The Demographic Structure of Van Township’s NonMuslim Villages According to the 1252 (1836) Population Census

Yıl 2016, , 101 - 116, 25.12.2016

Şeyhmus Bingül

https://doi.org/10.21551/jhf.281943

Öz

Initially, the census which was for determinations of land and tax was substituted more systematic
census when the Otoman Empire began to modernize in the 19th century. On the basis of innovations, the
first modern population census, which requires the state to centralize in many fields especially about tax
and military service, was done in 1831. Thus, the empire sought to have a detailed knowledge of the quantity
and qualities of its human power. Due to the heterogeneous population structure and political and military
reasons, it was so difficult to determine the actual population. One of the census, which was tried to spread
throughout the empire, was made in the state of Van in 1836. In this census, except the center villages and
neighborhoods, the records of sub-district and district of Van, was also provided.
In this study, ‘’The Book of Non-muslim Male Population of the Centre Villages of Van within the
State of Van’’ registered with the NFS.d code and with the number 2798 and ‘’The Book of Non-muslim
Villages that are Abroad under the Centre of Van’’ registered with the NFS.d code and with the number
2799 in the Prime Ministry Ottoman Archive, which follows the prior especially about the settlement
places, were examined  

Anahtar Kelimeler

Van Population Census, Non-Muslim, Village

(H.1252/M.1836) Yılı Nüfus Sayımına Göre Van Kazasına Bağlı Gayrimüslim Köylerin Demografk Yapısı

Öz

Başlangıçta arazi ve vergi tespitine yönelik yapılan tahrirler Osmanlı
İmparatorluğu’nun modernleşmeye başladığı 19. yüzyılda yerini daha sistemik
nüfus sayımlarına bırakmıştır. Yenilikler temelinde merkezileşmeye çalışan
devletin idari, mali ve askeri alanlarda düzene girmesini gerektiren modern
nüfus sayımının ilki 1831 yılında yapılmıştır. Böylece imparatorluk sahip
olduğu insan gücünün nicelik ve nitelikleri hakkında detaylı bir bilgiye sahip
olmaya çalışmıştır. Nüfusun heterojen olması ve siyasal ve askeri nedenlerden
dolayı gerçek nüfusun tespiti ise oldukça zor olmuştur. İmparatorluğun geneline
yayılmaya çalışılan bu nüfus sayımlarından biri de 1836 yılında Van eyaletinde
yapılmıştır. Bu sayımda Van merkez köyleri ve mahalleleri dışında buraya bağlı
kaza ve nahiyelerinin de kaydı tutulmuştur.
Bu çalışmada Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde NFS.d kodu ve 2798
numarası ile kayıtlı olan ‘‘Van Eyaleti Dahilindeki Nefs-i Van Köylerinin
Gayrimüslim Erkek Nüfus Defteri’’ ve bu defteri özellikle yerleşim yerleri
itibariyle tamamlama özelliğine sahip olan yine NFS.d kodu ve 2799 numarası
ile kayıtlı olan ‘‘Nefs-i Van’a Bağlı Gayrimüslim Köylerin Gurbette Olanlarının
Defteri’’ incelenmiştir  

Anahtar Kelimeler

Van Nüfus Defteri, Gayrimüslim, Köy

Kaynakça

• SEVİM, Ali, Anadolu’nun Fethi Selçuklular Dönemi, TTK, 2000, Ankara.