Dubrovnik Devlet Arşivinde Bulunan Ortaçağ Arnavutlarına İlişkin Kaynak Belgeler

Yıl 2021, , 655 - 666, 22.06.2021

Gjon Berisha

https://doi.org/10.21551/jhf.936658

Öz

Arnavut Milleti tarihte Batı Roma, Doğu Roma (Bizans) ve Osmanlı İmparatorluğununişgali ve hâkimiyeti altında kalmış olup, kültür ve dil bakımından Yunan, Latin, Türk/Osmanlı ve Slavların etkisi altında kendini bulmuştur. Bu tarihlerin Arnavutlar açısından önemli dönemleri kapsaması nedeniyle bu durum, bahsedilen alanlarda bir takım boşluklar meydana gelmesine sebep teşkil etmiştir. Bu dönemlerle ilgili arşiv kayıtları,söz konusu dillerde genellikle Arnavutluk dışındaki devlet arşivlerinde, kiliselerde, değişik büyük kütüphanelerde ve kişisel olarak arşiv kaydı yapan kimselerin kütüphanelerinde yer almaktadır. Ortaçağ dönemi içerisinde ve özellikle XII-XV. yüzyıllara ait arşiv kayıtları açısından Dubrovnik Devlet Arşivi en önde gelen kayıtlardan biri olup, Arnavutluk ve Balkan tarihine ışık tutan en önemli belgeler içerisinde yer almaktadır. Dubrovnik arşiv kayıtlarının bu denli önem arz etmesinin en önde gelensebeplerinden biri, Dubrovnik’in Balkan bölgeleri ile olan kültürel, ticari, ekonomik ve sosyal ilişkileridir. Ayrıca bu kayıtlarda Arnavutlar ve Arnavutluk tarihi açısından özel ve kamu ilişkilerinin yanı sıra değişik alanlarla ilgili farklı belgeler bulunmaktadır. Bu belgelerin genellikle Latince, İtalyanca, Slavca ve Osmanlıca dillerinde yazılmış olduğu bilinmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dubrovnik Devlet Arşivinde, Archive, Arnavut, Arnavutluk, Kosova, arşiv fonları, belgeler, Ortaçağ, Skanderbeg

Albanians in the Ragusan Sources during the Middle Ages

Öz

The historical circumstances we have experienced as a nation under the rule and occupation of the great empires or religious administration of the Vatican, Byzantium and Istanbul, and under the cultural influence of languages: Greek, Latin, Turkish, and Slavic, all together, created many voids or emptiness concerning important periods of our national history. The written sources were mainly preserved outside Albania, in different states, in many archives, in public, private or church libraries, and mostly in foreign languages. One of the richest Middle Age archives (especially for the XII-XV century) concerning the history of Albanians in particular and of the Western Balkan in general, is the State Archive in Dubrovnik, due to the important role that Dubrovnik had in economic, social and financial relations with neighbouring countries. The funds of this archive contain numerous documents, acts and testaments, of a public or private character, about Albanians and territories they lived. Most of them were written in Latin, Italian, Slavic and the Ottoman language.

Anahtar Kelimeler

State Archive in Dubrovnik, SAD, archive, Albanians, archive funds, documents, Kosovo, Skanderbeg

Kaynakça

• Berisha Gjon (2018). Gjergj Kastrioti-Skenderbeu in the funds of the State Archive of Dubrovnik: documents, Prishtina: The Institute of History “Ali Hadri”.
• Čremošnik Gregor (1932). “When it became the Dubrovnik Archive?”, Glasnik Zemaljskog muzeja 44, Sarajevo, pp. 57-61.
• -----------SAD = State Archives in Dubrovnik
• Dinić Mihailo (1957). From the Dubrovnik archive I, Beograd: SANU.
• Drançolli Jahja (1984). Gjin Gazulli: astronomer and diplomat of the 15th century, Rilindja: Prishtina.
• Ducellier Alain (1987). “The seafront of the principality of the Castriotes from the end of the 14th century to the death of Skanderbeg”, L’Albanie entre Byzance et Venise Xe-XVe siecles, London, pp. 123-125.
• Foretić Vinko (1959). “Dubrovnik Archives in the Middle Ages”, Anali Historijskog instituta JAZU u Dubrovniku 6-7, pp. 315-336.
• Geci Tefik (1969). “Sphragistics of the Kastriots”, V Convegno internazionele di Studi Albanesi (Atti IX 1968), Palermo, pp. 51-68.
• Gelčić Josip (1910). “Dubrovnik Archive (Catalogus i.r.Archivii ragusani)”, Glasnik Zemaljskog muzeja 22, Sarajevo, pp. 545-589.
• Gelcich J., Thallóczy L. (1887). Diploma of the connections between Hungariae Raguza and Hungary - Raguza és Magyarország összeköttetéseinek oklevéltára, Budapest: Magyar Tudományos Akadémia, 1887.
• History of the Republic of Ragusa on paper and parchment: Conservation of Documents and Other Archival Materials from the National Archives in Dubrovnik: http://www.h-r-z.hr/images/stories/godina_bastine/dubrovnik_deplijan.pdf (access: 20.10.2020)
• Bogumil Hrabak (1967), "Dubrovnikasit dhe Gjergj Kastrioti Skënderbeu", Përparimi, Vjeti XIII, nr.4 (Prishtinë, 1967).
• Ivić Aleksa (1910). Old Serbian seals and coats of arms: a contribution to Serbian sphragistics and heraldry, Novi Sad: Izd. Matice Srpske.
• Jurić Šime (1962). “Contributions to the biography of Ivan Gazulic”, Anali Historiskog institute Dubrovnik God. VIII-X, pp. 447-479.
• Krekić Bariša (1972). Dubrovnik in the 14th and 15th centuries: A City Between East and West, University of Oklahoma Press, Norman, Oklahoma.
• Radonić Jovan (1942). Djurac Kastriot Skenderbeg and Albanija in the 15th century: historical material, (Spomenik SKA XCV), Beograd: Srpska kraljevska akademija.
• Šafařík Pavel Josef (1839). Monumenta Illyrica Seu Slavorum Gentis Universas Illyrici Sensu sensu latissimo sumti provincias videlicet hodiernam Hungariam, Dalmatiam, Croatiam, Slavoniam , Pragae: typis filiorum Theophili Haase.
• Shala Teuta (2016). “Presence of the ethnonym Albanensis in Ragusa during the Middle Ages, according to documentary sources”, Kosova 41, Prishtina, pp. 45-51.
• Tadić Jorgo (1964). “Johannes Gazulus, Dubrovnik humanist of the 15th century”, Zbornik Filozofskog fakulteta u Beogradu, 8/1, p. 429-454.