Preterm Doğum Riski Olan Gebeliklerin Yönetiminde Kanıta Dayalı Yaklaşımlar

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 1, 309 - 314, 31.03.2020

Tuba Aktepe , Nuriye Büyükkayacı Duman

Öz

ÖZET
Preterm doğum riski bulunan gebelikler, doğum eylemi sırasında ve sonrasında hem anne hem de bebek sağlığı açısından riskler taşımaktadır. Bu riskli tabloların en uygun ve doğru uygulamalarla yönetilmesi kadının ve bebeğinin sağlığı açısından oldukça önem taşımaktadır. Bu sürecin etkili ve uygun olan müdahalelerle yönetilmesine ilişkin iyi düzeyde kanıtların ortaya çıkarılması gerekmektedir. Bu derlemede preterm doğum riski olan kadınların gebelik sürecinin yönetimi ve preterm doğumun yenidoğan sağlığı üzerine etkileri açısından kanıta dayalı yapılan çalışmaların tartışılması amaçlanmıştır. Preterm doğum riski taşıyan gebeliklerin yönetilmesinde kanıta dayalı iyi düzeyde veriler; fetüsün akciğer gelişiminin hızlandırılması açısından kortikosteroid kullanımı ve USG muayenesi sonucunda kısa serviks olduğu tespit edilen veya önceki doğumunun preterm olması gibi durumlarla artmış preterm riski taşıyan kadınlarda progesteron kullanımı yönündedir. Preterm doğum riskinin azaltılmasına yönelik, 20. haftadan önce gebe enfeksiyon tarama-tedavi programları ve kısa serviks olduğu tespit edilen kadınlara servikal pesser uygulamasına ilişkin kanıtlar bulunmakta olup servikal serklaj uygulaması noktasında ise invaziv girişim olması nedeniyle tartışmalar devam etmektedir. Yenidoğan sağlık sorunlarını iyileştirmek için kortikosteroid dozlarının tekrarlanması, kortikosterid kullanımına Tirotropin Salgılatıcı Hormon eklenmesi, preterm doğumu önlemek için siklooksijenaz inhibitörlerinin, betamimetiklerin kullanılması ve serviks ultrasyonunun önerilmesine ilişkin çalışmalar yetersizdir. Evde veya hastanede yatak istirahati ve preterm doğum belirtileri olan gebelerin tedavisinde fetal fibronektin testinin kullanılmasına yönelik destekleyici ya da çürütücü yeterli kanıt bulunmamaktadır. Bunun yanı sıra konuyla ilgili çalışmalarda magnezyum sülfat, oksitosin reseptör antagonistleri, kalsiyum kanal blokerleri ile yapılan bakım tedavisinin preterm doğumu önlemeye ilişkin etkisiz olduğu bildirilmektedir. Bitkisel çaylar, diyet takviyeleri, aşılar, emosyonel durum, fiziksel aktivite ve egzersiz, sosyal destek varlığı, mevcut kronik hastalıklar, obesite, akupunktur, yoga ve meditasyon gibi integratif tıp uygulamalarının gebelik süresi ve preterm doğuma etkisine yönelik kanıtlar yetersiz düzeydedir ve daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

