkları görüldü. Annelerin %29,8’inin bebeğinin ilk banyosu esnasında geleneksel bir uygulama yaptığı ve geleneksel uygulama olarak en fazla (%17,7) tuzlu su ile yıkamayı tercih ettiği belirlendi. Annelerin %81,4’ünün bebeğin ilk banyosunu tüm vücut banyosu olarak yaptırdığı ve %62,3’ünün ilk olarak göbeği düştükten sonra banyo yaptırdığı saptandı. Annelerin %70,2’sinin bebek banyosu konusunda önceden bilgi aldığı ve en fazla (%31,6) sağlık personelinden bilgi aldıkları tespit edildi. Annelerin bebek banyosu konusundaki bilgi ve uygulamalarının istenen düzeyde olmadığı, yaş ve eğitim düzeyleri arttıkça bebek banyosu konusunda daha doğru yaklaşımlar gösterdikleri belirlendi. Doğum öncesi ve sonrasında annelere bebek banyosuyla ilgili planlı bir eğitim verilmesi, güvenli banyo ortamlarının oluşturulması konusunda önemli bir katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

Anneler, Banyo, Bebek, Doğum Sonrası, Uygulama.

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Yok

Exploring Newborn Bathing Practices among Mothers in the Postpartum Period

Öz

This study aims to assess the practices of mothers with newborn babies concerning newborn bathing and determine its correlation with socio-demographic variables. This descriptive research was conducted with a study population comprising 215 mothers with newborns admitted to the gynecology and obstetrics service of a training and research hospital between December 2022 and May 2023. Data for the study were gathered through a socio-demographic information form concerning the mother and newborn, along with a questionnaire focusing on information and practices related to newborn bathing. In the study, 65.6% of the participating mothers were aged 30 and below, and 81.4% possessed a university or higher education. A notable 29.8% of the mothers adhered to a traditional practice during their newborn's first bath, with the majority (17.7%) preferring washing with salt water. As for bathing practices, 81.4% of the mothers opted for the newborn's first bath to be a whole-body bath, and 62.3% initiated bathing after the umbilical cord stump had fallen off. Additionally, 70.2% of the mothers had received prior information about newborn bathing, primarily from health personnel (31.6%). The mothers' knowledge and practices regarding newborn bathing were found to be insufficient, with an observed improvement in accuracy as their age and education levels increased. Offering planned education to mothers both before and after childbirth can significantly contribute to the establishment of safe bathing environments.

Anahtar Kelimeler

Mothers, Bath, Infant, Postpartum, Practice.

