CHP HIGHER EDUCATION, SCHOLARSHIPS AND DEMAND ABROAD ARE POLITICS (1942-1947)

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 1, 190 - 210, 17.04.2016

Suat Zeyrek Metin İlhan

https://doi.org/10.21551/jhf.v2i1.5000183611

Cited By: 1

Öz

Turkey was followed by a very slow development in the course of the republic’s first year in higher education.By 1955, there are only two universities in the three cities in Turkey.Although the new university will be declared opened by Ismet Inonu’s mouth several times it was not possible for various reasons.Turkey’s economic situation, the shortage of trained personel and it has been hampered by severe conditions of World War II.But even more important excuses should have prevented the spread of higher education in Turkey. This article will be presented in the light of the real causes of the problem of archival sources mentioned above.Period ruling party, the CHP’s higher education policy followed in scholarships and dormitories were investigated.CHP likely to promote higher education in the first primary education spread to the base and thus wants to create a higher demand.For this reason, it is necessary first of all to build infrastructure for higher education institutions and rules.Coming from big cities in different regions of Anatolia youth to take education to all students experience difficulties and inclusive, egalitarian policies were followed.

Keywords:Higher Education, Universities, CHP request dormitories Scholarships.

Anahtar Kelimeler

-

CHP’NİN YÜKSEKÖĞRETİM, BURS VE TALEBE YURTLARI SİYASETİ (1942-1947)

Öz

Türkiye’de yükseköğretim cumhuriyetin ilk yıllarında çok yavaş bir gelişim seyri izlemiştir. 1955 yılına kadar Türkiye’de sadece iki şehirde üç üniversite bulunmaktadır. Birçok defa İsmet İnönü’nün ağzından yeni üniversiteler açılacağı beyan edilmekle birlikte değişik sebeplerden dolayı mümkün olmamıştır. Türkiye’nin ekonomik durumu, yetişmiş eleman sıkıntıları ve II. Dünya Savaşı’nın ağır şartları buna engel olmuştur. Fakat bundan daha önemli mazeretler Türkiye’de yükseköğretimin yaygınlaşmasını engellemiş olmalıdır.

Bu makalede yukarıda ifade edilen sorunsalın gerçek nedenleri arşiv kaynakları ışığında ortaya konulacaktır. Dönemin iktidar partisi olan CHP’nin yükseköğretim, burs ve yurtlar konusunda takip ettiği politikalar araştırılmıştır. CHP muhtemelen yükseköğretimden önce ilköğretimi yaygınlaştırmak, eğitimi tabana yaymak ve böylece yükseköğretim talebini oluşturmak istemektedir. Bu sebeple öncelikle Yükseköğretim için bütün kurum ve kurallarıyla altyapıyı kurmak gerekmektedir. Büyük şehirlere Anadolu’nun değişik bölgelerinden gelecek gençlerin sıkıntı yaşamadan eğitim almalarını ve bütün öğrencileri kapsayıcı, eşitlikçi bir politika takip edilmiştir.

Anahtar Kelimeler: Yükseköğretim, Üniversite, CHP, Talebe yurtları, Burslar.

