Postmenopozal kadınlarda kemik mineral yoğunluğu ile serum lipid düzeyleri arasındaki ilişki

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 1, 291 - 295, 31.03.2020

Demet Kokanalı Gülnur Özakşit Yaprak Ustun

Öz

Amaç: Postmenopozal kadınlarda serum lipid düzeyleri ve kemik mineral yoğunluğu arasında herhangi bir ilişki olup olmadığını araştırmak
Gereç ve Yöntemler: Bu retrospektif çalışmaya 1 yıllık zaman zarfında kemik mineral yoğunluğu ölçümü yaptıran postmenopozal kadınlar dahil edildi. Kemik mineral yoğunluğu ölçümlerine göre T skor değerleri -1 üzerinde olan kadınlar kontrol grubunu, -2,5 altında olanlar ise osteoporoz grubunu oluşturdu. Lipid profili olarak serum trigliserit (TG), total kolesterol (TK), yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) ve düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) düzeyleri incelendi.
Bulgular: 248 tane kadın çalışma grubunu oluşturdu. Bunların 108 (%43.5) tanesi osteoporoz grubunda yer alırken, 140 (%56.5) tanesi kontrol grubunu yer aldı. Osteopoproz grubundaki kadınların ortalama yaşı, menopoz süresi, TK, HDL, LDL düzeyleri kontrol grubundaki kadınların ortalama değerlerine göre anlamlı derecede daha fazlaydı. Çalışma grubunda, lumbar ve femur total kemik mineral yoğunluğu değerleri ile kadın yaşı, menopoz süresi, TK, HDL, LDL değerleri arasında anlamlı şekilde ters yönde ilişki vardı. Ancak lineer regresyon modelinde yaş, menopoz süresi ve HDL düzeyi, hem vertebra total hem de femur total kemik mineral yoğunluğu ile ilişkili anlamlı bağımsız faktörler olarak bulundu. TK ve LDL düzeyi ise istatistiksel olarak anlamlı değildi.
Sonuç: Yüksek HDL seviyesi postmenopozal kadınlarda azalmış kemik mineral yoğunluğu ile ilişkilidir ve bu ilişki kadın yaşı ve menopoz süresinden etkilenmez.

Anahtar Kelimeler

lipid, menopoz, osteoporoz

Kaynakça

• Black DM, Rosen CJ. Clinical Practice. Postmenopausal Osteoporosis. N Engl J Med. 2016;374(3):254-62.
• Compston JE, McClung MR, Leslie WD. Osteoporosis. Lancet. 2019;393(10169):364-76.
• Li S, Guo H, Liu Y, Wu F, Zhang H, Zhang Z, et al. Relationships of serum lipid profiles and bone mineral density in postmenopausal Chinese women. Clin Endocrinol (Oxf). 2015;82(1):53-8. Rosen CJ, Klibanski A. Bone, fat, and body composition: evolving concepts in the pathogenesis of osteoporosis. Am J Med. 2009;122(5):409-14. Orozco P. Atherogenic lipid profile and elevated lipoprotein (a) are associated with lower bone mineral density in early postmenopausal overweight women. Eur J Epidemiol 2004;19:1105-12.
• Cui LH , Shin MH , Chung EK , Lee YH , Kweon SS , Park KS , et al. Association between bone mineral densities and serum lipid profiles of pre- and post-menopausal rural women in South Korea. Osteoporos Int 2005;16:1975-81.
• Adami S, Braga V, Zamboni M, Gatti D, Rossini M, Bakri J, et al. Relationship between lipids and bone mass in 2 cohorts of healthy women and men. Calcif Tissue Int 2004;74:136-42.
• Yamaguchi T, Sugimoto T, Yano S, Yamauchi M, Sowa H, Chen Q, et al. Plasma lipids and osteoporosis in postmenopausal women. Endocr J 2002;49:211-7.
• Solomon DH, Avorn J, Canning CF, Wang PS. Lipid levels and bone mineral density. Am J Med 2005;118:1414.
• Samelson EJ, Cupples LA, Hannan MT, Wilson PW, Williams SA, Vaccarino V. Long-term effects of serum cholesterol on bone mineral density in women and men: the Framingham Osteoporosis Study. Bone 2004;34:557-61.
• Wu LY, Yang TC, Kuo SW, Hsiao CF, Hung YJ, Hsieh CH. Correlation between bone mineral density and plasma lipids in Taiwan. Endocr Res 2003;29:317-25.
• WHO. Assessment of fracture risk and its application to screening for postmenopausal osteoporosis Report of a WHO Study Group. Geneva WHO, 1994, World Health Organ Tech Rep Ser 1994;843:1-129.
• Takahashi TA, Johnson KM. Menopause. Med Clin North Am. 2015;99(3):521-34. Chen YY, Wang WW, Yang L, Chen WW, Zhang HX. Association between lipid profiles and osteoporosis in postmenopausal women: a meta-analysis. Eur Rev Med Pharmacol Sci. 2018;22(1):1-9.
• Wang N, Qin MZ, Cui J. [Lipid profile comparison between pre- and post-menopausal women]. Zhonghua Xin Xue Guan Bing Za Zhi. 2016;44(9):799-804. Poiana C, Radoi V, Carsote M, Bilezikian J. New Clues that May Link Osteoporosis to the Cirkulating Lipid Profile. Bone Res. 2013;1(3):260-6.
• Tintut Y, Demer LL. Effects of bioactive lipids and lipoproteins on bone. Trends Endocrinol Metab. 2014;25(2):53-9.
• Hernández JL, Olmos JM, Romaña G, Martinez J, Castillo J, Yezerska I, et al. Bone mineral density in statin users: a population-based analysis from a Spanish cohort. J Bone Mineral Metab 2014;32:184-91.
• Parhami F, Mody N, Gharavi N, Ballard AJ, Tintut Y, Demer LL. Role of the cholesterol biosynthetic pathway in osteoblastic differentiation of marrow stromal cells. J Bone Mineral Res 2002;17:1997-2003.
• Baron R, Rawadi G, Roman‐Roman S. Wnt signaling: a key regulator of bone mass. Curr Top Dev Biol 2006;76:103-27.
• Mani A, Radhakrishnan J, Wang H, Mani A, Mani MA, Nelson-Williams C, et al. LRP6 mutation in a family with early coronary disease and metabolic risk factors. Science 2007;315:1278-82.
• Wang J, Li XM, Hong Y. The study of correlation between serum adiponectin and the levels of lipid metabolism and bone metabolism biochemical marker in postmenopausal osteoporosis. J Pract Obstet Gynecol 2014;30:828-30.
• Ersoy GS, Simsek EE, Vatansever D, Kasikci HO, Keser B, Sakin O. Lipid profile and plasma atherogenic index in postmenopausal osteoporosis. North Clin Istanb. 2017;4(3):237-41.
• Ahmed LA, Schirmer H, Berntsen GK, Fonnebo V, Joakimsen RM. Features of the metabolic syndrome and the risk of non-vertebral fractures: The Tromso study. Osteoporos Int. 2006;17:426–32.
• Taşkale MG, Sermez Y. Osteoporosis and its relationship with various risk factors in postmenopausal women in Denizli province. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2010;30:1958-64.
• Eryavuz SM. Osteoporozun tanımı, sınıflandırması ve epidemiyolojik çalışmalar. Türkiye Klinikleri Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Dergisi 2002;2:1-10.