A German Mirahur (Master of the Horse) in Istabl-ı Amire (The Imperial Stables): Von Hobe Pasha

Yıl 2020, , 423 - 448, 22.06.2020

Emine Gümüşsoy

https://doi.org/10.21551/jhf.748743

Öz

One of the members of the first German military committee sent to te Ottoman Empire as a result of the Ottoman-German rapprochment during the reigon of Abdulhamit the 2nd was Cavalry Captain Von Hobe. Like the other officers serving the Ottomans and promoted to higher ranks Von hobe Pasha made a name for himself due to his activities related to Istabl-ı Amire (The Imperial stables) rather than military reforms. Von Hobe Pasha who used the titles of “Mirahur (Master of the Horse)”, “Commander of Hassa Horse Barns” and “Istabl-ı Amire Müdürü (The Grand Equerry)” dealt with rearrangement of these institutions and was especially responsible for procuring horses from abroad. His services to the Istabl-ı Amire (The Imperial stables), particularly, can be ilucidated by means of the Ottoman archival documents bearing his own seal as well as the documents related to his appointments, promotions and other services. Von Hobe Pasha who was influential in the communication between Abdulhamit the 2nd and German Emperor and sending mutual gifts to one another, dealt also with the officers sent to Germany for training. Von Hobe Pasha who drew attention for bringing forward the financial demands as well as the invitations and feasts he gave, had a lively social life. The “report issue” he experienced with Goltz Pasha and the conflicts with the ambassador were deceisive for him in leaving the country, in spite of his long stay in İstanbul together with his wife.

Keywords: The Imperial Stables, master of the horse, Von Hobe Pasha, German, Abdülhamit the 2nd.

Anahtar Kelimeler

The Imperial Stables, master of the horse, Von Hobe Pasha

Istabl-ı Âmire’de Bir Alman Mirahur: Von Hobe Paşa

Öz

II.Abdülhamid döneminde Osmanlı-Alman yakınlaşmasının bir tezahürü olarak Osmanlı ülkesine gönderilen ilk Alman askerî heyetin bir üyesi de süvari yüzbaşısı Von Hobe’dur. Diğer subaylar gibi Osmanlı hizmetinde terfiler alarak yoluna devam eden Von Hobe Paşa, ismini askerî reformlardan ziyade Istabl-ı Âmire ile ilgili faaliyetleriyle duyurmuştur. “Mirahur”, “Hassa Ahırları Komutanı” ve “Istabl-ı Âmire Müdürü” ünvanlarını kullanan Von Hobe Paşa, hazırladığı raporlarla buranın düzenlenmesi ve özellikle yurtdışından at satın alınması ile ilgilenmiştir. Osmanlı arşivinde kendi mührünü taşıyan belgelerin yanısıra tayin, terfi ve görevlendirmelerine ait kayıtlardan yola çıkarak özellikle Istabl-ı Âmire günlerini aydınlatmak mümkündür. II.Abdülhamid ve Alman imparatorları arasındaki iletişim ve karşılıklı hediyeleşmelerde de rol alan Von Hobe Paşa, Almanya’ya eğitime gönderilen subaylarla da ilgilenmiştir. Maddî talepleri gündeme getirmesinin yanısıra verdiği davet ve ziyafetlerle dikkat çeken bir kişi olan Von Hobe Paşa, sosyal hayatı canlı bir kişidir. Eşiyle birlikte İstanbul’a gelen ve uzun süre kalan Paşa’nın ayrılmasında özellikle Goltz Paşa ile yaşadığı “rapor meselesi” ve büyükelçi ile yaşadığı gerginlik etkili olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Istabl-ı Âmire, mirahur, Von Hobe Paşa, Alman

Kaynakça

• Başbakanlık Osmanlı Arşivi (BOA)
• Bâb-ı Âli Evrak Odası (BEO) 22/1635, 328/24582, 448/33554, 481/36020
• Hariciye Nezareti Tercüme Odası (HR.TO) 35/59, 351/36, 585/50, 585/51
• İrade/Dahiliye (İ.DH) 874/69794, 899/71473, 931/73790, 1095/85861, 1279/100697, 1295/102455
• İrade/Hususi (İ.HUS) 27/43, 29/67
• İrade/Maliye (İ.ML) 95/8
• Mabeyn-i Humayun Evrakı İradeleri (MB.İ) 21/120
• Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi Evrakı (TS.MA.e) 239/21
• Yıldız Hususi Maruzat (Y.A.HUS) 172/132, 175/19, 301/74, 302/1
• Yıldız Resmî Maruzat (Y.A.RES) 24/34
• Yıldız Esas Evrakı (Y.EE) 4/61
• Yıldız Mütenevvi Maruzat (Y.MTV) 22/36, 105/27
• Yıldız Askerî Maruzat (Y.PRK.ASK) 98/93
• Yıldız Başkitabet Dairesi Maruzat (Y.PRK.BŞK) 8/8, 9/31, 12/3, 12/36, 12/64, 17/43, 36/88, 36/95, 37/54
• Yıldız Elçilik, Serkurenalık ve Ateşemiliterlik (Y.PRK.EŞA) 4/71, 15/105
• Yıldız Hazine-i Hassa (Y.PRK.HH) 10/22, 10/39, 15/27
• Yıldız Mütenevvi Maruzat (Y.PRK.MTV) 15/67, 22/36, 27/49, 33/3, 49/82, 105/27
• Yıldız Yaveran ve Maiyyet-i Seniyye Erkân-ı Harbiye Dairesi (Y.PRK.MYD) 3/3, 3/66, 4/67, 4/90, 7/9, 7/15, 9/31, 11/20, 13/81, 13/95, 18/16
• Yıldız Serkurenalık Evrakı (Y.PRK.SRN) 1/103
• Yıldız Tahrirat-ı Ecnebiyye ve Mabeyn Mütercimliği (Y.PRK.TKM) 32/23
• Yıldız Teşrifat-ı Umumiye Dairesi (Y.PRK.TŞF) 2/15
• Alkan, Necmettin, “II.Abdülhamid Döneminde İstihdam Edilen İlk Alman Askerî Heyetinin Komutanı Otto Von Kaehler İle İki Tarafın Beklentileri”, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, S.43, İstanbul, 2007.
• Beydilli, Kemal, “II.Abdülhamit Devrinde Gelen İlk Alman Askeri Heyeti Hakkında”, Tarih Dergisi, S.32.
• Gözeller, Ali, Osmanlı-Alman Yakınlaşmasının Basına Yansıması: Sabah Gazetesi Örneği (1889-1895), Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2005.
• Kış, Salih, Osmanlı Ordusunda Alman Ekolü Von Der Goltz Paşa (1883-1895), Konya, 2017.
• Ortaylı, İlber, Osmanlı İmparatorluğu’nda Alman Nüfuzu, İstanbul, 1998.
• Özcan, Abdülkadir, “Istabl”, TDV İslam Ansiklopedisi, İstanbul, 1999.
• Rus Genelkurmay Belgelerinde II.Abdülhamid ve Osmanlı Ordusu, Yay.Haz. Mikahil Basharov-İlyas Kemaloğlu, İstanbul,2018.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, “Mirâhur”, İslâm Ansiklopedisi, Eskişehir, 1997.
• Wallach, Jehuda L.,Bir Askerî Yardımın Anatomisi, çev. Fahri Çeliker, Ankara, Genelkurmay Basımevi, 1985.