Anahtar Kelimeler

Yükseköğretim, Üniversite, CHP, Talebe yurtları, Burslar

Kaynakça

• Kaynakça:
• Arşiv Belgeleri:
• Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, (BCA), 25.07.1946, Fon:490 1 0 0, Kutu:1181, Dosya Gömlek:144, Sıra:1.
• BCA, 16.03.1942, Fon:490 1 0 0, Kutu:1184, Dosya Gömlek:153, Sıra:1.
• BCA, 29.01.1947, Fon:490 1 0 0, Kutu:728, Dosya Gömlek:495, Sıra:1.
• BCA, 25.07.1946, Fon:490 1 0 0, Kutu:1181, Dosya Gömlek:144, Sıra:1.
• BCA, 16.12.1946, Fon:490 1 0 0, Kutu:1190, Dosya Gömlek:172, Sıra:1, Dosya No:7. Büro
• BCA, 30.09.1946, Fon:490 1 0 0, Kutu:1190, Dosya Gömlek:172. Sıra:2, Dosya No:7. Büro
• BCA, 22.12.1942, Fon:490 1 0 0, Kutu:1183, Dosya Gömlek:149, Sıra:1.
• BCA, 15.10.1942, Fon:490 1 0 0, Kutu:1183, Dosya Gömlek:149, Sıra:1.
• BCA, 03.10.1942, Fon:490 1 0 0, Kutu:1183, Dosya Gömlek:149, Sıra:1.
• BCA, 03.08.1942, Fon:490 1 0 0, Kutu:1183, Dosya Gömlek:149, Sıra:1.
• BCA, 14.08.1945, Fon:490 1 0 0, Kutu:1184, Dosya Gömlek:151, Sıra:1.
• BCA, 20.07.1944, Fon:490 1 0 0, Kutu:1184, Dosya Gömlek:153, Sıra:1.
• BCA, 08.02.1947, Fon:490 1 0 0, Kutu:728, Dosya Gömlek:495, Sıra:1.
• BCA, 26.05.1947, Fon:490 1 0 0, Kutu:728, Dosya Gömlek:495, Sıra:1.
• BCA, 15.03.1947, Fon:490 1 0 0, Kutu:728, Dosya Gömlek:495, Sıra:1.
• BCA, 08.02.1947, Fon:490 1 0 0, Kutu:728, Dosya Gömlek:495, Sıra:1.
• BCA, 06.02.1947, Fon:490 1 0 0, Kutu:728, Dosya Gömlek:495, Sıra:1.
• BCA, Ocak 1946, Fon:490 1 0 0, Kutu:728, Dosya Gömlek:495, Sıra:1.
• BCA, 19.09.1946, Fon:490 1 0 0, Kutu:1193, Dosya Gömlek:183, Sıra:1.
• Kitap ve Makaleler:
• Arslan, Ali, Kısır Döngü Türkiye’de Üniversite ve Siyaset, Truva Yayınları, İstanbul, 2004.
• Bozkurt, Birgül, “Türkiye’de Milli Şef Dönemi CHP Politikalarının Eğitim Sistemine Etkileri Üzerine Bir Değerlendirme”, Pamukkale Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, Yaz 2, 2011/1.
• Hristidis, Şengül Kılıç- Ergüz, Ersel, İsmail Hakkı Birler’in Anılarında CHP’li Yıllar 1946-1992, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2010.
• Gediklioğlu, Şevket, Kemalist Eğitim Uygulamaları, Uygulamalar, Çağdaş Yayınları, İstanbul 1978.
• Gülcan, Yılmaz, Cumhuriyet Halk Partisi (1923-1946), Alfa Yayınları, İstanbul 2001.
• Kılıç, Ramazan, “Türkiye’de Yükseköğretimin Kapsamı ve Tarihsel Gelişimi”, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Kasım 1999, Sayı:3.
• Küçükcan,Talip- Gür,Bekir S.,Türkiye’de Yükseköğretim, Karşılaştırmalı Bir Analiz, SETA Yayınları, Ankara 2009.
• Sakaoğlu, Necdet, Cumhuriyet Dönemi Eğitim Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul, 1992.
• Yiğit, Ali Ata, İnönü Dönemi Eğitim ve Kültür Politikası, Boğaziçi Yayınları, İstanbul 1992.
• Yücel, Hasan Ali, İnönü’nün Söylev ve Demeçleri I, TBMM ve CHP Kurultaylarında (1919-1946), Türk Devrim Tarihi Enstitüsü Yayımları 2, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1946.
• Gazeteler:
• Cumhuriyet, 21 Mart 1942
• Cumhuriyet, 3 Ocak 1949
• Cumhuriyet, 6 Ocak 1946
• Cumhuriyet, 3 Aralık 1946
• Cumhuriyet, 5 Ekim 1947
• Cumhuriyet, 28 Eylül 1950
• Cumhuriyet, 29 Haziran 1947
• Cumhuriyet, 29 Mart 1947
• Cumhuriyet, 19 Kasım 1946
• Ulus, 29 Mart 1947
• Elektronik Kaynaklar:
• http://kyk.gsb.gov.tr
• www.turkegitimdernegi.org.tr
• http://www.basbakanlik.gov.tr
• http://arsiv.ntv.com.tr
• http://www.turgutpuravakfi.com
• http://www.turkishpaintings.com
• http://www.mimarlikdergisi.com
• http://haber.aku.edu.tr
• http://www.biyografi.net
• http://www.ahiska.org.tr
• http://www.timas.com.tr
• http://www.musikidergisi.net
• www.kulturelbellek.com
• http://fse.fsm.edu.tr
• http://www.hurriyet.com.tr
• http://istanbultip.istanbul.edu.tr
• http://www.bik.gov.tr