Ahrâr Fırkası

Yıl 2020, , 232 - 242, 22.06.2020

Yunus Emre Tansü , Cesur Özçörekçi

https://doi.org/10.21551/jhf.715056

Cited By: 1

Öz

Osmanlı Devleti kuruluşundan, 1876'ya kadar monarşi ile yönetilmiştir. Türk siyasi hayatı, demokratikleşme yolunda Sened-i İttifak, Tanzimat Fermanı, I. Meşrutiyet, II. Meşrutiyet gibi evrelerden geçmiştir. II. Meşrutiyetin (1908) ilanından sonra, Ahrar Fırkası, Fedakaran-ı Millet Cemiyeti, İttihad-ı Muhammedi Cemiyeti, Mu’tedil Hürriyet Perveran Cemiyeti, Osmanlı Islahat-ı Esasiye Fırkası, Osmanlı Demokrat Fırkası Osmanlı Sosyalist Fırkası gibi cemiyet ve partiler kurulmuştur. Türk siyasi hayatını şekillendiren bu partiler ve cemiyetler, dönemin özgürlük ruhuna uygun olarak, birbiri ardına kurulmuştur. Ahrar Fırkası, Prens Sebahattin’in Avrupa’da ki yaşantısı sırasında şekillenen, düşüncelerinin etrafında şekillenmiştir. Bu parti, muhalefet olarak nitelendirilebilecek ilk siyasi oluşumdur. İttihat ve Terakki Partisi’nin karşısında, muhalefet merkezi oluşturmuştur. Âhrar Partisi, Osmanlı Devleti’nin başarısını Osmanlıcılık’ta görmektedir, bu partiye göre Osmanlı Devleti, bu ideoloji ile Müslüman ve Gayrı Müslimleri tek çatı altında toplamayı başarabilmiş, halka inmiş ve taban yapısını güçlendirmiştir. II. Meşrutiyet ilan edildikten sonra, Ahrar Fırkası, yenilik ve farklılıklarına rağmen İttihat ve Terakki Partisi karşısında, varlığını sürdürememiştir. Osmanlı’nın ilk muhalefet partisi olan Ahrar Fırkası, Türk siyasi hayatında bir öncülük üstlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İktidar, Muhalefet, Osmanlıcılık, Ahrar Partisi

Ahrâr Party

Öz

In Turkish political life, irreversible democratization took place with the declaration
of the Second Constitutional Monarchy and work began for the transition to multi-party
life. We can say that this period, which is not emphasized in terms of our Turkish political
history, is the first multi-party period. Turkish political life, on the path of democratization,
Charter of Allience, The Hatt-i Sharif of Gülhane, The First Constitutional Monarchy,
Second Constitutional Monarchy, It has passed through stages such as. After the declaration
of the Second Constitutional Monarchy (1908), societies and parties such as Ahrâr
Community, Devoted to the Nation Community, Union Muhammad Community, Moderate
Liberty Protector Commnutiy, Ottomon Reform Constitutional Party, Ottomon Democrat
Party and Ottomon Socialist Party were established. Ahrâr Party, the first opposition party
of the Ottoman Empire, was a pioneer in Turkish political life. This party was formed
an opposition center against the Committee of Union and Progress Party. After the
Committee of Union and Progress declared the Second Constitutional Monarchy, despite
its innovations and differences, the Ahrâr Party did not survive against the Committee of
Union and Progress Party. Nevertheless, The turmoil created by March 31 and the violent
atmosphere and the negative atmosphere caused by court trial wars caused the Party to
take its place in history books.
The main subject of this study is the first opposition party of the multi-party Turkish
political life, the Ahrâr Fırkası, and the other the second Constitutional Monarchy will also
be mentioned.

Anahtar Kelimeler

Ottoman State, Ottomanism, Ahrâr Party

Kaynakça

• Ahmad, Faroz. Modern Türkiyenin Oluşumu. Çeviren Yavuz Alogan. İstanbul: Sarmal Yayınevi, 1995.
• Akşin, Sina. 31Mart Olayı . İstanbul: Sinan Yayınları, 1972.
• Berkes, Niyazi. Türkiyede Çağdaşlaşma. İstabul: Yapı Kredi Yayınları, 2012.
• Hayta, Necdet- ÜNAL, Uğur, Osmanlı Devleti’nde Yenileşme Hareketleri, Ankara, Gazi Kitabevi, 2010.
• Kansu, Aykut. 1908 Devrimi (Çev.Ayla Erbil). İstanbul: İletişim Yayınları, 1995.
• Kayalı, Kurtuluş. «Hürriyet ve İtiliaf» Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi , 1438-1439. İstanbul: İletişim Yayınları, 1985.
• Kerimoğlu, Taner HASAN. «2.Meşrutıyet'in ilk Donemlerinde Sürgün ve Firariler Sorunu ve Fedekaran-ı Millet Cemiyeti» Türk Dünyası İncelemeleri 7, no. 2 (2007).
• Kılıç, Murat. «Türk Siyasal Hayatında Muhalif bir İsim ve Hareket Prens Sebahattin ve Meslek-i İçtima» Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensitüsü Dergisi, no. 2 (2010).
• Kızıltan, Yılmaz. «I. Meşrutiyetin İlânı ve İlk Osmanlı Meclis-i Mebusan’ı» Gazi Eğitim Fakültesi 26, no. 1 (2006).
• Kuran, Ahmet Bedevi. İnkilap Tarihimiz ve Jön Türkler. İstanbul: Analiz yayınları, 2000.
• Mardin, Şerif. Jön Türklerin Siyasi Fikirleri. İstanbul: İletişim Yayınları, 1983.
• Oğuz, Kaan. 2.Meşrutiyet Döneminde Muhalefet Ahrar Fırkası. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi A.B.D Doktara Tezi 2008.
• Seyitdanlıoğlu, Mehmet. «Osmanlı Ahrar Fırkası: Programı İç Tüzüğü beyannameleri» Liberal Düşünce, no. 6 (1977).
• Temür, Haydar. «Kendi Yayınları Çerçevesinde Osmanlı Sosyalist Fırkası Çevresinin Fikirleri.» Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Enstitüsü Atatürk Yolu, no. 60, 2017.
• Toprak, Zafer. 1909 Cemiyetler Kanunu Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi. Cilt 1. İstanbul: İletişim Yayınları, 1985.
• Tunaya, Tarık Zafer. Türkiyede Siyasi Partiler 2.Meşrutıyet Dönemi 1908-1918. Cilt 1. İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları, 1988.
• Yalçın, Hüseyin Cahit. Siyasal Anılar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2000.