Rekabet ve Stratejik Yönetim Konularını İçeren Gastronomi Tezlerin Bibliyometrik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 107 - 128, 28.10.2024

İsmail Uzut , Şevki Ulema

https://doi.org/10.54493/jgttr.1536209

Öz

Turizm alanında rekabetçilik konusu bir destinasyonun geneline ilişkin olarak değerlendirilebilirken alternatif turizm türleri açısından da ayrıca değerlendirilebilmektedir. Bu bağlamda alternatif turizm türlerinden biri olan gastronomi turizmi ile rekabet ve strateji konuları arasında yakın bir ilişki olduğu söylenebilir. Çalışma kapsamında ulusal literatürde görece az incelenen gastronomi turizmi ile rekabet ve strateji konularını bir arada ele alan lisansüstü tezlerin kapsamlarının incelenmesi ve mevcut durumu hakkında değerlendirme yapılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda Ulusal Tez Merkezi üzerinden yapılan taramada araştırma kapsamı içerisine giren 34 lisansüstü tez incelenmiş ve konu kapsamına giren ilk tez çalışmasının görece yakın bir tarih olan 2009 yılında tamamlandığı görülmüştür. Ancak yıllar içerisinde bu çalışmaların sayısında düzenli denilebilecek bir artışta görülmüştür. İncelenen tez çalışmalarında ele alınan başlıca konular ise gastronominin çeşitlendirme ve farklılaştırma aracı olması, markalaşmaya katkısı, unutulmaz deneyim sağlama, tekrar ziyaret niyetine etkisi, kaynak olarak gastronominin önemi, gastronomik kimlik vb. şeklinde özetlenebilir. Bununla birlikte incelenen tezlerin yaklaşık olarak % 66’sının turizm işletmeciliği gibi ana bilim dallarında tamamlandığı görülürken yaklaşık olarak % 18’inin ise gastronomi ve mutfak sanatları ile ilişkili ana bilim dallarında tamamlandığı görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Gastronomi, Rekabet, Stratejik Yönetim

Etik Beyan

“Rekabet ve Stratejik Yönetim Konularını İçeren Gastronomi Tezlerin Bibliyometrik Analizi*” başlıklı çalışmanın yazım sürecinde bilimsel kurallara, etik ve alıntı kurallarına uyulmuş; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmamış ve bu çalışma herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiştir. Not Bu araştırmada, Doç. Dr. Şevki ULEMA danışmanlığında İsmail UZUT tarafından 2021 yılında hazırlanan “Gastronomi Turizmi Rekabet Analizi: İstanbul Örneği” başlıklı doktora tezinde kullanılan verilerinden faydalanılmış ve güncel veriler eklenmiştir.

Bibliometric Analysis of Gastronomy Theses Addressing Competition and Strategic Management Topics*

Öz

Competitiveness in the field of tourism can be assessed both in relation to an entire destination and in the context of alternative forms of tourism. In this regard, it can be argued that there is a strong relationship between gastronomy tourism—one of the alternative tourism types—and the concepts of competition and strategy. This study aims to examine the scope of graduate theses that address the relatively underexplored topics of gastronomy tourism, competition, and strategy within the national literature, and to evaluate the current state of these topics. Accordingly, a review of 34 graduate theses within the scope of the research was conducted through the National Thesis Center, revealing that the first thesis addressing this subject was completed in 2009, a relatively recent date. Over the years, however, a steady increase in the number of such studies has been observed. The primary topics covered in the examined theses can be summarized as follows: the role of gastronomy as a tool for diversification and differentiation, its contribution to branding, the provision of unforgettable experiences, its impact on revisit intentions, the importance of gastronomy as a resource, and the concept of gastronomic identity. Additionally, it was observed that approximately 66% of the examined theses were completed in major disciplines such as tourism management, while about 18% were completed in disciplines related to gastronomy and culinary arts.

Anahtar Kelimeler

Gastronomy, Competitiveness, Strategic Management

Kaynakça

• Ağlamaz Susup, E. A., & Ebru, A. (2018). İzmir’de gastronomi turizminin geliştirilmesine yönelik sistemsel bir yaklaşım (Yüksek Lisans Tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
• Alzuhairi, S. (2023). İstanbul ili gastronomi turizmi gelişmişlik düzeyi: Arap turistler üzerinde bir araştırma (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Amighini, A., & Rabellotti, R. (2006). How do Italian footwear industrial districts face globalization?. European Planning Studies, 14(4), 485-502.
• Armenski, T., Gomezelj, D. O., Djurdjev, B., Ćurčić, N., & Dragin, A. (2012). Tourism destination Competitivenessbetween two flags. Economic research-Ekonomska istraživanja, 25(2), 485-502.
• Aydın, A. (2016). Gastronomi ve turizm bütünleşmesinde izlenilen stratejik süreç üzerine nitel bir araştırma: Kapadokya örneği (Yüksek Lisans Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya.
• Aydın, E. (2015). Gastronomi turizminin şehir markalaşmasına etkisi: Afyonkarahisar ili örneği (Yüksek Lisans Tezi). Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon Kocatepe Üniversitesi, Afyon.
• Bahar, O. & Kozak M. (2012). Turizm ekonomisi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Bayram, O. (2021). Gastronomi destinasyonu seçiminde turist tercihlerini etkileyen faktörler ve gastronomi destinasyonlarının algılanan performansı: Gaziantep, Adana, Hatay, Şanlıurfa ve Mardin örnekleri (Yüksek Lisans Tezi). Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Muğla.
• Belli, S. (2022). Coğrafi işaret ile tescilli yöresel mutfak ürünlerinin turistlerin destinasyon seçimine etkisi: Güneydoğu Anadolu Bölgesi örneği (Doktora Tezi). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir.
• BETUYAB (b. t.). https://www.betuyab.com.tr/tr/betuyab Erişim Tarihi: [03.03.2024]
• Binici, Z. K. (2022). Destinasyon pazarlamasında gastronomik kimliğin etkisi: Adana örneği (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Blain, C., Levy, S. E., & Ritchie, J. B. (2005). Destination branding: Insights and practices from destination management organizations. Journal of travel research, 43(4), 328-338.
• Blichfeldt, B. S., Chor, J., & Ballegaard, N. L. (2010). The dining experience: a qualitative study of top restaurant visits in a Danish context, Journal of Tourism, 11 (1), 43-60.
• Boyne, S., Williams, F. & Hall, D. (2002). On The Trail of Regional Success: Tourism, Food Production and The Isle of Arran Taste Trail. A. M. Hjalager ve G. Richards (Eds), İçinde Tourism and Gastronomy, (73-88). London: Routledge