Kaynakça

• Accorsi, S., Fabrani, M., Ferrarese, N., Iriso, R., Lukwiya, M., & Declich, S. (2003). The burden of traditional practices, ebino and tea-tea, on child health in Northein Uganda. Social Science & Medicine, 57(11), 2183-2191. https://doi.org/10.1016/s0277-9536(03)00082-0
• Akçay, G., Kırlı, U., Topal, H., Topal, Y., Hakan, N., & Özer, E. A. (2019). Muğla ilinde annelerin bebek bakımında uyguladıkları geleneksel yöntemler. Ortadoğu Tıp Dergisi, 11(3), 263-270. https://doi.org/10.21601/ortadogutipdergisi.458292
• Apak, H. (2005). Pediatrik dermatoloji. Nobel Tıp Kitabevi.
• Aslan, Y. (2004). Neonatoloji (2. baskı). Alp Ofset.
• Beyene Derribow, A., Demissie, M., Abebe, S., Obsa, M., Endeshaw, F., Asnake, H., Yosef, Y., & Taddese, B. (2023). Early baby bathing practice and its associated factors among mothers who give birth in the past one month in Gurage Zone, Ethiopia, 2022. SAGE Open Nursing, 9, 1-12. https://doi.org/10.1177/23779608231168180
• Bilgen Sivri, B. (2012). 0-12 aylık bebeği olan annelerin anne-bebek bakımına ilişkin geleneksel uygulamaları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi. https://l24.im/AmcP5FS
• Biltekin, Ö., Boran, Ö. D., Denkli, M. D., & Yalçınkaya, S. (2004). Naldöken sağlık ocağı bölgesinde 0-11 aylık bebeği olan annelerin doğum öncesi dönem ve bebek bakımında geleneksel uygulamaları. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 13(5), 166-168. https://www.ttb.org.tr/sted/sted0504/naldoken.pdf
• Bölükbaş, N., Erbil, N., Altunbaş, H., & Arslan, Z. (2009). 0-12 aylık bebeği olan annelerin çocuk bakımında başvurdukları geleneksel uygulamalar. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6, 164-176. https://core.ac.uk/download/pdf/268072161.pdf
• Celasin, N. Ş., Akın, H. Y. S., & Akın, B. (2022). Traditional practices regarding baby care: Are they different in the east and the west? Gevher Nesibe Journal of Medical and Health Sciences, 7(17), 39-49. https://doi.org/10.46648/gnj.378
• Ceylan, S. S., & Bolışık, Z. B. (2022). Newborn bathing in neonatal intensive care units: Recommedations for newborn nurses. Journal of Academic Research in Nursing (JAREN), 8(3), 187-192. https://doi.org/10.55646/jaren.2022.99815
• Conk, Z., Başbakkal, Z., Yılmaz, H. B., & Bolışık, B. (2013). Pediatri hemşireliği. Akademisyen Tıp Kitabevi. Çalışkan, Z., & Bayat, M. (2011). Baby care applications of mothers and the acting factors of these applications: A sample on Kapadokya. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14, 23-30. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/29531
• Çavuşoğlu, H. (2015). Çocuk sağlığı hemşireliği (12. baskı). Sistem Ofset Basımevi.
• Çınar, İ. Ö., Aslan, G. K., Kartal, A., İnci, F. H., & Koştu, N. (2015). A study of mother’s traditional infant care methods for infants less than a year-old age. TAF Preventive Medicine Bulletin, 14, 378-386. https://gcris.pau.edu.tr/handle/11499/25869
• Çiftçi, H., Çevik, E., & Aksoy, S. (2005). Cauterization as applied in Şanlıurfa region. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics-Law and History, 13(2), 110-114. https://l24.im/SbHNAD
• Dağ, Y. S., Yayan E. H., & Özdemir, R. (2022). The effect of massage, wipe bathing and tub bathing on physiological measurements of late premature newborns: A randomized controlled trial. Journal of Neonatal Nursing, 28(3), 164-169. https://doi.org/10.1016/j.jnn.2021.08.018
• Dağoğlu, T. (2000). Neonatoloji (1. baskı). Nobel Tıp Kitabevi.
• Dhar, S. (2007). Newborn skin care revisited. Indian Journal of Dermatology, 52(1), 1-4. https://doi.org/10.4103/0019-5154.31917
• Dinç, S. (2005). To determine the traditional practices which mothers, having 0-1 years old children, registered to health center no 4 in Şanlıurfa center. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 1(2), 53-63. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/983399
• Eğri, G. B., & Konak, A. (2011). Doğum sonu dönem ile ilgili geleneksel inanç ve uygulamalara Dünya’dan ve Türkiye’den örnekler. Türklerin Dünyası Dergisi-ZfWT, 3(1), 143-155 https://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423939410.pdf
• Fernandes, J. D., Machado, M. C. R., & Prado de Olivera, Z. N. (2011). Children and newborn skin care and prevention. Anais Brasileiros de Dermatologia, 86(1), 102-110. https://doi.org/10.1590/s0365-05962011000100014
• Fluhr, J. W., Darlenski, R., Taieb, A., Hachem, J. P., Baudouin, C., Msika, P., De Belilovsky, C., & Berardesca, E. (2010). Functional skin adaptation in infancy-almost complete but not fully competent. Experimental Dermatology, 19(6), 483-492. https://doi.org/10.1111/j.1600-0625.2009.01023.x
• Geçkil, E., Şahin, T., & Ege, E. (2009). Traditional postpartum practices of women and infants and factors influencing such practices in South Eastern Turkey. Midwifery, 25(1), 62-71. https://doi.org/10.1016/j.midw.2006.12.007
• Gelmetti, C. (2001). Skin cleansing in children. European Academy of Dermatology and Venereoligy, 15(1), 12-15. https://doi.org/10.1046/j.0926-9959.2001.00003.x