PRETERM DOĞUM, GEBELİK, KANITA DAYALI YAKLAŞIMLAR

Kaynakça

• 1.Güneri, S. E. (2015). Postpartum Erken Dönem Kanıta Dayalı Uygulamalar. 2.International Council of Nursing. (2012). Closing the gap: from evidence to action, http://www.icn.ch/publications/2012-closing-the-gap-fromevidence- to-action/ . Erişim tarihi: 20/02/2017. 3.WHO Preterm Birth Erişim Adresi: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs363/en/ (Erişim Tarihi: 16 Şubat 2017) 4.Born Too Soon The Global Action Report on Preterm Birth http://www.who.int/pmnch/media/news/2012/preterm_birth_report/en/index5.html (Erişim Tarihi:20\04\2017) 5.Onat, T., Abalı, R., Turgut, N. E., Çelik, S., Boran, A. B., & Çelik, C. (2014). 10-15 ve 20-25 Haftalarda ölçülen servikal uzunluğunun preterm doğumu öngörmedeki yeri. İstanbul Medical Journal, 15, 35-39. 6.Özdemir, H., Bilgen, H. (2014). Orta Preterm-Geç Preterm ve Erken Term Bebeklerin Epidemiyolojisi, Morbidite ve Mortalite Nedenleri. Turkiye Klinikleri J Pediatr Sci 2014;10(4):1-9 7.Papatsonis DNM, Flenady V, Liley HG. Maintenance therapy with oxytocin antagonists for inhibiting preterm birth after threatened preterm labour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 10. Art. No.: CD005938. DOI:10.1002/14651858.CD005938.pub3. 8.Manav, G., & Yıldırım, F. (2010). Term ve preterm bebek annelerinin bebeklerini algılama durumları. Cumhuriyet Medical Journal, 32(2), 149-157. 9.WHO What is a preterm baby http://www.who.int/features/qa/preterm_babies/en/ (Erişim Tarihi : 16 Şubat 2017) 10.Önderoğlu L S, Başaran A., Preterm Doğum. Turkiye Klinikleri J Surg Med Sci 2006;2(24):29-41 11.Derbent, A., Turhan, A., & Öztürk, N. (2009). Erken doğum riski ve tahmini. Yeni Tıp Dergisi, 26, 139-144. 12.Neilson JP, West HM, Dowswell T. Betamimetics for inhibiting pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 2. Art. No.: CD004352. DOI: 10.1002/14651858.CD004352.pub3. 13.Bozkurt N., Himmetoğlu Ö. Preterm Eyleme Güncel Yaklaşım. Turkiye Klinikleri J Gynecol Obst 2004;14(3):175-81 14.Crowther CA, McKinlay CJD, Middleton P, Harding JE. Repeat doses of prenatal corticosteroids for women at risk of pretermbirth for improving neonatal health outcomes. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 7. Art. No.: CD003935. DOI: 10.1002/14651858.CD003935.pub4. 15.Gonzalez Garay AG, Reveiz L, Velasco Hidalgo L, Solis Galicia C. Ambroxol for women at risk of pretermbirth for preventing neonatal respiratory distress syndrome. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 10. Art. No.: CD009708. DOI: 10.1002/14651858.CD009708.pub2. 16.Bülbül, A., Okan, F., Şahin, S., & Nuhoğlu, A. (2008). Düşük doğum ağırlıklı erken doğmuş bebeklerde erken dönem hastalık ve ölüm oranı sonuçları Orijinal Araştırma. Türk Pediatri Arşivi, 43(3). 17. Antalyalı, M., & Sezik, M. (2012). Antenatal kortikosteroit uygulamalarındaki güncel gelişmeler. SD Ü. Tıp Fakültesi Dergisi 2011; 18: 144, 9. 18.Crowther CA, Alfirevic Z, Han S, HaslamRR. Thyrotropin-releasing hormone added to corticosteroids for women at risk of pretermbirth for preventing neonatal respiratory disease. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 11. Art. No.: CD000019. DOI: 10.1002/14651858.CD000019.pub3. 19.Chawanpaiboon S, Laopaiboon M, Lumbiganon P, Sangkomkamhang US, Dowswell T. Terbutaline pump maintenance therapy after threatened preterm labour for reducing adverse neonatal outcomes. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 3. Art. No.: CD010800. DOI: 10.1002/14651858.CD010800.pub2. 20.Kavita Nanda,Lynley A Cook,Maria F Gallo,David A Grimes. Terbutaline pump maintenance therapy after threatened preterm labor for preventing preterm birth. First published: 21 October 2002Editorial Group: Cochrane Pregnancy and Childbirth Group DOI: 10.1002/14651858.CD003933 21.Neilson JP, West HM, Dowswell T. Betamimetics for inhibiting pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 2. Art. No.: CD004352. DOI: 10.1002/14651858.CD004352.pub3. 22.Reinebrant HE, Pileggi-Castro C, Romero CLT, dos Santos RAN, Kumar S, Souza JP, Flenady V. Cyclo-oxygenase (COX) inhibitors for treating pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 6. Art. No.: CD001992. DOI: 10.1002/14651858.CD001992.pub3. 23.Haas DM, Morgan AM, Deans SJ, Schubert FP. Ethanol for preventing pretermbirth in threatened pretermlabor. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 11. Art. No.: CD011445. DOI: 10.1002/14651858.CD011445.pub2. 