Hala önlenemeyen önemli bir halk sağlığı sorunu: İstenmeyen gebelikler ve epidemiyolojisi

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 3, 1356 - 1362, 30.09.2022

Hasan Ulubaşoğlu , Saime Şahinöz , Turgut Şahinöz , Pınar Ulubaşoğlu

https://doi.org/10.38136/jgon.1001221

Öz

Amaç: Bu araştırma, istenmeyen gebelikleri incelemek, risk gruplarına göre sıklığını ve nedenlerini belirlenmek amacıyla planlanmıştır.
Gereçler ve Yöntem: Bu araştırma, doğum öncesi bakım almak için hastaneye başvuran 409 gönüllü evli hamile kadın üzerinde yürütülmüş olan kesitsel bir çalışmadır. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından geliştirilen anket formu kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, ortalama ve ki-kare testi kullanılmıştır.
Bulgular: İstenmeyen gebelik oranı %23,2 olarak tespit edilmiştir. İstenmeyen gebelik oranı yaşla birlikte azalmaktadır. Kadınların eğitim düzeyi arttıkça istenmeyen gebelik oranı azalmakta ve bu oran üniversite mezunlarında %18,5'e düşmektedir.
Sonuç: Bu araştırmada, istenmeyen gebelik oranının yüksek olması, kadınların çoğunun aile planlaması yöntemi kullanmıyor olması veya geleneksel aile planlaması yöntemleri kullanıyor olmalarından kaynaklanmaktadır. İstenmeyen gebelik oranının en yüksek olduğu risk grubunun genç kadınlar olduğu tespit edilmiştir. Geri çekme yöntemi özellikle genç kadınlarda yüksek olduğundan ve bu durum istenmeyen gebeliklere yol açabileceğinden çiftlere evlilik öncesi eğitim verilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Epidemiyoloji, aile planlaması, halk sağlığı, istenmeyen gebelikler

An important public health problem that cannot be prevented still: Unwanted pregnancies and its epidemiology

Öz

Aim: This study was planned to analyse the unwanted pregnancies and to determine the frequency and causes according to risk groups.
Materials and Method: This is a cross-sectional study conducted on 409 married volunteer pregnant women who applied to the hospital for prenatal care. A questionnaire prepared by the researchers was used for data collection. Percentage, mean, and chi-square test were used to evaluate the data.
Results: The rate of unwanted pregnancies was found to be 23.2%. The rate of unwanted pregnancy decreases with age. The unwanted pregnancy rate decreases as the education level of the woman increases and this ratio decreases to 18.5% among university graduates.
Conclusion: In this study, the high rate of unwanted pregnancies was since most of them were not using a family planning method or using traditional family planning methods. It was found that the risk group with the highest unwanted pregnancy rate was among young women. Since the rate of withdrawal method was high especially in young women and this can lead to unwanted pregnancies, it is necessary to give couples premarital education.

