Havza’da Mustafa Kemal Paşa- Rus Albayı Semen Mihailoviç Budienni Görüşmesi

Yıl 2020, , 709 - 720, 22.06.2020

Kadir Kasalak

https://doi.org/10.21551/jhf.749585

Öz

Milli Mücadele'nin ilk günlerinden itibaren Türk aydın ve idarecileri İtilaf Devletlerinin Osmanlı topraklarını işgalleri karşısında çeşitli kurtuluş çareleri düşünmüşlerdir. Ancak, Mustafa Kemal Paşa, ülkenin işgalden kurtuluşunun ancak silahlı bir direnişle mümkün olabileceği görüşünden hareketle Bolşevik Rusya’dan destek alma amacındadır. Bunun nedenlerinden birincisi; Bolşevik Rusya’nın liberal olmayan yeni yönetim anlayışı ve emperyalizme karşı duruşudur. İkincisi, Milletler Cemiyetinde yer almamasıdır. Üçüncüsü, Sosyalist Cumhuriyetlerin henüz oluşmamış olmasıdır denilebilir. Bolşevik Rusya, daha sonraki adıyla Sovyetler Birliği , çökmekte olan Osmanlı Devleti’nin içinde faaliyet gösteren Milli Mücadelecileri nasıl “Bolşevikliğe” ikna ederim çabasındadır.
Bolşevik Rusya, bu amacına ulaşmak için Anadolu'daki milliyetçilerle irtibat kurmuştur. Bu ilişkinin, yeni rejimin Türkiye'de kurulması Rusya’nın Batı’ya karşı bir zaferi olacaktı. Ayrıca o dönemde İngilizlerin oluşturduğu “Kafkas Seddi’ni yıkarak Güneyden yapılan ablukayı kaldırmak idi. Bolşevik Rusların bu konuda ilk teması Mustafa Kemal ile Havza' da olmuştu. Bu görüşmede; "Miralay Budienni, Mustafa Kemal'e Bolşevik Rusya'nın silâh ve cephane ile para yardımını vadediyor, buna mukabil müşterek düşmanları olan İtilâf Devletlerine karşı, Türkleri mücadeleye davet ediyordu. Bu makalede, Mustafa Kemal Paşanın Rus Albayı Semen Mihailoviç Budienni ile görüşmesi ve istekleri ile Bolşeviklerin Türkiye’deki rejimi değiştirmek için nasıl bir çaba sarf ettikleri tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Havza görüşmesi, bolşevik, mustafa kemal, miralay budienni, milli mücadele

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

The Meeting in Havza between Mustafa Kemal Pasha- Russian Colonel Semen Mihailoviç Budienni

Öz

From the first days of the National Struggle, turkish intellectuals and administrators thought over various ways of liberation against the occupation of the Ottoman lands by the allied powers. The aim of Mustafa Kemal was focused on how they could get help and support from Bolshevik Russia with reference to the view that the country could only be liberated with an armed resistance. The first reason of this was the new non-liberal regime of Bolshevik Russia and its stance against imperialism. Another reason was that Bolshevik did not take part in the League of Nations. Thirdly, it could be said that Socialist Republics had just started to form. Bolshevik Russia, later called the Soviet Union tried to persuade the followers of National Struggle to Bolshevism who got into the act in the decadent Ottoman State. Bolshevik Russia contacted the nationalists in Anatolia to achieve this goal. This relationship had great importance for Bolshevik Russia. Because the establishment of the new regime in Turkey would be a victory of Russia against the West. Also, Russia would remove the blockade made from the south by destroying the Great Wall of the Caucasus formed by the British at that time. The first contact of the Bolshevik Russians with Mustafa Kemal was in Havza. In this meeting, Miralay Budienni pledged Mustafa Kemal the help of Bolshevik Russia concerning armament and monetary aid, and in return for this help he invited the Turks to fight against the common enemy, the Allied Powers. In this paper, Mustafa Kemal Pasha’s meeting with Russian Colonel Semen Mihailoviç Budienni and the Bolsheviks’ efforts to change the regime in Turkey will be discussed.

Keywords: Havza Meeting, Bolshevik, Colonel Budienni, Mustafa Kemal, National struggle

Anahtar Kelimeler

Havza Meeting, Bolshevik, Colonel Budienni

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Adıgüzel, Emre, Komintern Belgelerinde Türkiye Kurtuluş Savaşı, İstanbul 1985.
• Atatürk Özel Arşivinden Seçmeler (Hazırlayan: Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı), Ankara 1981.
• Aydemir, Şevket Süreyya, Tek Adam, C.I.İst.1966.
• Belen, Fahri, Türk Kurtuluş Savaşı, Ankara 1983.
• Burçak, Salim , “Milli Mücadele Döneminin Dış Politikası”, Adalet Gazetesi Atatürk’ün 100. Yıldönümü Eki. Atatürk Sempozyumu,31 Mayıs 1981.
• Cebesoy, Ali Fuat, Millî Mücadele Hatıraları, İstanbul 1953.
• Çelik, Ahmet , “Atatürk Döneminde Türkiye’de Komünist Propagandaya Karşı Alınan Önlemler”, History Studies International Journal of History, Volume 10, 10 December 2018, p. 57-85.
• Hâkimiyeti Milliye,12 Teşrinievvel 1336. (1920)
• Hâkimiyeti Milliye,16 Teşrinievvel 1336. (1920)
• İhsan Tayhani, “Tarihte Türk-Rus İlişkileri (1878-1923), Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:22, İzmir 2007, S.148.
• Karabekir, Kazım, İstiklal Harbimiz, İstanbul 1969.
• Keskin, Funda, Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, (Editör: Baskın Oran) C.I:1919-1980, İstanbul 2001.
• Kurat, Akdes Nimet, “Kurtuluş Savaşının Başlarında Mustafa Kemal Tarafından Lenin'e Yazıldığı İddia Edilen Bir"Mektub"un Mevcut Olmadığı Anlaşıldı.” Türk Kültürü Dergisi, S.97.
• Meram, Ali Kemal, Türk-Rus İlişkileri Tarihi, İstanbul 1969.
• Perinçek, Mehmet, Atatürk’ün Sovyetler’le Görüşmeleri Sovyet Arşiv Belgeleriyle, İstanbul 2007. Sarınay, Yusuf “Milli Mücadele'de Türk Sovyet Münasebetleri”, l9 Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Samsun 1986,S.l.
• Stefanos, Yerasimos, Türk Sovyet İlişkileri, Ekim Devriminden Milli Mücadele’ye, İstanbul 1979.
• Şemsutdinov, A. –.Bagirov,Y.A., Bir Kara Gün Dostluğu, Kurtuluş Savaşı Yıllarında Türkiye-Sovyetler Birliği İlişkileri, (Çeviren: A. Hasanoğlu) İstanbul 1979.
• Tansu, S. Nafiz, (Anlatan; Hüsamettin Ertürk) İki Devrin Perde Arkası, İstanbul 1969.
• Tellal, Erel, Türk Dış Politikası, Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular,Belgeler, Yorumlar, (Editör: Baskın Oran) C.I:1919-1980,İstanbul 2001. Tunaya, Tarık Zafer, Türkiye' de Siyasi Partiler, C.II, İstanbul 1986.
• Tunçay, Mete, Türkiye’de Sol Akımlar (l908-1925), Ankara 1967.