Kırım Tatarlarının Anadolu’ya İskânı, Somut Olmayan Kültürel Mirasa Katkıları ve Diaspora Turizmi Potansiyelleri

Yıl 2022, , 127 - 136, 31.10.2022

Emrullah Tören

https://doi.org/10.54493/jgttr.1191892

Öz

Osmanlı toplumsal yapısının içerisinde barındırdığı çok farklı dil, din ve milletten müteşekkil görünen tablosuna, 19. yüzyıldan itibaren Kafkasya, Kırım ve Balkanlar’dan aldığı göçlerle yeni unsurlar eklenmiştir. Bunların içinde oldukça fazla olan unsurlardan biri de, Türk ve Müslüman Kırım halkıdır. Bu araştırmayla; Osmanlı Devleti’nin Kırım Tatarlarının iskânında benimsediği politikaları, iskânı yaparken göçmenlere sağladığı destekleri, bu göçler sonucunda oluşan Kırım Tatar diasporasının yerel kültüre katkılarını incelemek ve Kırım Tatarlarının anavatan ziyaret potansiyelleri ile Kırım Tatarlarının anavatan ziyaretleri sonucunda oluşan turizm hareketlerinin toplum ve bireyler üzerindeki sosyolojik etkilerini ortaya çıkarabilecek çalışmalar konusunda değerlendirmede bulunmak amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda; Kırım Tatarlarının anavatanlarını ve akrabalarını ziyaret etmek amacıyla Kırım’a giderek ortaya çıkardıkları bu turizm hareketlerinin motivasyonları, bu ziyaretler sonucunda anavatana yönelik aidiyet duygularında oluşan değişiklikler, kültürel bağlılıklarında oluşan değişiklikler ve geri dönme hislerinin artması veya azalması konularının uygulamalı çalışmalar ile ortaya konmasının alanyazına katkı sağlayacağı sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı İskan Politikası, Kırım Tatar Göçü, Somut Olmayan Kültürel Miras, Diaspora Turizmi.

Settlement of Crimean Tatars in Anatolia, Contribution to Intangible Cultural Heritage and Diaspora Tourism Potentials

Öz

New elements have been added to the picture that appears to be composed of many different languages, religions and nationalities in the Ottoman social structure, with the migrations from the Caucasus, Crimea and the Balkans since the 19th century. One of the many elements among them is the Turkish and Muslim Crimean people. With this research; Examining the policies adopted by the Ottoman Empire in the settlement of the Crimean Tatars, the support they provided to the immigrants during the resettlement, the contributions of the Crimean Tatar diaspora to the local culture as a result of these migrations, and the sociological effects of the Crimean Tatars' homeland visit potentials and the tourism movements resulting from the Crimean Tatars' visits to the homeland on society and individuals. It is aimed to evaluate the studies. As a result of the research; It is concluded that the motivations of these tourism movements, which the Crimean Tatars went to Crimea to visit their homeland and relatives, the changes in their sense of belonging to the homeland as a result of these visits, the changes in their cultural attachments, and the increase or decrease in their sense of return will contribute to the literature. has been reached.

Anahtar Kelimeler

Ottoman Settlement Policy, Crimean Tatar Migration, Intangible Cultural Heritage, Diaspora Tourism.