24. Stan CM, Boulvain M, Pfister R, Hirsbrunner-Almagbaly P. Hydration for treatment of pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 11. Art. No.: CD003096. DOI: 10.1002/14651858.CD003096.pub2. 25.Duckitt K, Thornton S, O’Donovan OP, Dowswell T. Nitric oxide donors for treating pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 5. Art. No.: CD002860. DOI:10.1002/14651858.CD002860.pub2. 26.Bain E, Heatley E, Hsu K, Crowther CA. Relaxin for preventing pretermbirth. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 8. Art. No.: CD010073. DOI: 10.1002/14651858.CD010073.pub2. 27.Flenady V, Reinebrant HE, Liley HG, Tambimuttu EG, Papatsonis DNM. Oxytocin receptor antagonists for inhibiting pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 6. Art. No.: CD004452. DOI: 10.1002/14651858.CD004452.pub3. 28.Naik Gaunekar N, Raman P, Bain E, Crowther CA. Maintenance therapy with calcium channel blockers for preventing pretermbirth after threatened pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 10. Art. No.: CD004071. DOI: 10.1002/14651858.CD004071.pub3. 29.Flenady V, Wojcieszek AM, Papatsonis DNM, Stock OM, Murray L, Jardine LA, Carbonne B. Calciumchannel blockers for inhibiting pretermlabour and birth. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 6. Art. No.: CD002255. DOI: 10.1002/14651858.CD002255.pub2. 30.Crowther CA, Brown J, McKinlay CJD, Middleton P. Magnesiumsulphate for preventing pretermbirth in threatened pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 8. Art. No.: CD001060. DOI: 10.1002/14651858.CD001060.pub2. 31.Han S, Crowther CA, Moore V. Magnesiummaintenance therapy for preventing pretermbirth after threatened pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 5. Art. No.: CD000940. DOI: 10.1002/14651858.CD000940.pub3. 32.Yamasmit W, Chaithongwongwatthana S, Tolosa JE, Limpongsanurak S, Pereira L, Lumbiganon P. Prophylactic oral betamimetics for reducing pretermbirth in women with a twin pregnancy. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 12. Art. No.: CD004733. DOI: 10.1002/14651858.CD004733.pub4. 33.Dodd JM, Jones L, Flenady V, Cincotta R, Crowther CA. Prenatal administration of progesterone for preventing pretermbirth in women considered to be at risk of pretermbirth. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 7. Art. No.: CD004947. DOI: 10.1002/14651858.CD004947.pub3. 34.Su LL, Samuel M, Chong YS. Progestational agents for treating threatened or established pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 1. Art. No.: CD006770. DOI: 10.1002/14651858.CD006770.pub3. 35.Vogel JP, Nardin JM, Dowswell T,West HM, Oladapo OT. Combination of tocolytic agents for inhibiting pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2014, Issue 7. Art. No.: CD006169. DOI: 10.1002/14651858.CD006169.pub2. 36.McNamara HC, Crowther CA, Brown J. Different treatment regimens ofmagnesiumsulphate for tocolysis in women in pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 12. Art. No.: CD011200. DOI: 10.1002/14651858.CD011200.pub2. 37.Sangkomkamhang US, Lumbiganon P, Prasertcharoensuk W, Laopaiboon M. Antenatal lower genital tract infection screening and treatment programs for preventing pretermdelivery. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 2. Art. No.: CD006178. DOI: 10.1002/14651858.CD006178.pub3. 38.Sosa CG, Althabe F, Belizán JM, Bergel E. Bed rest in singleton pregnancies for preventing pretermbirth. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 3. Art. No.: CD003581. DOI: 10.1002/14651858.CD003581.pub3. 39.Davey MA, Watson L, Rayner JA, Rowlands S. Risk-scoring systems for predicting pretermbirth with the aimof reducing associated adverse outcomes. Cochrane Database of Systematic Reviews 2015, Issue 10. Art. No.: CD004902. DOI: 10.1002/14651858.CD004902.pub5. 40.Berghella V, Hayes E, Visintine J, Baxter JK. Fetal fibronectin testing for reducing the risk of pretermbirth. Cochrane Database of Systematic Reviews 2008, Issue 4. Art. No.: CD006843. DOI: 10.1002/14651858.CD006843.pub2. 41.Flenady V, Hawley G, Stock OM, Kenyon S, Badawi N. Prophylactic antibiotics for inhibiting pretermlabour with intactmembranes. Cochrane Database of Systematic Reviews 2013, Issue 12. Art. No.: CD000246. DOI: 10.1002/14651858.CD000246.pub2. 42.Urquhart C, Currell R, Harlow F, Callow L. Home uterine monitoring for detecting pretermlabour. Cochrane Database of Systematic Reviews 2017, Issue 2. Art. No.: CD006172. DOI: 10.1002/14651858.CD006172.pub4.