• Gözen, D., Çaglar, S., & Dogan, Z. (2011). The practice of mothers to prevent and care of diaper dermatitis for their 0-24 months of infants. Florence Nightingale Journal of Nursing, 19(1), 17-22. https://l24.im/OyQA
• Kahriman, İ. (2007). Trabzon il merkezinde 6-12 aylık çocuğu olan annelerin bebek bakımına ilişkin geleneksel uygulamaları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi. https://l24.im/qI2syzW
• Karabulut, A. A. (2011). Skin physiology of the newborn and topical drug use. Türkderm, 45(2), 60-67. https://doi.org/10.4274/turkderm.45.s11
• Kido, M., Yonezawa, K., Haruna, M., Tahara-Sasagawa, E., & Usui, Y. (2023). A global survey on national standard care for newborn bathing. Japan Journal of Nursing Science, e12558. https://doi.org/10.1111/jjns.12558
• Long, K., Rondinelli, J., Yim, A., Cariou, C., & Valdez, R. (2020). Delaying the first newborn bath and exclusive breastfeeding. MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing, 45(2), 110-115. https://doi.org/10.1097/NMC.0000000000000606
• Medves, J. M., & O’Brien, B. (2004). The effect of bather and location of first bath on maintaining thermal stability in newborns. Journal of Obstetric, Gynecologic and Neonatal Nursing, 33(2), 175-182. https://doi.org/10.1177/0884217504263081
• Memon, J., Holakouie-Naieni, K., Majdzadeh, R., Yekaninejad, M. S., Garmaroudi, G., Raza, O., & Nematollahi, S. (2019). Knowledge, attitude, and practice among mothers about newborn care in Sindh, Pakistan. BMC Pregnancy and Childbirth, 19(1), 329. https://doi.org/10.1186/s12884-019-2479-0
• Özmen, D., Çetinkaya, A. Ç., & Cambaz, S. (2008). Traditional beliefs and practices associated with pregnancy, labour and postpartum period among the women aged 15-49 years in Manisa. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 24(2), 91-102. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/835496
• Özyazıcıoğlu, N., & Polat, S. (2004). Traditional applications that the mothers with 12 month-child applied for some health problems. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7(2), 30-38. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/29227
• Pekcan, S., & Kiper, N. (2006). Kronik öksürük. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 49, 247-255. https://www.cshd.org.tr/abstract.php?lang=en&id=218
• Pekyiğit, A., Yıldız, D., Fidancı, B. E., Bağrıyanık, B. Ç., Dehmen, Ö., Koçak, T., & Altıntaş, S. (2020). The intergenerational dimension of traditional practices used by mother in infant care. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 14(3), 443-451. https://doi.org/10.21763/tjfmpc.733696
• Perk, Y. (2005). Temel yenidoğan sağlığı (2. baskı). Baran Ofset.
• Priyadarshi, M., Balachander, B., Gupta, S., & Sankar, M. J. (2022). Timing of first bath in term healthy newborns: A systematic review. Journal of Global Health, 12(12004), 1-13. https://jogh.org/2022/jogh-12-12004
• Samakya, S., Pati, S., & Acharya, S. K. (2023). Knowledge, beliefs, and practices around newborn resuscitation in hilly tribal homebirth settings: A qualitative observational study. Journal of Neonatology, 37(3), 196-204. https://doi.org/10.1177/09732179221143176
• Srinivasa, S., Bhavya, G., Patel, S., Harish, S., & Anjum, S. K. (2018). Knowledge, attitude and practice of mothers in infantile skin care. International Journal of Contemporary Pediatrics, 5(2), 536-541. https://doi.org/10.18203/2349-3291.ijcp20180550
• Taşkın, L. (2000). Doğum ve kadın sağlığı hemşireliği (4. baskı). Sistem Ofset Matbaacılık.
• Tegene, T., Andargie, G., Nega, A., & Yimam, K. (2015). Newborn care practice and associated factors among mothers who gave birth within one year in Mandura District, Northwest Ethiopia. Clinics Mother Child Health, 12(1), 1000172. https://doi.org/10.4172/2090-7214.1000172
• Törüner, E. K., & Büyükgönenç, L. (2017). Çocuk saglığı temel hemşirelik yaklaşımları. Nobel Tıp Kitabevi.
• Twintoh, R. F., Anku, P. J., Amu, H., Darteh, E. K. M., & Korsah, K. K. (2021). Childcare practices among teenage mothers in Ghana: A qualitative study using the ecological systems theory. BMC Public Health, 21(1), 1-12. https://doi.org/10.1186/s12889-020-09889-7
• Utaş, S. (2011). Skin care of the newborn. Türk Derm-Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi Dergisi, 45, 123-126. https://doi.org/10.4274/turkderm.001
• Warren, S., Midodzi, W. K., Allwood Newhook, L. A., Murphy, P., & Twells, L. (2020). Effects of delayed newborn bathing on breastfeeding, hypothermia, and hypoglycemia. Journal of Obstetric, Gynecologic, and Neonatal Nursing, 49(2), 181-189. https://doi.org/10.1016/j.jogn.2019.12.004
• World Health Organization. (2022). WHO recommendations on maternal and newborn care for a positive postnatal experience. https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/352658/9789240045989-eng.pdf?sequence=1
• Yıldız, S. (2002). Temel neonatoloji ve hemşirelik ilkeleri (1. baskı). Nobel Tıp Kitabevi.