Kaynakça

• Arabacı, M. (2008). 1783 Yılından Sonra Kırım Türklerinin Osmanlı Devleri ile Kültürel İlişkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(2): 66-72.
• Aydıngün, A. & Aydıngün, İ. (2004). Kırım Tatarlarının Vatana Dönüşü-Kimlik ve Kültürel Canlanma. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Babuş, F. (2006). Osmanlı’dan Günümüze Etnik-Sosyal Politikalar Çerçevesinde Göç ve İskân Siyaseti ve Uygulamaları. İstanbul: Ozan Yayıncılık.
• Bandyopadhyay, R. (2008). Nostalgia, Identity and Tourism: Bollywood in the Indian Diaspora, Journal of Tourism and Cultural Change, 6 (2): 79-100.
• Bayındır, A. (2011). Kırım Muhacereti. Eski Yeni, 3(34):16-21.
• Bayraktar, H. (2007). Kırım ve Kafkasya’dan Adana Vilayeti’ne Yapılan Göç ve İskânlar (1869– 1907). Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 22: 405-434.
• Bayraktar, H. (2008). Kırım Savaşı Sonrası Adana Eyaleti’ne Yapılan Nogay Göç ve İskânları (1859–1861). Bilig, 45: 45-72.
• Berber, F. (2011). 19. Yüzyılda Kafkasya’dan Anadolu’ya Yapılan Göçler. Karadeniz Araştırmaları, 31: 17-49.
• Boz, E. (2007). Afyonkarahisar İli Çay İlçesi Orhaniye Köyü Kırım Tatar Ağzı. U.Ü. Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(13): 263-281.
• Cohen, R. (1996). “Diasporas and the nation-state: from victims to challengers. International Affairs, 72 (3): 507-520.
• Demirel, M. (2005). Kırım Savaşı’ndan Sonra Eskişehir’e Yerleştirilen Göçmenler. A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 28: 311-319.
• Demirtaş, M. (2009). Kırım Savaşı ve 93 Harbi Sürecinde Osmanlı Memleketine Gelen Göçmenlerin Sevk ve İskânları. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 41: 215-238.
• Ekem, N. (2011). Eskişehir’de Yaşayan Kırım Kökenli Vatandaşların Eskişehir Kültür ve Sosyal Yaşamına Katkıları. Eski Yeni, 3(34): 32-37.
• Gündüz, A. (2012). XIX. Yüzyılda Kırşehir’e Yerleştirilen Nogay Muhacirleri (1861-1863). Turkish Studies, 7(1): 1217-1229.
• Halaçoğlu, Y. (1999). XVIII. Yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun İskân Siyaseti ve Aşiretlerin Yerleştirilmesi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• İnalcık, H. (1997). Kırım. İslam Ansiklopedisi. Eskişehir: MEB Yayınları.
• İnandı, İ. (1996). Türk Dünyasında Misyonerlik. Bilig, 2: 34-49.
• Karahan, L. (1996). Küçük Türkistan: Anadolu. Bilig, 2: 135-140.
• Kırımlı, H. (2010). Kırım Tatarlarında Milli Kimlik ve Milli Hareketler. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Kırımlı, H. (2012). Kırım’dan Türkiye’ye Kırım Tatar Göçleri. Erişilen internet sitesi: http://www.kirimdernegi.org.tr/sayfa.asp?id=457 (Erişim Tarihi: 27.05.2012).
• Mortley, N. (2011). Strategic Opportunities from Diaspora Tourism: The Jamaican Perspective, Canadian Foreign Policy Journal, 17 (2): 171-184.
• Önder, S. & Kırlı, E. (2005). Osmanlı Döneminde Eskişehir’e Göçler. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(1): 130-144.
• Özkan, N. (2008). Kırım Tatar Türkçesinin Yayılma Alanları. Turkish Studies, 3(7): 524-554. Samy, Y. (2011). Introduction to the CFRJ Special Issue on Brain Circulation and Diasporic tourism in the Carribbean, Canadian Foreign Policy Journal, 17 (2): 97-100.
• Saydam, A. (1997). Kırım ve Kafkas Göçleri. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Scheyvens, R. (2007). Poor Cousins No More: Valvind the Development Potential of Domestic and Diaspora Tourism, Progress in Development Studies, 7 (4): 307-325.
• Tekeli, İ. (1985). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Kentsel Dönüşüm. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi (4.c.): 878-890. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Tekeli, İ. (2008). Göç ve Ötesi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Tepekaya, M. (2006). 19. Yüzyılın İkinci Yarısında Kırım ve Kafkasya’dan Göç Hareketleri ve Saruhan (Manisa) Sancağı’na Göçler. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 6(2): 463-480.
• http://www.focusdergisi.com.tr/tarih/00373/ (Erişim Tarihi: 23.05.2012)
• http://tr.wikipedia.org/wiki/Diaspora (Erişim Tarihi: 30.05.2012)