Anahtar Kelimeler

Epidemiology, family planning, public health, unwanted pregnancies

Kaynakça

• 1. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. (2019). 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye.
• 2. Singh S, Sedgh G, Hussain R. Intended and Unintended Pregnancies Worldwide in 2012 and Recent Trends. Stud Fam Plann 2014;45(3):301-314.
• 3. Avrupa Birliği, T.C. Sağlık Bakanlığı. Türkiye Üreme Sağlığı Programı. Araştırma ve Eğitim Yoluyla Halk Sağlığının İyileştirilmesi PHASE Projesi Sonuç Kitapçığı. Ankara. 2006.
• 4. Mondal, M. N. I., Ullah, M. M. M. N., Khan, M. N., Islam, M. Z., Islam, M. N., Moni, S. Y. et al. Socioeconomic and Demographic Disparities in Knowledge of Reproductive Healthcare among Female University Students in Bangladesh. International Journal of MCH and AIDS 2015;4(2): 32-9.
• 5. Wulifan JK, Brenner S, Jahn A, De Allegri M. A Scoping Review on Determinants of Unmet Need for Family Planning Among Women of Reproductive Age in Low- and Middle-Income Countries. BMC Women’s Health 2016;16(1): 2-15.
• 6. Eliason S, Awoonor-Williams JK, Eliason C, Novignon J, Nonvignon J, Aikins M. Determinants of Modern Family Planning Use Among Women of Reproductive Age in the Nkwanta District of Ghana: A Case–Control Study. Reproductive Health 2014;11(1): 65.
• 7. Bradley S.E, Croft T.N, Fishel J.D, Westoff C.F. Revising Unmet Need for Family Planning. DHS Analytical Studies No. 25. https://dhsprogram.com/pubs/pdf/ AS25/AS25[12June2012].pdf. Access Date:17.12.2019.
• 8. T.C. Sağlık Bakanlığı, Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. Ulusal Aile Planlaması Hizmet Rehberi, Cilt I Aile Planlaması ve Üreme Sağlığı. Ankara:2000.
• 9. Ross J, Hardee K. Access to Contraceptive Methods and Prevalence of Use. J Biosoc Sci 2013;45(6): 761–778.
• 10. United Nations Department of Economic and Social Affairs Population Division. Trends in Contraceptive Use Worldwide 2015. https://www.un.org/en/ development/desa/population/publications/pdf/family/trendsContraceptiveUse2015Report.pdf Access Date:17.12.2019.
• 11. Dinç G, Eser E, Cihan U.A, Ay S, Pala T, Ergör G. et al. Fertility Preferences, Contraceptive Behaviors and Unmet Needs: A Gap Between Urban and Suburban Parts of a City. The European Journal of Contraception and Reproductive Health Care 2007;12(1): 86–94.
• 12. Ballı FÖ. Bayraklı İlçesi Cengizhan Mahallesi 18-49 Yaş Kadınların Aile Planlaması Yöntem Kullanımı ve İlişkili Erişim Faktörlerinin Değerlendirilmesi, Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, İzmir. 2011.
• 13. Öztaş Ö, Arantaş A.B, Tetik B.K, Yalçıntaş A, Üstü Y, Uğurlu M. 18-49 Yaş Grubu Evli Kadınların Üreme Sağlığı ve Kontrasepsiyon Hakkındaki Bilgi, Tutum ve Davranışları. Ankara Med J 2015;15(2): 67-76.
• 14. Ashcroft R.E. The declaration of Helsinki. The Oxford textbook of clinical research ethics 2008;141-148.
• 15. Öztaş Ö, Artantaş A.B, Tetik B.K, Yalçıntaş A, Üstü Y, & Uğurlu M. 18-49 yaş grubu evli kadınların üreme sağlığı ve kontrasepsiyon hakkındaki bilgi, tutum ve davranışları. Ankara Medical Journal 2015;15(2).
• 16. Savaş N, İnandı T, Arslan E, Peker E, Durmaz E, Erdem M. et al. Unintended pregnancies, induced abortions and risk factors in women admitted to hospitals due to birth or abortion in Hatay. Turk J Public Health 2017;15(2): 84-95.
• 17. Karaçalı M, Özdemir R. The factors influencing the access of married women, aged 15-49, to family planning services in Karabuk province. Turkish Journal of Public Health 2018;16 (2) , 131-145 . DOI: 10.20518/tjph.458353
• 18. Marakoğlu K, Çivi S, Demiröz S, Kutlu R. Bir doğum evinde, doğum yapan kadınların doğurganlık öyküleri ve aile planlaması davranışları. Kocatepe Tıp Dergisi 2008;9(1), 49-56.
• 19. Skouby S.O. Contraceptive use and behavior in the 21st century: a comprehensive study across five European countries. Contrasept Reprod Health Care 2004; 9:57-68.
• 20. Ali A.A.A, & Okud A. Factors affecting unmet need for family planning in Eastern Sudan. BMC Public Health 2013;13(1), 102.
• 21. Ferdousi S.K, Jabbar M.A, Hoque S.R, Karim S.R, Mahmood A.R, Ara R, et al. Unmet need of family Planning among rural women in Bangladesh. Journal of Dhaka Medical College 2010;19(1), 11-15.
• 22. Ataullahjan A, Mumtaz Z, & Vallianatos H. Family planning in Pakistan: A site of resistance. Social Science & Medicine, 2019;230, 158-165.
• 23. Khalil S.N, Alzahrani M.M, & Siddiqui A.F. Unmet need and demand for family planning among married women of Abha, Aseer Region in Saudi Arabia. Middle East Fertility Society Journal 2018;23(1), 31-36.
• 24. Tohma Y.A, Özdeğirmenci Ö, Çoşkun B, Çolak E, Dilbaz B, & Erkaya S. İstemli Gebelik Sonlandırılması, Bir Aile Planlaması Yöntemi midir?. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi 2014;11(4).